Paşinyan revanşçılara - Azərbaycan-Türkiyə faktoruna görə konstitusiyanı dəyişdirəcəm...
“Hakim “Vətəndaş müqaviləsi” Partiyasının üzvləri yeni konstitusiyanın qəbulu ilə bağlı tələb-göstərişi İlham Əliyevdən almadıqlarını inkar etsələr də, diplomatik sahədə olan mənbələrimiz bildirir ki, İlham Əliyev sülh müqaviləsi layihəsində həmin tələbi yazılı şəkildə qeyd edib”. Bu barədə Ermənistanın “Qraparak” nəşri yazıb.
Nəşrin iddiasına görə, prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, müqavilə bağlayan tərəflərin bir-birinə qarşı ərazi iddiaları olmaması üçün Ermənistanın daxili qanunvericiliyi uyğunlaşdırılmalıdır: “Qeyd edək ki, mövcud konstitusiyanın dəyişdirilməsi deyil, yeni konstitusiyanın qəbulunda məqsəd əsas qanunun preambulasından istiqlal bəyannaməsinə istinadın silinməsidir. Məsələ ondadır ki, preambula düzəlişlə redaktə oluna bilməz və yeni konstitusiya qəbul ediləcəyi halda, sadəcə, yeni preambula yazmaq olar”. Elə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan da ölkəsinin yeni konstitusiyaya ehtiyacı olduğunu bildirib: “Mənim, eləcə də bir sıra həmkarlarımın fikrincə, bu, daha geniş müzakirə mövzusuna çevrilməlidir, Ermənistan Respublikasına konstitusiya dəyişiklikləri yox, yeni konstitusiya lazımdır. Dünyada dəyişikliklər baş verir və bu, istər-istəməz Cənubi Qafqaz regionuna, eləcə də Ermənistana təsir edəcək. Bu dəyişikliyə müxtəlif yollarla yanaşmaq olar. Ancaq təkamülə münasibətimizin necə olmasından asılı olmayaraq, bu baş verir. Ona görə də bizim mövqeyimiz və yanaşmamız bu təkamülü dayandırmaqdan ibarət olmamalıdır. Bu, özlüyündə məntiqsizdir, çünki təkamülü dayandırmaqla biz deqradasiyaya gedəcəyik, onu Ermənistanın dövlət maraqlarına uyğun idarə etməliyik”. İrəvan Dövlət Universitetinin dosenti, beynəlxalq məsələlər üzrə erməni ekspert Menua Soğomyan da bu fonda iddia edir ki, Paşinyan ona nəyi diqtə edirlərsə, onu edir. Onun sözlərinə görə, Rəcəb Tayyip Ərdoğan və İlham Əliyev əvvəlcə Ermənistanın yeni konstitusiyaya malik olması lazım olduğunu bəyan ediblər, ona görə də bu gün Nikol Paşinyan onların dediklərini təkrarlayaraq, yeni konstitusiyaya ehtiyacı geosiyasi dəyişiklikləri idarə etmək imperativi ilə əsaslandırıb. Soğomyan bildirib ki, Paşinyan yeni konstitusiya qəbul etməyə məcbur etməklə, xalqın öz əlləri ilə, kağız üzərindəki imzaları ilə Qarabağdan imtina məsələsinə razılıq verməsini istəyir: “Paşinyan hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün referendumu növbədənkənar parlament seçkiləri ilə eyni gündə keçirəcək”. Bunlar fonunda Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Azərbaycanın Ermənistanın müstəqillik bəyannaməsində problem gördüyünü təsdiqləyib: “Bunu yüksək səslə dedilər, bəli. Bunu problem hesab etdilər və hüquqi məsələlər ortaya qoydular. Müvafiq olaraq, biz də onların ifadələrini eyni şəkildə problemli hesab etdik. Konstitusiyanın daha çox daxili idarəçilik sistemində əhəmiyyəti var. Lakin xarici siyasətdə də vacibliyi danılmazdır. Ümumiyyətlə, ölkəmizdə konstitusiya dəyişikliyinin əsas səbəbinin Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması olduğunu demək doğru deyil”. Xatırladaq ki, Ermənistanın hazırkı konstitusiyasının preambulasında müstəqillik bəyannaməsinə istinad edilir. Orada Ermənistanla Qarabağın “birləşdirilməsi” barədə də xatırlatma var. Azərbaycan bu məsələnin aradan qaldırılmasını istəyir. Azərbaycan Qarabağ üzərində suverenliyini təmin edib. Bu reallıq fonunda Ermənistanın mövcud konstitusiyasının saxlanılması Azərbaycana qarşı ərazi iddiasının davam etdirilməsi deməkdir və Bakı ilə münasibətlərin qurulması prinsipilə ziddiyyət təşkil edir.
Ermənistan parlamentinin “Hayastan” fraksiyasının deputatı Kristine Vardanyan isə iddia edir ki, Ermənistan konstitusiyasında Nikol Paşinyan üçün problem yaradan 4 bənd var: “1. Konstitusiyanın preambulasında Ermənistanın müstəqillik bəyannaməsinə istinad edilir. Müstəqillik bəyannaməsinin preambulasında “Qarabağ və Ermənistanın birləşdirilməsi” haqqında qərara istinadın olduğu ifadə problemli hesab olunur. 2. Müstəqillik bəyannaməsinin 11-ci bəndi də problemli hesab olunur. 3. Ermənistan konstitusiyasının 18-ci maddəsi Erməni Apostol Kilsəsinə istinad edir. 4. Ermənistanın konstitusiyasının 21-ci maddəsi Ermənistanın rəmzlərinə istinad edir”. Burada qeyd edək ki, rəsmi İrəvan sülh sazişi imzalamaq, regional kommunikasiyaların açılmasına nail olmaq niyyətindədir. Bunun üçün Bakı və Ankara ilə normallaşma vacib şərtdir. Bu mənada Qarabağla bağlı iddiaların, eləcə də qondarma “soyqırımı” iddialarının rəsmi səviyyədə saxlanılması fonunda Azərbaycan və Türkiyə ilə normallaşma mümkün deyil. Paşinyanın yeni konstitusiya istəyi bu reallığa uyğunlaşmaq məqsədi daşıyır. Amma erməni revanşistlər buna əngəl olmağa çalışır. Ancaq nəzərə alınmalıdır ki, revanşistlərin məqsədi sadəcə hakimiyyətə gəlmək deyil, eyni zamanda indiki konstitusiyanın müddəalarını əsas götürərək münaqişəni yenidən alovlandırmaq, aktivləşdirməkdir. Məsələ bundadır ki, Ermənistanda mövcud konstitusiya beynəlxalq normalara uyğun gəlmir. Çünki konstitusiyada açıq-aşkar digər ölkələrə qarşı ərazi iddiaları yer alıb.
Samirə SƏFƏROVA
