ABŞ-dan Azərbaycan-Ermənistan müharibə proqnozu...
Rövşən Məhərrəmov: “Tərəflərə qalsa müharibə olmayacaq, ancaq bu regionda müharibənin olmasını istəyən qüvvələr var”
ABŞ-ın tanınmış analitik mərkəzlərindən olan Xarici Əlaqələr Şurası 2024-cü il üçün müharibə ehtimalı olan ərazilərin xəritəsini hazırlayıb.
Amerikalı analitiklərin fikrincə, Ermənistanla Azərbaycan arasında yeni müharibənin başlanması ehtimalı var.
ABŞ bununla hansı mesajı vermək istəyir və gəlinən qənaət nə dərəcədə doğrudur?
Qeyd edək ki, hazırda tərəflər atəşkəs rejiminə riayət etsələr də, sülh sazişinin imzalanması prosesi ləngiyir. Sərhədlərin dəqiqləşməsi, kommunikasiyaların açılması və anklsv kəndlərin qaytarılmasını Ermənistan ləngidir. Bakı və İrəvan arasında birbaşa təması həyata keçirən sərhədin delimitasiyası üzrə komissiyalarda aktual məsələ 8 kəndin taleyinin həll edilməsidir. Rəsmi Bakı anklav olmayan 4 kəndin - Qazaxın Bağanis Ayrım, Qızıl Hacılı, Aşağı Əskipara və Xeyrimli kəndləri – qaytarılmasını, anklav olan kəndlərin ikinci mərhələdə müzakirəsini təklif edir, lakin Ermənistan bu və ya digər formada prosesdən yayınır; seçkilərdən sonra 4 kəndə nəzarətin bərpası istiqamətində hərbi addımın atılması ssenarisi mümkün variantlardan biridir.
Hərbi-siyasi şərhçi, ehtiyatda olan polkovnik Rövşən Məhərrəmov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, dünyada qaynar müharibə ocaqlarından biri də Cənubi Qafqazdır: “İsrail-HƏMAS toqquşması başlayandan sonra dünyanın bir neçə yerindəki münaqişə ocaqlarının yenidən alovlanacağı proqnoz edilirdi. Bu ocaqlar Yaxın Şərq, Rusiya-Ukrayna, Cənubi Qafqaz - Zəngəzur, Şimali Koreya-Cənubi Koreya, Çin-Tayvan, Hindistan-Pakistan olduğu iddia edilirdi. Hazırda görünən odur ki, sözügedən münaqişə ocaqlarının alovlanma ehtimalı yüksəkdir. Bir neçə gün öncə Ermənistandakı ABŞ səfirliyi vətəndaşlarını Göyçə bölgəsi, Basarkeçərin şərqi, Zəngəzur bölgəsi, Gorusun şərqi və Qafanın cənubuna getməməyə çağırdı. Yeri gəlmişkən, Rusiya səfirliyi də buna bənzər çağırış etdi. Hazırda gedən proseslərə baxdıqda biz görürük ki, gərginliyin olması üçün xüsusi bir hal yoxdur. Çünki tərəflər sülh danışıqları barədə daha çox açıqlama verir, müsbət mesajlar səsləndirirlər. Məsələ ondadır ki, tərəflər müharibənin olma ehtimalı barədə də bəyanatlar verirlər. Hesab edirəm ki, tərəflərə qalsa müharibə olmayacaq. Ancaq bu regionda müharibənin olmasını istəyən qüvvələr var. Bu qüvvələr böyük güclərdir və dünyanın istənilən bir yerində müharibə etməyə qadir dövlətlərdir. Ona görə də, ABŞ və Rusiyanın eyni vaxtda çağırış etməsi düşündürücüdür. Digər yandan, tərəflərin qoşunları dislokasiya yerindədir. Yəni gərginlik üçün gözlə görünən heç nə yoxdur.
Azərbaycan tərəfi qələbələrdən arxayınlaşmadı. Ordunun güclənməsi üçün addımlar atmağa davam etdi. Ermənistan isə silahlandırılır. Ən azı, Ermənistanı 2020-ci il müharibədən əvvəlki səviyyəyə gətirib çıxarmaq istəyirlər. Düşünürəm ki, böyük güclər hesablaşmalarından birini Cənubi Qafqazda da edə bilər. Çünki biz görürük ki, böyük güclərin savaşı regionlar uğrunda gedir. Cənubi Qafqaz hazırda elə regiondur ki, burada bir ölkə söz sahibi deyil. Ermənistanda başqa ölkələrin sözü keçərlidir, Azərbaycanda başqa, Gürcüstanda isə başqa. Bunu nə Rusiya, nə İran, nə ABŞ, nə də Fransa qəbul edir. Ona görə də, maraqlı dövlətlər bu region uğrunda savaşa girə bilərlər. Təbii ki, bu savaş da onların birbaşa özləri yox, region dövlətləri varistəsilə həyata keçiriləcək. Ümid edək ki, belə bir müharibə olmasın. Əgər belə bir müharibə olacaqsa, bunun ağır fəsadları da olacaq”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
