İrəvan Kremlin xəbərdarlıqlarından nəticə çıxarmadı...

Kremlin bütün xəbərdarlıqlarına baxmayaraq, Ermənistan Qərblə, xüsusən də NATO ilə yaxınlaşmaqda davam edir. Bu günlərdə NATO-nun Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya üzrə xüsusi nümayəndəsi Havyer Kolominanın açıqlamaları isə Rusiyada daha çox qıcıq yaradıb.

O qeyd edib ki, Ermənistanın xarici və müdafiə siyasətinin NATO-ya doğru dəyişməsi alyansı çox ruhlandırır. Qurum rəsmisi bildirib ki, alyans Ermənistanla daha çox yaxınlaşmaq istəyir: “Son illər bu ölkə NATO ilə əməkdaşlığı siyasi və praktiki olaraq intensivləşdirməyə qərar verib. Şübhəsiz ki, tərəfdaşlarımızı bizə yaxınlaşmağa təşviq edirik və Ermənistan da bunu edir. Bu işdə Ermənistana kömək edəcəyik”. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova İrəvanın NATO ilə yaxınlaşmasından danışarkən deyib ki, Ermənistan NATO ilə yaxınlaşmaq istəyirsə, bunun nəyə gətirib çıxaracağını başa düşməlidir. Onun sözlərinə görə, ilk növbədə Ermənistana və onun milli maraqlarına nəyin faydalı olduğunu anlamaq lazımdır: “Xəritəni açıb bu ölkənin hansı regionda yerləşdiyini, hansı qonşuların arasında olduğunu görmək və tarix dərsliklərini oxumaq lazımdır”. Rusiyalı analitik Stanislav Tarasov bunlar fonunda bildirir:  “Rusiya diplomatiyasının nümayəndəsi sadəcə olaraq Rusiya Federasiyasının fikrini və Ermənistanda nələrə diqqət yetirə biləcəklərini təqdim edib”. Onun sözlərinə görə, istənilən xarici siyasət qərarı ölkə daxilində ciddi təhlilə məruz qalmalıdır: “Ümumiyyətlə, ölkələrin xarici siyasət strategiyaları uzunmüddətli gələcək üçün bütün qərarlarla yazılır, bu, Ermənistanda olmayan müfəssəl, çətin, lakin zəruri işdir. Bəli, belə qərarlar verərkən coğrafiyanı, regionu, ölkənin tarixini, maraqlarını, dünyanın indiki vəziyyətini, NATO-nun tarixini, imkanlarını, yaxınlaşmaq istəyini və ən önəmlisi, NATO-ya yaxınlaşmaq istəyən ölkələrin keçdiyi “yolu” nəzərə almaq lazımdır”. Tarasovun vurğulayıb ki, NATO-nun məqsədi Rusiyanın təsir dairəsini dəyişmək, Rusiyanın müttəfiqlərini Rusiyadan kəsmək olub, NATO Rusiya sərhədlərinə addım-addım yaxınlaşıb, bu, “qırmızı xətt” olub və buna görə də Rusiyanın Ukraynada xüsusi hərbi əməliyyatı başlayıb: “Əsas problem Rusiya ilə əlaqəni kəsməkdir. Ermənistan məsələsində də məqsəd budur. Ermənistan NATO üzvü olacaqmı? Mən buna çox şübhə edirəm, amma İrəvanın NATO ilə sıx əməkdaşlığı Moskva və Tehran üçün problem yaradacaq, yəni Ermənistanın siyasi problemləri olacaq, çünki burada NATO ilə bu ölkələr arasında ciddi geosiyasi problem var və bu yeni deyil”.

Bu arada o da bəlli olub ki, Fransanın “Safran Group” şirkəti Ermənistanla birgə silah və komponentlərin istehsalına başlamağı planlaşdırır. Bu şirkət aviasiya üçün komponentlər istehsal edir. O, 2005-ci ildə təyyarə, raket mühərrikləri və aerokosmik komponentlər istehsalçısı “Snecma” və elektronika istehsalçısı SAGEM-in birləşməsi nəticəsində yaranıb. “Safran Group” həmçinin müasir multispektral durbin, lazer məsafəölçənləri və “Patroller MALE” pilotsuz uçuş aparatları istehsal edir. Bu da Rusiyada xoş qarşılanmır. Rusiyalı politoloq Yevgeni Mixaylov bunlar fonunda qeyd edir ki, Ermənistan ətrafında baş verən hər şey rəsmi Moskvanı ciddi narahat etməlidir və edir, çünki İrəvan hələ də KTMT və Aİİ-nin bir hissəsidir. Ermənistan Rusiyaya qarşı ardıcıl təxribatlardan sonra da bir neçə stulda - Rusiya və Qərb masasında oturmağa çalışır: “Fransa şirkəti İrəvanla birlikdə Ermənistan ərazisində silah istehsal edəcək. İrəvan hakimiyyəti ordunun NATO formasına keçdiyini bəyan edib. Növbəti ssenari göz qabağındadır. Rusiya kəskin qərarlar qəbul etməsə, bir müddət sonra Ermənistanın NATO blokunda status qazanmaq cəhdi barədə eşidəcəyik. Ermənistan Qərbin adi və tipik oyuncağına çevrilib. Qərb Ukraynaya qarşı da eyni ssenarini yürüdürdü. Bu ölkəni nəyə gətirib çıxartdı? Fəlakətə”. Mixaylovun sözlərinə görə, bu gün Ermənistanda Rusiya kanallarını qadağan etməyə çalışırlar: “İrəvanda Rusiya bayrağına və Leninqrad blokadası uşaqlarının xatirəsinə ucaldılmış abidəyə qarşı millətçilik və vandalizm aktı gördük. Rusiya ciddi tədbirlər görməlidir. Qərb Ermənistana ciddi dəstək vermək qərarına gəlsə, İrəvan dərhal Rusiyadan imtina edəcək və satılacaq. İrəvan da gözləyir, izləyir, kiminlə daha “dadlı” olacağını axtarır. İndi Ermənistan təhlükəsizlik qarantını dəyişmək qərarına gəlib. Ermənistan üçün bu, ölkənin mümkün dövlətçiliyini itirməsinə gətirib çıxaracaq fəlakətli səhv olacaq. KTMT-dən inciyən İrəvan onun üçün hər şeyin mümkün olduğunu düşünürdü, amma məlum oldu ki, hər şey mümkün deyil və yeni zaminlər tapmaq qərarına gəldi. Ancaq yeni zaminlər çox uzaqdadır. İrəvan öz ərazisində NATO bazasını yerləşdirməyə razılaşarsa, bunun nə ilə nəticələnəcəyini təsəvvür edə bilmirəm. Azərbaycan, Rusiya və regionda heç kim Qərb bazasına dözməz”. Rusiya Dövlət Dumasının Müdafiə Komitəsi sədrinin birinci müavini Aleksey Juravlyov Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanı Ukraynanın prezidenti Volodimir Zelenski ilə müqayisə edib. Onun fikrincə, erməni baş nazir də Ukrayna prezidentinin yolu ilə gedir, Rusiya ilə münasibətləri korlamaq hədəfini qarşısına əsas məqsəd kimi qoyub. Juravlyov vurğulayıb ki, baş nazir Nikol Paşinyan prezident Volodimir Zelenskinin savaş öncəsi addımlarını eynilə təkrarlayır: “Yəni Rusiya ilə münasibətlər planlı şəkildə qəlizləşdirilir. Halbuki, bu, Ermənistana və erməni xalqına sərfəli deyil, əksinə, təhlükəlidir. Ermənistan KTMT strukturlarından üz döndərib, NATO təlimlərində iştirak etməyə başlayıb. İndi Nikol Paşinyan hətta əvvəlki demarşının Qarabağ hadisələrinə səbəb olduğunu unudaraq, Rusiya ilə hərbi əməkdaşlıqdan da imtina etmək niyyətinə düşüb. Halbuki, Qərbdən ümid etdiyi dəstəyi ala bilməyəcəyini və İrəvanı da tezliklə itirəcəyini hələ də anlamır”. Bu xəbərdarlıqlara rəğmən, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan qeyd edir ki, ölkəsi  kiminlə hərbi əməkdaşlığı inkişaf etdirməli olduğunu anlamalıdır: “Bundan öncə Ermənistanın müdafiə sahəsindəki münasibətlərinin 97%-i Rusiya ilə əlaqəli idi. İndi isə bu, obyektiv və subyektiv səbəblərdən mümkün deyil”. Paşinyanın fikrincə, Ermənistan İran, Hindistan, Gürcüstan, ABŞ, Fransa və Rusiya ilə hansı münasibətlər quracağını, həmçinin KTMT-də qalmaq istəyib-istəmədiyini aydınlaşdırmalıdır.

Samirə SƏFƏROVA