Ermənistanın ölkəmizə verəcəyi 8 yeni mina xəritəsinin dəqiqliyinə heç kim inanmır...
Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti belə bir açıqlama ilə çıxış edib ki, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonlarında işğal dövrünə aid olan minalı sahələrin səkkiz yeni xəritəsi aşkarlanıb və yaxın günlərdə işçi kanallarla Azərbaycan tərəfinə təqdim olunacaq.
Qurumun məlumatına görə, daha öncə Qarabağda minalı sahələrin 972-dək jurnalı bir neçə dəfə qeyd-şərtsiz Azərbaycana verilib. Ermənistan rəsmiləri sonradan bir neçə dəfə bəyan ediblər ki, onlarda keyfiyyətli xəritə qalmayıb. Təqdim olunan xəritələrin isə Qarabağdakı hərbçilərdən alındığı bildirilib.
Azərbaycan mediasında mina partlayışlarında xəsarət alan vətəndaşlar barədə məlumatlar yayılandan sonra Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti keçmiş hərbi qulluqçular arasında dindirmələri bərpa edib və nəticədə səkkiz yeni jurnal əldə edilib. Bu sənədlərin surətlərinin beynəlxalq tərəfdaşlara göndəriləcəyi bildirilir. Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan da bir neçə gün əvvəl keçirdiyi mətbuat konfransında deyib ki, İrəvan minalı ərazilərin yeni xəritəsini Azərbaycana verə bilər. O bildirib ki, Qarabağda minalı ərazilərlə bağlı yeni məlumatların əldə edilməsi istiqamətində iş aparılır. Hələ 2020-ci ilin 10 noyabr razılaşmasından sonra Ermənistan Azərbaycana mina ərazilərinin xəritəsini verdi. Lakin sonradan bəlli oldu ki, həmin xəritələrdəki məlumatların çoxu həqiqəti əks etdirmir. Ona görə də Azərbaycan xeyli vaxtdır Ermənistandan minalı ərazilərin xəritəsini tələb edir. Buna baxmayaraq, İrəvan dəqiq xəritələri verməkdən imtina edirdi. Üstəlik, erməni rəsmilər xəritələrlə bağlı daim təzadlı açıqlamalar verir, əksər hallarda xəritələrin varlığını ümumiyyətlə təkzib edirdilər. Amma Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin və Ararat Mirzoyanın açıqlamalrı tamam fərqli mənzərəni üzə çıxarır. Mirzoyanın mətbuat konfransı zamanı səsləndirdiyi fikirlər işğal dövründə Azərbaycan ərazilərində basdırılmış minaların dəqiq xəritələrinin mövcud olduğunu və insanların qəsdən qətlə yetirilməsi məqsədilə ölkəmizə təqdim edilmədiyini təsdiqləyir. Azərbaycan bildirir ki, 2020-ci il müharibəsindən bəri 342 nəfər azərbaycanlı mina partlayışından zərər çəkib, üç nəfər jurnalist daxil, 65 nəfər həlak olub. Həlak olan 65 nəfərdən 50-si mülki şəxsdir. Bu arada onu da qeyd edək ki, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Ermənistan tərəfinin ölkəmizə mina xəritələrinin təqdim olunması niyyəti barədə bəyanat yayıb. Burada qeyd edilir ki, Ermənistan tərəfindən Azərbaycan ərazilərinin heç bir fərq qoymadan, kütləvi və məqsədyönlü şəkildə minalanması postmünaqişə dövründə aparılan genişmiqyaslı bərpa-quruculuq işlərinə, bu ərazilərdə fəaliyyət göstərən mülki əhaliyə, məcburi köçkünlərin geri qayıtmasına və öz yerlərində dinc yaşamasına çətinlik törədən əsas təhdidlərdəndir. Ermənistanın bu fəaliyyəti müharibə cinayəti olmaqla yanaşı, beynəlxalq humanitar hüququn və Ermənistanın üzərinə götürdüyü öhdəliklərin ciddi pozuntusudur.
O da xatırlanır ki, 2020-ci il 10 noyabr tarixli üçtərəfli bəyanatın imzalanmasından sonra əvvəlcə ümumiyyətlə mina xəritələrinin olmasını inkar edən Ermənistanın daha sonradan beynəlxalq təzyiq nəticəsində təqdim etdiyi kiçik qisim mina xəritələrinin etibarlılığının yalnız 25 faiz təşkil etdiyi məlumdur: “Təqdim edilmiş bu xəritələrin yararsız və natamam olduğu, real vəziyyəti əks etdirmədiyi dəfələrlə tərəfimizdən bildirilib. Bu xəritələrdə ərazilərimizdə guya 400 min mina basdırıldığı qeyd edilsə də, reallıqda minaların sayının 1 milyondan artıq olduğu faktı mövcuddur. Eyni zamanda qeyd edək ki, son illərdə mina partlayışlarının 55 faizindən çoxu Ermənistan tərəfindən təhvil verilən xəritələrdən kənar ərazilərdə baş verib... 2020-ci ildən sonra da Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin müvəqqəti yerləşdirildiyi Azərbaycan ərazilərində və bu ərazilərin perimetrləri boyunca Ermənistan tərəfindən bu ölkə istehsalı olan yeni minaların yerləşdirildiyi faktı mövcuddur ki, burada da 500 mindən artıq mina basdırıldığı məlumdur. Bu, eyni zamanda, son onilliklər ərzində Ermənistan tərəfindən guya minaların istehsal və ixrac edilmədiyi barədə bəyanatların heç bir əsasının olmadığını göstərib. Ermənistan tərəfinin bu açıqlaması sözügedən ölkənin niyyətinin humanitar prosesə töhfə vermək olmadığını göstərir və bu addım etimad quruculuğu tədbiri kimi qiymətləndirilə bilməz. Azərbaycan tərəfi bugünə qədər ölkəmizə tam şəkildə təqdim edilməyən minalanmış bütün ərazilərin dəqiq xəritələrinin Ermənistan tərəfindən təqdim olunmasını gözləyir. Bununla yanaşı, son 30 il ərzində itkin düşmüş 4000-ə yaxın azərbaycanlının aqibəti, habelə azərbaycanlıların dəfn olunduqları kütləvi məzarlıqların yerləri barədə Ermənistan tərəfindən məlumatların təqdim edilməsi məqsədilə təxirəsalınmaz tədbirlər görülməlidir”. Onu da qeyd edək ki, Ermənistanın Azərbaycana qarşı həyata keçirdiyi mina terroru yeni məsələ deyil. Minaların basdırılması və bundan siyasi şantaj predmeti kimi istifadə edilməsi terrorizmin göstəricisidir. Beynəlxalq mütəxəssislərin hesablamalarına görə, Azərbaycana ərazilərin minalardan təmizlənməsi məsələsini həll etmək üçün təxminən 30 il və 25 milyard ABŞ dolları lazımdır. Azərbaycan öz ərazilərinin minalardan təmizlənməsi işində beynəlxalq təşkilatlardan fəal dəstək gözləyir. Amma hələlik bu istiqamətdə real addım yoxdur.
Ramil QULİYEV
