Azərbaycanda millətlərarası harmoniya və əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə xüsusi diqqət yetirilir
Qloballaşma şəraitində etno-konfessional və konfessiyalararası münasibətlər məsələsi getdikcə daha çox aktuallıq qazanır. Mədəni və etnik unikallığı qorumaqla, ictimai-siyasi sabitliyin, ölkənin iqtisadi və siyasi müstəqilliyinin, qarşılıqlı hörmət və məsuliyyət prinsiplərinə əsaslanan konfessiyalararası harmoniyanın qorunması mühüm vəzifələrdəndir.
Çünki dini və etnik amillər arasındakı əlaqənin xarakteri birmənalı deyil və ziddiyyətlidir. Bəzi dövrlərdə insanlar üçün etnik mənsubiyyətdən daha çox dini, digərlərində isə etnik amil daha mühüm rol oynayırdı. Bəşəriyyətin tarixi boyu tez-tez bir-biri ilə kəsişən dinlərarası və millətlərarası toqquşmalar silsiləsi olub. Etnik münaqişələr konfessiya xarakterli, konfessional münaqişələr isə etnik tərkibə malik ola bilər. Bu cür münaqişələr çoxkonfessiyalı və çoxmillətli əhalisi olan dövlətlər üçün xüsusi təhlükə yaradır. Amma tamam fərqli mənzərəyəmalik ölkələr də var. Qeyd edilən xüsusda Azərbaycan dünya üçün ən yaxşı nümunələrdən biridir.
Dövlət tərəfindən dini qurumlara hər cür yardım edilir
Azərbaycan əhalisinin etnik quruluşu özünəməxsus xüsusiyyətlərə malikdir. Ölkənin yenidən dövlət müstəqilliyi əldə etməsi ilə respublikada cəmiyyətin modernləşməsi kontekstində liberal siyasi islahatların ardıcıl həyata keçirilməsinə başlanıldı. Ölkəmizdə dini vəziyyət Azərbaycanda vicdan azadlığının təmin edilməsinə yönəlmiş siyasət nəticəsində dini şüurun azad edilməsi ilə xarakterizə olunur. Müstəqillik illərində Azərbaycan dini qurumlarının əhəmiyyətli kəmiyyət və keyfiyyət artımını yaşayıb. Onlara dövlət tərəfindən dini qurumlara hər cür, o cümlədən maliyyə yardımı edilir.
Elə bu günlərdə prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə Azərbaycanda dini qurumlara yenidən maliyyə yardımı ayrılıb. Sərəncamla Azərbaycanda dini qurumlara maliyyə yardımı göstərmək üçün Azərbaycanın 2024-cü il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə 2 milyon manat, Rus Pravoslav Kilsəsinin Bakı və Azərbaycan Yeparxiyası dini qurumunun, Bakı şəhəri Dağ yəhudiləri dini icmasının Avropa yəhudilərinin Bakı dini icmasının, Azərbaycan Respublikasında Katolik Kilsəsinin Apostol Prefekturası dini qurumunun və Azərbaycan Respublikasının Alban-Udi xristian dini icmasının hər birinə 350 min manat, eləcə də digər qeyri-islam dini icmalarına maddi dəstək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin tabeliyində Mənəvi Dəyərlərin Təbliği Fonduna eyni həcmdə vəsait ayrılıb. Bunlar fonunda Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Mübariz Qurbanlı qeyd edir ki, prezident İlham Əliyevin siyasəti bütün sahələrdə uğurla davam edir: “Azərbaycan dünyaya müsəlman ölkəsi olaraq nümunələr verib. Xarici ölkələrdə keçirilən tədbirlərdə, o cümlədən ölkəmizə gələn din sahəsindəki mütəxəssislər Azərbaycanın din modeli, burada yaşayan müxtəlif dini nümayəndələrə xüsusi diqqətin olmasını xüsusi vurğulayırlar. Azərbaycanda müxtəlif dinlərə mənsub insanların birgə yaşayışı və onların burada azad şəkildə dini ibadətlərin edilməsi yaradılan şərait yüksək qiymətləndirilir. Elə prezidentin din sahəsində yeritdiyi siyasətlə din xadimləri üçün hər sahədə şərait yaradılıb.Təkcə islam din xadimlərinə deyil, dini konfessiyalara maddi dəstək ayrılması dövlətin dinə olan qayğısıdır". Bu gün respublikada bütün millətlərin, millətlərin və dinlərin nümayəndələrinin dinc yanaşı yaşaması üçün hər cür şərait yaradılıb və təkmilləşdirilməkdədir. Ölkənin bütün vətəndaşları milli və dini azadlıqlarını ifadə etməkdə bərabər konstitusiya hüququna malikdirlər. Azərbaycan ümumiyyətlə müstəqilliyinin ilk günlərindən millətlərarası harmoniya və əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Mədəni, dini və linqvistik müxtəlifliyin təbii dövlət və bəşəri irs kimi dərk edilməsi ictimai şüurda möhkəm oturuşub.
Müxtəlif millətlərin nümayəndələri Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsinə, demokratik və iqtisadi cəhətdən tərəqqisinə böyük töhfələr verir
Vətənimizin tarixindən məlumdur ki, Azərbaycan xalqı istənilən dinə və onların ardıcıllarına qarşı səxavətli olub. Müstəqillik əldə etdikdən sonra ölkədə yaşayan bütün xalqların və milli qrupların inkişafına, dünya sivilizasiyasında ümumən tanınmış tolerantlıq prinsipi əsasında millətlərarası, dinlərarası, dillərarası, irqlərarası münasibətlərin formalaşmasına, bərabərhüquqlu şəraitin yaradılmasına böyük diqqət yetirilir. Bütün millətlərin, dinlərin, dillərin və irqlərin nümayəndələri üçün eyni imkanlar yaradılır.
Bu gün milli mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, özünü Azərbaycan vətəndaşı hesab edən hər bir şəxs bərabər hüquqlardan istifadə edir, cəmiyyətin sosial, iqtisadi, siyasi və mədəni həyatında fəal iştirak edir. Bundan əlavə, Azərbaycanın müxtəlif xalqların və millətlərin dilinə, adət-ənənələrinə, mədəniyyətinə hörmətin təmin edilməsində güclü iradə nümayiş etdirməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu, onların inkişafı üçün zəruri şəraitin yaradılması iləmüşayiət olunur. O da faktıdr ki, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması yalnız fundamental demokratik dəyərlərin mövcudluğu şəraitində mümkündür. Bu dəyərlərdən biri də tolerantlıqdır - müasir sivilizasiyanın çiçəklənməsi və inkişafı üçün əvəzsiz şərtdir.Milli qanunvericiliklə təmin edilmiş dini etiqad azadlığı vətəndaşların, milli və etnik qrupların nümayəndələrinin dini tələbatlarının ödənilməsi üçün bütün zəruri şəraiti yaradıb. Azərbaycanın milli qanunvericiliyinə əsasən, dini qurumların sayı və onların fəaliyyət müddəti ilə bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. Ölkəmizin müxtəlif millətlərin nümayəndələri mərkəzi və yerli hakimiyyət orqanlarında geniş təmsil olunurlar. Millətindən asılı olmayaraq, həmvətənlərimizin əməyi dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Müstəqillik illərində müxtəlif millətlərdən olan yüzlərlə vətəndaş yüksək hökumət mükafatlarına layiq görülüb. Ölkədə müxtəlif milli mədəniyyət mərkəzlərində həm gənclərin, həm də böyüklərin öz xalqının milli tarixi, mədəniyyəti, adət-ənənələri ilə tanış olmaq, ana dilini öyrənmək imkanı var. Bu gün Azərbaycanda möhkəm millətlərarası harmoniya hökm sürür. Bölgəmiz həmişə müxtəlif dillərdə danışıb, müxtəlif dinlərə mənsub qurumlar mövcud olub, bir çox xalqların adət-ənənələri dinc yanaşı yaşayıb, inkişaf edib. Bu gün fəxrlə deyə bilərik ki, müxtəlif millətlərin nümayəndələri dövlətimizin müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsinə, demokratik və iqtisadi cəhətdən firavan cəmiyyət quruculuğuna layiqli töhfələr verirlər.
Ramil QULİYEV
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
