ABŞ Fars körfəzində İranın hərbi-dəniz obyektlərini məhv etməyə hazırlaşır...
ABŞ İordaniyada səhra bazasına edilən hücuma bir neçə gün ərzində cavab verəcək. Bu barədə ABŞ-ın “ABC Nyus” telekanalı adının çəkilməsini istəməyən ABŞ rəsmisinə istinadən məlumat yayıb.
Məlumatda ABŞ-ın birdən çox hədəfi vuracağı bildirilib: “Amerika qüvvələrinə qarşı bu hücumlara şərait yaradan şəxslərə və mərkəzlərə qarşı dəqiq və planlaşdırılmış zərbələr endiriləcək”.
Bunlara paralel olaraq, ABŞ prezidenti Co Bayden İordaniyada ABŞ qüvvələrinə ölümcül pilotsuz təyyarə hücumuna necə cavab verəcəyinə qərar verdiyini bildirib. Jurnalistlər hücuma cavab verməyə qərar verib-vermədiyini soruşduqda, Bayden əlavə təfərrüatları açıqlamadan “bəli” cavabını verib. Qeyd edib ki, ABŞ bütün məsuliyyət daşıyanlara seçdiyi vaxtda və qaydada lazımi cavab verəcək. Xatırladaq ki, pilotsuz təyyarənin İordaniyanın şimal-şərqində Suriya sərhədi yaxınlığındakı Amerika məntəqəsinə hücumu nəticəsində 3 ABŞ ordusu əsgəri həlak olub, onlarla əsgər yaralanıb. Amerikanın bölgədəki hərbi əməliyyatlarına rəhbərlik edən ABŞ Mərkəzi Komandanlığı dərhal hücumda Suriya və İraqda fəaliyyət göstərən İranın dəstəklədiyi radikal silahlı qruplaşmaları günahlandırıb. Tehran hər iki ölkədə çoxsaylı şiə yaraqlılarını silahlandırır və onlara təlim keçir. “Bu üç amerikalının ölümünə görə İranı məsul tutub-tutmadığını” sualına Bayden cavab verib ki, Tehran bunu edən insanlara silah verir. Baydenin son hücuma ehtiyatlı cavab verməsi bəzi Respublikaçı senatorları, o cümlədən Cənubi Karolina senatoru Lindsey Qrahamı hiddətləndirib. Qraham mövqeyində qətidir. O bildrir ki, İranı vurmaq lazımdır: “İranı indi vurun. Onları sərt şəkildə vurun”. Bütün bunlar İranın ABŞ-ın cavab zərbələrinin hədəfi olacağını göstərir. İran hakimiyyəti isə yenə amerikalı əsgərlərin ölümü ilə bağlı məsuliyyət daşımadığını bəyan edir. İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Nasir Kənani deyib: “İrana qarşı əsassız ittihamların təkrarlanması ABŞ-ı bölgədəki münaqişəyə yenidən cəlb etməkdə və daxili problemlərini gizlətmək üçün münaqişənin daha da gərginləşməsində maraqlı olanların sui-qəsdidir”. Amma istənilən halda, İordaniya daxilində logistika obyekti olan T-22-yə zərbə ilə bağlı vəziyyət Amerika isteblişmenti daxilində İrana mümkün cavabla bağlı müzakirələri intensivləşdirib. Respublikaçı senator Tom Kotton qeyd edir: “Bu hücumlara yeganə cavab həm İranda, həm də bütün Yaxın Şərqdə İran terror qüvvələrinə qarşı dağıdıcı hərbi cavab olmalıdır. Daha az şey Cozef Baydenin baş komandan olmağa layiq olmayan qorxaq olduğunu təsdiq edəcək”. Öz növbəsində, Senatın Kəşfiyyat Komitəsinin sədri, Respublikaçılar Partiyasını təmsil edən Marko Rubio da Baydeni İran üçün “birbaşa nəticələrə” zəmanət verməməkdə ittiham edib.
ABŞ-dakı ekspertlər və siyasətçilər İordaniyadakı hücumun regionda “oyunu dəyişdirən” hal olduğunu deyirlər. Onların fikrincə, bu, Ağ Evin Suriya və ya İraqdakı analoji insidentlərə adət etdiyindən daha qətiyyətli cavab tələb edir. Lakin İranın infrastrukturunun özünün hədəf kimi nə dərəcədə uyğun olduğu sual altında qalır. Ekspertlər bildirir ki, Yaxın Şərqdə hərbi-siyasi münaqişələr girdabına qərq olmaq ABŞ hakimiyyəti üçün çətindir. Həm də belə hal silahlı münaqişənin miqyasının artacağına gətirib çıxaracaq. Bu fonda Qərb nəşrlərinin mənbələri mümkün variantlar arasında İranın hərbi dəniz obyektlərinə zərbənin endirilməsinin adını çəkir. Pentaqon İrana cavab ssenariləri üzrə məsləhətləşmələrə başlayıb. Administrasiya rəsmiləri CNN-ə bildiriblər ki, Vaşinqtonun cavabı Amerikanın İraq və Suriyada əvvəlki özünümüdafiə zərbələrindən daha güclü olmalıdır. Bununla belə, “Politico” nəşrinin mənbələri iddia edir ki, İslam Respublikasına birbaşa hücum variantı masanın üstündədir. Seçimlər arasında Suriya və ya İraqdakı iranlı personalın hədəfə alınması daxildir. Pentaqon qeyd edir ki, bu, İsrailin müraciət etdiyi adi bir təcrübədir. Radikal ssenari də müzakirə olunur - İranın Fars körfəzindəki hərbi-dəniz obyektlərinin məhv edilməsi. İranın buna cavabı Yaxın Şərqdə dəhşətli savaşa yol açmaq iqtidarındadır. Belə olan halda Yaxın Şərqdə ABŞ hərbi obyektlərinə zərbələr artacaq. İndi diqqət həm də ona yönəldilir ki, İordaniya obyekti də daxil olmaqla ABŞ Mərkəzi Komandanlığının məsuliyyət zonasında yerləşən hər bir baza pilotsuz təyyarələrin təhlükəsinə qarşı durmaq qabiliyyətinə malikdir. Müdafiə sistemlərinə çoxsəviyyəli kinetik və elektron müharibə sistemləri daxildir. Bununla belə, Pentaqon indi hava hücumundan müdafiə sistemlərinin necə təkmilləşdirilə biləcəyi ilə bağlı müzakirələrə açıqdır. Çünki İrana qarşı əmıliyyat Yaxın Şərqdə ABŞ bazalarının daha dəhşətli hücuma məruz qalmasını qaçılmaz edəcək.
Tahir TAĞIYEV
