"Arsax respublikası" sözlərini yazmaq da cinayət sayılacaq - qanunda mühüm yenilik...
Şəmsəddin Əliyev: “Söhbət Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə, dövlətin konstitusion quruluşuna yönələn qəsdlərdən, münasibətlərdən gedir”
Prezident İlham Əliyev tərəfindən 30 dekabr 2023-cü ildə imzalanmış və 19 yanvar 2024-cü ildə qüvvəyə minmiş qanunla Cinayət Məcəlləsinə 281-1 və 284-2-ci maddələr əlavə edilib.
Cinayət Məcəlləsinin 281-1-ci maddəsinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün parçalanmasına yönələn atributların və ya simvolların nümayiş etdirilməsi, yayılması, nümayiş etdirmək və ya yaymaq məqsədilə hazırlanması, əldə edilməsi, saxlanılması, daşınması və ya gəzdirilməsinə görə cinayət məsuliyyəti müəyyən edilib.
Bu əməllərə görə beş ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulur. Həmin əməllərin xarici təşkilatlar və onların nümayəndələrinin tapşırığı ilə törədilməsi isə yeddi ildən on iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılacaq.
Cinayət Məcəlləsinin yeni 284-2-ci maddəsi isə müharibə vaxtı və ya döyüş şəraitində Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyətinin, hərbi silah, sursat və ya hərbi texnikasının hərəkəti, yaxud dislokasiyası haqqında məlumatların yayılmasına görə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutur. Bu əməlləri törədənlər üç ildən altı ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzası, ağır nəticələrə səbəb olduqda isə beş ildən səkkiz ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzası ilə üzləşəcək.
Məzmunundan göründüyü kimi, qeyd olunan əməllər hazırda ictimai təhlükəliliyinin yüksəkliyi, doğurduğu nəticələrin ağırlığı ilə əlaqədar kriminallaşdırılıb. Qeyd olunan cinayətlərin ibtidai istintaqının aparılması Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinə (DTX) həvalə olunub.
Ekspertlər qeyd edir ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün parçalanmasına yönələn atributların və ya simvolların nümayiş etdirilməsi, yayılması, nümayiş etdirmək və ya yaymaq məqsədilə hazırlanması, əldə edilməsi, saxlanılması, daşınması və ya gəzdirilməsinə görə cinayət məsuliyyətinin müəyyən edilməsi müsbət haldır. Bunun separatçılıq meyllərinin qarşısının alınmasında mühüm rol oynayacağını deyənlər hesab edirlər ki, indiyə qədər Cinayət Məcəlləsində belə bir maddə olmayıb. Artıq belə bir maddə müəyyən edildiyi üçün, tutalım kimsə Bakıda, yaxud Azərbaycanın başqa bir yerində qondama “Arsax respublikasının” hansısa bir üzdəniraq simvolunu, “bayrağını”, “gerbini”nümayiş etdirsə, yaxud aparıb onu öz darvazasına vursa bu artıq konkret cinayətdir və həmin şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb ediləcək. Çünki bu, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün pozulmasına yönəlik atributun, simvolun nümayiş etdirilməsidir. Bu çox maraqlı bir məsələdir və tam olaraq yerindədir.
Müharibə vaxtı, döyüş əməliyyatlarında hərbi dislokasiyanın yayılmasının da cinayət sayılması da vacib məsələ idi ki, bu da məcəllədə öz əksini tapıb. Əməliyyatlar vaxtı yüz dəfələrlə bu qaydaları pozan media orqanları olub, onlara da həmişə xəbərdarlıq edilib, amma bu dəfə qaydanı pozanlara xəbərdarlıq edilməyəcək, birbaşa cinayət işi açılacaq və bu da DTX-nın nəzarətində olacaq.
“Biz bu şəkildə öz ərazi bütövlüyümüzü, suverenliyimizi tam qoruya bilərik”
Tanınmış hüquqşünas Şəmsəddin Əliyev “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, bunlar Cinayət Məcəlləsinə çox vaxtında əlavə edilən maddələrdir. “Bu maddələrin əlavə edilməsi zəruri idi. Növbədənkənar prezident seçkilərinə getdiyimiz ərəfədə Avropa Şurası Parlament Assambleyasının Azərbaycana qarşı bu cür xəyanəti, beynəlxalq hüququn prinpisplərinə nifrət bəslənməsi anlamındakı davranışları ikrah doğurur. Öz ərazi bütövlüyünü təmin edən, suverenliyini bərpa edən hüquqi, demokratik, müstəqil bir dövlətə qarşı bu şəkildə davranmaq əslində qondarma “Arsax”ın, separatzmin tərəfdarı olan dövlətlərin münasibətidir. Bu gün həmin qüvvələrin Qarabağdan könüllü getmiş erməniləri yenidən Azərbaycan ərazilərinə qaytarmaq cəhdlərinin kökündə, şübhəsiz, növbəti dəfə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə xələl gətirmək niyyəti dayanır. Amma onlar heç vaxt istəklərinə nail ola bilməzlər. Əlbəttə, Azərbaycan separatzimin kökünü kəsib.
Bütövlükdə, Cinayət Məcəlləsinə bu maddələrin əlavə edilməsi təqdirəlayiqdir. Artıq Cinayət Məcəlləsində ərazi bütövlüyümüzün parçalanmasına yönələn atributların və ya simvolların nümayiş etdirilməsi, yayılması, nümayiş etdirmək və ya yaymaq məqsədilə hazırlanması, əldə edilməsi, saxlanılması, daşınması və ya gəzdirilməsinə görə cinayət məsuliyyəti müəyyən edilib. Biz bu şəkildə öz ərazi bütövlüyümüzü, suverenliyimizi tam qoruya bilərik. Bu sahədə atılan neqativ addımlar Cinayət Məcəlləsi ilə cəza təhdidi altında qadağan olunur. Əgər gələcəkdə Ermənistan vətəndaşları, Ermənistan tərəfdarları, Ermənistanda hakimiyyətdə olanlar, quldur-separatçı dəstənin qalıqları “Arsax” sözünü işlədərlərsə, onun hansısa simvolunu diriltməyə çalışarlarsa, yaxud ətrafında spekulyativ davranışlar göstərərlərsə cinayət məsuliyyətinə cəlb ediləcəklər. Söhbət Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə, dövlətin konstision quruluşuna yönələn qəsdlərdən, münasibətlərdən gedir”-deyə Ş.Əliyev qeyd etdi.
Ş.Əliyev hesab edir ki, bu səbəbdən də bu maddənin Cinayət Məcəlləsinə əlavə edilməsi təqdirəlayiqdir. O qeyd etdi ki, biz monolitliyimizi, Azərbaycan xalqının vahidliyini təcəssüm etdirən ölkə Prezidentinin ətrafında sıx birliyimizi bundan sonra da nümayiş etdirməliyik. Bizim birliyimizin dövlətimizin təməlini, özülünü təcəssüm etdirdiyini ifadə edən Ş.Əliyev hesab edir ki, Cinayət Məcəlləsinin yeni 284-2-ci maddəsi də tam yerinə düşür və bu da günümüzdə vacib olan məsələləri özündə ehtiva edir, həm də media mənsublarına daha məsuliyyətli olmağı təlqin edir. O vurğuladı ki, müharibə vaxtı və ya döyüş şəraitində Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyətinin, hərbi silah, sursat və ya hərbi texnikasının hərəkəti, yaxud dislokasiyası haqqında məlumatların yayılmasına görə cinayət məsuliyyətinin müəyyən edilməsi də zərurətdən irəli gəlib.
İradə SARIYEVA
