Voskanyan özünü öldürsə də, İrəvan türk qalasıdır...
Faiq İsmayılov: “Voskanyanın iddialarına baxdım, o heç bir sübut göstərə bilmir, çünki bu qala türk abidəsidir”
Uzun illərdir antiazərbaycan kampaniyasının əsas iştirakçılarından biri kimi tanınan və saxtakarlığı ilə dünyada bənzəri olmayan iranşünas Vardan Voskanyan yenə də öz çirkin əməllərindən qalmır. İrəvan qalasının tarixi türk qalası olduğunu bilə-bilə onu “erməni abidəsi” kimi qələmə verməkdən çəkinmir.
2006-cı ildə Bakıda nəşr edilən “Qərbi Azərbaycan abidələri” kitabında İrəvan qalasının türk qalası olaraq qeyd edilməsi onu elə yandırıb ki, çaşqınlıqdan ağzına gələni danışıb.
O, Telegram kanalında kitabda əks olunan fotonu və oradakı “Qədim türk qalası olan Erebuni (çox təəssüf ki, bizim tərtibçi İrəvan qalasını belə adlandırıb-İ.S) xarabalıqlarının bir görnüşü (e.ə VIII yüzil) qeydi paylaşaraq yazıb ki, guya bu qala onların “paytaxtının başlanğıcıdır və Azərbaycan tərəfindən məqsədli şəkildə saxtalaşdırılıb”. Abidənin türk qalası olaraq göstərilməsini Voskanyan öz milli xislətinə uyğun şərh edib və Azərbaycanı “ərazi iddiasında” ittiham edib.
Yeri gəlmişkən, Voskanyan nə qədər atılıb-düşsə də gerçəklik yerindədir. Uzağa getməyək, elə bu günlərdə erməni mediasının özü yazmışdı ki, VII sinif tarix dərsliyində İrəvan tarixi Azərbaycan şəhəri kimi təqdim edilib, bu isə bütün Ermənistanı qarışdırıb. Bu gün erməni dərslik müəllifləri özləri etiraf edirlər ki, İrəvan türk şəhəridir, bu halda Voskanyana söz düşmür.
Bütün dünya bilir ki, Azərbaycanın indiki Ermənistan ərazinə qarşı heç bir iddiası yoxdur, amma o torpağın və oradakı abidələrin Azərbaycan türklərinə aid olduğu faktını bəyan etməkdən də əl çəkən deyil. Çünki ora da tarixi Azərbaycan torpağıdır və vaxtilə silah, zor gücünə oradan deportasiya edilən azərbaycanlıların geri qayıtmaq, öz yurdunda yaşamaq hüququ var. Azərbaycan türkləri o əraziyə qayıtmalıdır və Ermənistan da onların təhlükəsiz qayıdışını, yaşayışını təmin etməlidir. Bu tamamilə beynəlxalq hüququn prinsiplərinə uyğundur.
“...O qalanın ermənilərlə heç bir əlaqəsi yoxdur”
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı, mədəni irs üzrə mütəxəssis Faiq İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, Voskanyanı, eləcə də digər tədqiqatçıların, jurnalistlərin yazdıqları tamamilə əssasızdır və bu, Ermənistanın tutduğu ziyanlı siyasi xəttin ifadəsidir. “Erməni alimlərinin, tədqiqatçılarının, jurnalistlərinin heç birinin özünün müstəqil düşüncəsi, fikri olmayıb. Onlar həmişə ziyanlı dövlət siyasətlərinə uyğun olaraq saxtakarlıqla məşğul olublar, indi də o yoldadırlar.
“Bu abidə mənimdir” deyənlərin əlində sübutları olmalıdır. O abidənin memarlıq quruluşu, üzərində olan elementlər, yazı nümunələri ilə onun hansı əsrdə tikildiyini, kimə aid olduğunu müəyyənləşdirmək mümkündür. İkinci bir tərəfdən, bütövlükdə daşınmaz tarix memarlıq abidələrinin meydana gəldiyi dövrlərdə onu tikən tayfa, xalq ora öz milli memarlıq elementlərini həkk edirdi, öz mədəniyyətinə uyğun ona quruluş verirdi. Bu gün ermənilərin müasir memarlığı da milli deyil, bir qismi Avropadan, bir qismi də Şərqdən oğurlanmış nümunələrdir ki, ona da “bizimkidir” deyirlər. Xaçları kimi.
Voskanyanın iddialarına baxdım, o heç bir sübut göstərə bilmir, çünki bu qala türk abidəsidir”-deyə F.İsmayılov vurğuladı.
Mütəxəssis dedi ki, Qafqaz Albaniyası dövründə Albaniya dövlətinin tərkibində mövcud olan 26 tayfanın böyük əksəriyyətini türklər təşkil edib və bu səbəbdən də bu memarlığın yaranmasında türklərin böyük rolu olub. “Hətta həmin dövrə aid xaç daşlarında belə türk elementləri vardır. Bunu görməmək üçün kor olmaq lazımdır. Ermənilər nəyə görə türk elementləri olan xaç daşlarını dəyişib özlərinə kustar üsullarla yeni xaç daşları hazırlayıb o ərazilərdə basdırırlar? Köhnələri götürüb niyə basdırmırlar? Binaların üzərindəki o elementləri niyə silirlər? Əgər bu abidə onlarındısa niyə onu dəyişdirirlər? Bu “qədim erməni irsinin, mədəniyyətinin nümunəsidirsə” onda onu qorumalıdırlar. Amma biz şahid oluruq ki, onlar bu abidələri dəyişdirirlər. Həm azad edilən ərazilərimizdə, həm də indi Ermənistan adlandırılan Qərbi Azərbaycan ərazisində çox geniş şəkildə həmin abidələrin ya formalarını, ya da üst elementlərini dəyişdiriblər, o abidələri qədim xaç daşlarından belə məhrum ediblər.
Bu baxımdan Voskanyanın dedikləri dezinformasiyadır. Həmin “mütəxəssis” ermənilərə aid olduğunu iddia etdiyi o qalanın memarlıq qurluşunu təsvir etsin və göstərsin ki, bu doğrudan da “erməni abidəsidir”. Biz də inanaq. O bunu heç cür edə bilməz, çünki o qalanın ermənilərlə heç bir əlaqəsi yoxdur”-deyə F.İsmayılov əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
