21 bankın faizdən gəlirləri yox dərəcəsindədir - bu banklar necə yaşayır...
Vüqar Bayramov: “Problem ondadır ki, ümumiyyətlə, banklar qeyri-faiz gəlirlərinə xüsusi diqqət ayırmırlar”
Ötən ilin yekununa olan məlumata görə, özəl bankların qeyri-faiz gəlirlərinin 64%-i 2 bankın payına düşüb. Qeyd edək ki, ötən il banklar ümumilikdə 1 milyard 370,3 milyon manat qeyri-faiz gəliri əldə ediblər.
Bu məbləğin 1 milyard 99 milyon manatı özəl bankların payına düşüb. Ötən il təkcə “Kapital Bank” tərəfindən əldə olunan qeyri-faiz gəlirləri 476,7 milyon manat olub. Ümumilikdə, özəl bankların əldə etdiyi qeyri-faiz gəlirlərinin isə 63,5%-i və ya 698 milyon manatı 2 bankın – “Kapital Bank” ASC və “Paşa Bank” ASC-nin payına düşüb.
Maraqlıdır, 23 bankdan 21-nin qeyri-faiz gəlirlərinin belə az olmasınının səbəbi nədir? Niyə bu banklar yerində sayır?
“Bununla bağlı Mərkəzi Bank tərəfindən də təşviq tədbirlərinin genişləndirilməsinə ehtiyac var”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən millət vəkili Vüqar Bayramov banklarla bağlı belə vəziyyətin yaranmasını bir sıra amillərlə əlaqələndirdi: “Problem ondadır ki, ümumiyyətlə, Azərbaycanda banklar qeyri-faiz gəlirlərinə xüsusi diqqət ayırmırlar. Bunun nəticəsində ölkədə bankların qeyri-faiz gəlirləri yüksək deyil. Banklar daha çox kreditlərin verilməsi və faiz kreditləri hesabına gəlir əldə edilməsinə üstünlük verirlər. Bu da nəticə etibarilə bir tərəfdən bankları kreditlərdən asılı edir və bu, risk faktorunu artırır. Digər tərəfdən isə, vətəndaşların əksər hallarda daha yüksək faizlə borclanmasına gətirib çıxarır. Ona görə də son rəqəmlər də göstərir ki, qeyri-faiz gəlirlərin artırılması istiqamətində işlərin görülməsinə ehtiyac var. Xüsusən də qlobal maliyyə böhranından sonra dünyanın aparıcı bankları qeyri-faiz gəlirlərinin artmasına xüsusi önəm verməyə başlayıblar. Ona görə də oxşar praktikanın Azərbaycanda tətbiq edilməsi çox vacibdir. Bununla bağlı statistika göstərir ki, Azərbaycan banklarının qeyri-faiz gəlirlərinin artırılması ilə bağlı Mərkəzi Bank tərəfindən də təşviq tədbirlərinin genişləndirilməsinə ehtiyac var. Eyni zamanda, bankların özü də gərək bunda fəal olsunlar və müxtəlif təşəbbüslər ortaya qoysunlar. Təkcə kredit faizləri hesabına gəlir əldə etmək çoxış yolu sayıla bilməz. Digər optimal vasitələrdən də istifadə olunmalıdır”.
Vidadi ORDAHALLI
