Ermənistanın Amuldağ qızıl yatağı bütün regiona təhlükəyə çevrilib...
Pərvanə Vəliyeva: “Qızıl yatağının istismarı nəticəsində ətrafda olan bütün çaylar, su ehtiyatları radioaktiv maddələrlə çirkləndirilir”
“Environmental Protection First” (EPF) Koalisiyası Ermənistan vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının Amuldağ (Amulsar) qızıl yatağında ətraf mühitə ziyan vuran dağ-mədən sənayesi işlərinin dayandırılmasına dair etiraz bəyanatını dəstəkləyib və qızıl yatağında monitorinq aparmağa hazır olduğuna dair bəyanat yayıb.
Bəyanatda qeyd edilir ki, beynəlxalq qurumlar tərəfindən də fəaliyyətinə dəfələrlə etiraz edilmiş, əleyhinə qərarlar qəbul edilmiş Amuldağ qızıl yatağının istismarı nəticəsində formalaşan ağır metal tərkibli mədən tullantıları Bərgüşad çayına axıdılaraq Həkəri çayı vasitəsilə Araz çayını çirkləndirir: “Amuldağ qızıl yatağının bu cür istismarı Qafqaz dağları ilə əhatə olunmuş region və onun əhalisi üçün ciddi təhdiddir. Amuldağ yatağı təbii mineral su yatağı olan İstisu şəhərindən 13 kilometr məsafədə yerləşir, yatağın istismarı İstisu mineral bulaqlarına məhvedici zərər vurur”.
“Bu problemlə bağlı beynəlxalq təşkilatlar öz narahatlıqlarını bildirsə də, yatağın istismarına cəlb edilən "Lydian armeni” şirkəti öz fəaliyyətini davam etdirir”
“Sağlamlığa Xidmət” İctimai Birliyinin sədri Pərvanə Vəliyeva “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunları qeyd etdi: “Amuldağ qızıl yatağının istismar olunması ilə bağlı müraciətə rəhbərlik etdiyim təşkilat da qoşulub. Bu məsələ ilə bağlı problemin olduğunu dəfələrlə qaldırmışıq. Qızıl yatağının istismarı nəticəsində ətrafda olan bütün çaylar, su ehtiyatları radioaktiv maddələrlə çirkləndirilir. Həmin çaydan istifadə edənlərin sağlamlığı təhlükə altındadır. Ümumiyyətlə, region əhalisinin sağlamlığı hazırda böyük təhlükədədir. Biomüxtəlifliyə ciddi ziyan dəyir. Həmçinin, tapıntı məqsədilə istifadə edilən partladılma prosesləri nəticəsində dağlar hədsiz dərəcədə aşınır. Bunun nəticəsidir ki, Qafqaz dağlarında sürətli aşınma prosesi başlayıb. Bu da həmin dağlarda yaşayan heyvanların məhvinə, tükənməsinə səbəb olur”.
Həmsöhbətimizin sözlərinə görə, Amuldağ qızıl yatağından axıdılan mədən tullantıları qrunt suları vasitəsilə çaylara qovuşur. Bərguşad çayı vasitəsilə Həkəri çayına qovuşan radioktiv maddələr Araz çayı vasitəsilə Xəzər dənizinə axıdılır: “Beləliklə, Xəzəryanı ölkələr ciddi təhlükə altındadır. Bu problemlə bağlı beynəlxalq təşkilatlar öz narahatlıqlarını bildirsə də, yatağın istismarına cəlb edilən "Lydian armeni” şirkəti öz fəaliyyətini davam etdirir. Bu şirkət ətraf mühitin qiymətləndirmə nəticələrinə əməl etməyərək öz fəaliyyətlərini davam etdirir. Biz AFP koalisiyası olaraq, bütün bəyanatlarımızda olduğu kimi, yenə də həmin şirkətlərə səslənirik. Həm yerli şirkət, həm səhmdarları olan digər xarici şirkətlərə səslənirik ki, həmin yatağın istismarını dayandırsınlar və ya ətraf mühitə təsirin qiymətləndirilməsi sənədlərini öz veb-saytlarında təqdim etsinlər. Bu məlumatlar əhaliyə açıq olsun. Tələb edirik ki, xarici ekspertlər Azərbaycanın ictimai, səhiyyə və ekologiya sahəsində fəaliyyət göstərən ekspertlərinə, qeyri-hökumət təşkilatları icmalarına icazə versinlər ki, gedib o yatağı monitorinq etsinlər. Burada ekspertiza işləri aparılsın, yatağın fəaliyyəti ilə yerində tanış olsun, müəyyən ölçmə işləri, nümunələr götürülsün. Monitorinq aparılmasına qarşı tərəfə əlverişli şərait yaradılsın”.
Günel CƏLİLOVA
