Məhkəmədə şüşə qəfəsi hədəfləmiş Avroittifaqa əks fakt - Təranə Səmədova işi də siyasidir?..
Xəyal Bəşirov: “Şüşə qəfəsdən istifadə bu gün beynəlxalq təcrübədə geniş istifadə olunan prosesdir”
Bir neçə gün əvvəl Avropa İttifaqının Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri bəyan etmişdi ki, Azərbaycanda məhkəmədə qadın jurnalistlərin şüşə qəfəslərə salınması onu möhkəm narahat edir və o bunu “jurnalistlərə qarşı ləyaqəti alçaldan rəftar” kimi qələmə verirdi.
Məhkəmə zamanı tətbiq edilən bu üsula tamamilə siyasi don geydirməyə çalışan diplomat, nədənsə, bu üsulun dünya ölkələri məhkəmələrində qəbul edilən norma olduğunu unudub.
Bildiyiniz kimi, prodüser Təranə Səmədovanın da məhkəmə prosesi gedir və məhkəmədən də aydın görürük ki, o da, onunla birgə ittiham olunan şəxs də məhkədə dəmir barmaqlıqlar araxasında deyil, şüşə qəfəsdə saxlanılır. Bundan da aydın görsənir ki, şüşə qəfəs müasir bir təcrübədir.
Artıq dustaqların köhnə armaturdan, köhnə dəmirlərdən hazırlanan qəfəslərin arxasında saxlanılması keçmişdə qaldı. İndi onlar məhkəmə zallarında yanları şüşə, üstü açıq bir kabinə də dayanırlar. Təbii ki, bu da dustağın təhlükəsizliyi üçündür. Tutaq ki, birdən kimsə durub məhkəmədə dustağa hücum edər, nə isə atar. Keçmişdə dustağa çürük alma, lax yumurta, xarab olmuş pomidor atanlar da olub. Amma indi şüşə imkan vermir ki, bu işlər olsun. Bir sözlə, şüşə qəfəs müttəhimin təhqir olunması yox, onun hər şeydən, hücumlardan qorunması üsuludur. Sivil üsuldur və bütün Avropada da bundan istifadə edilir. Missiya rəhbərininin iddiası belə idi ki, siyasi məqsədlə həbs edilən jurnalistlər şüşə qəfəsə salınıb təhqir olunur, əgər bu siyasi məqsədlə idisə bəs Təranə Səmədova niyə şüşə qəfəsdə məhkəməyə çıxarılıb? Demək bu siyasi məsələ deyil, ümumi məhkəmə təcrübəsidir ki, dustaqlar üçün istifadə olunur, bu təcrübədən isə xoflanmaq lazım deyil.
“Həmin o Avropa İttifaqı qanunsuz və qeydiyyatsız fəaliyyət göstərən Amerika Birləşmiş Ştatlarına aid olan Quantanamo həbsxanası ilə bağlı heç bir mövqe bildirməyib”
Siyasi və Hüquqi Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Xəyal Bəşirov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, belə məqamlar Aİ-ni və başqa beynəlxalq təşkilatları maraqlandırmır. “Əslində, bu gün öz gözündə tiri görməyib Azərbaycan kimi dövlətlərin gözündə tük axtaran Avropa və Avropanın aid olduğu digər Qərb dövlətləri həqiqətən də bizdə qüsur tapmağa çalışır, hansısa ittihamları irəli sürmək üçün bəhanə axtarır. Jurnalistlərlə bağlı iddialara gəldikdə, Yeni Kolidoniyada azərbaycanlı jurnalistin baş verən prosesləri işıqlandırmaqla bağlı bütün icazələri almasına, qanuni şəkildə o ölkəyə getməsinə rəğmən Fransanın müvafiq qurumları tərəfindən o, qanunsuz olaraq, zorla oradan çıxarıldı. Buna heç bir münasibət bildirməyən Avropa və Avropa İttifaqı bu gün Azərbaycana qarşı o fikirləri səsləndirirsə, təbii ki, bunun qərəzdən başqa bir məqsədə xidmət etmədiyini açıq şəkildə görmək olar. Hər bir halda biz jurnalistlərimizin, digər insanlarımızın məsuliyyətə cəlb edilməsinin, yaxud həbs olunmasının, azadlıqdan məhrum edilməsinin tərəfdarı deyilik, buna sevinmirik. Çünki hər bir insan hüquqa və qanuna zidd addım atıbsa belə, ilk növbədə o insandır, eyni zamanda azərbaycanlıdır. Amma hüquqi dövlətdə, qanunların hökm sürdüyü dövlətdə qanuna və hüquqa zidd addımlar atan şəxslərin məsuliyyətə cəlb edilməsindən təbii bir şey ola bilməz. Onlarla bağlı istintaq aparırılır. Həmin o şəxslərin ibtidai istintaq zamanı həbs qəti imkan tədbirlərinin uzadılması ilə bağlı addımlar atılır. Onların şüşə qəfəsdə olmasna gəlincə təbii ki, şüşə qəfəsdən istifadə bu gün beynəlxalq təcrübədə geniş istifadə olunan prosesdir. Eyni zamanda bir çox hallarda şüşə qəfəsdə olma həm məhkəmə zalında olan digər şəxslərin təhlükəsizliyinin təminatı, həm də ilk növbədə təqsirləndirilən şəxslərin özlərinin təhlükəsizliyinin təminatı məqsədilə həyata keçirilir. Şüşə qəfəsdə olmağın hər hansı bir qəbahət tərəfi yoxdur, bunun şəxsin hüquqlarının pozulması halı kimi qələmə verilməsi düzgün deyil. Bu gün özünü “demokratiyanın beşiyi” hesab edən bir çox Qərb ölkələrində həddin ağır cəzalar, ölüm hökmünün müxtəlif formalarda sərt şəkildə icrası mexanizmləri var. Həmin o Avropa İttifaqı qanunsuz və qeydiyyatsız fəaliyyət göstərən Amerika Birləşmiş Ştatlarına aid olan Quantanamo həbsxanası ilə bağlı heç bir mövqe bildirməyib. Bunu pisləyən bəyanat səsləndirməyib. Orada söhbət kütləvi şəkildə və ayrı-ayrı dövlətlərin vətəndaşlarına münasibətdə insanlığa, hüquqa və qanuna sığmayan münasibətlərin sərgilənməsindən, işgəncələrdən gedir ki, bir neçə il əvvəl bu barədə ciddi məlumatlar vardı. Amma bütün bunları dilə gətirməyən, bunları pisləməyən, mövqe sərgiləməyən Aİ rəsmisinin günlərin birində Prezident seçkiləri öncəsi Azərbaycana qarşı belə bir fikir səsləndirməsi, hansısa bir epizodik hadisəni beynəlxalq gündəmə gətirməsi, təbii ki, onların xoş niyyətdə olmamasından xəbər verir” - deyə X.Bəşirov bildirdi.
X.Bəşirovun fikrincə, Aİ öz siyasi maraqları naminə jurnalistlərin şüşə qəfəsdə olmasını beynəlxalq ictimaiyyətə çıxarıb onu “qanun pozuntusu” kimi qələmə verir, amma müğənniyə, prodüsser, yaxud hansısa peşə sahibinə qarşı ayrıseçkilik edir. Məhkəmə zalında şüşə qəfəsdən istifadə edilməsinin beynəlxalq təcrübədə qəbul olunmuş proses olduğunu deyən X.Bəşirov deyir ki, Aİ-nin Azəırbaycan missiyasının rəhbərinin açıqlaması başdan-başa absurddur, qanuna ziddir. “Qeyd olunduğu kimi, başqa şəxslər də məhkəmə zalında şüşə qəfəsdə saxlanılır. Burada qanunazidd, təhqiredici bir hal yoxdur. Aİ təmsilçisinin şüşə qəfəslə bağlı ittihamı da onların niyyətindən, məramlarından xəbər verir. Hesab edirəm ki, bir daha Azərbaycan cəmiyyətinə təsir göstərmək, yaxud Azərbaycan dövləti, Azərbaycan dövlətinin bu gün atdığı addımlar haqda yanlış təsəvvür yaratmaqdır” - deyə bildirən X.Bəşirov qeyd etdi ki, 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycanın qələbəsi Ermənistanı himayə edən Aİ və başqa təkilatları, eləcə də dövlətləri ciddi narahat edir. Azərbaycanda heç bir noqsan tapa bilmədikləri üçün də bu cür çirkin üsullardan istifadə etdiklərini deyən X.Bəşirov hesab edir ki, jurnalistlərin məhkəməsi ilə bağlı əsassız və hüquqa zidd fikirlər səsləndirirlər. Bu ittihamın heç bir əsası olmadıdığını deyən X.Bəşirov bunu Azərbayacana qarşı ikili yanaşmanın növbəti təzahürü hesab edir. O vurğuladı ki, bu gün Avropa İttifaqına üzv dövlətərdə, məsələn, Fransada polisin, hüquq-mühafizə orqanlarının qocalara, qadınlara, uşaqlara qarşı aşkar törətdikləri qanunsuz və hüquqazidd əməlləri pisləmək əvəzinə Aİ Azərbaycanı hədəf seçir. “Fransanın Korsikada, Yeni Kolidoniyada, Kanakyda, Maohi Nui və digər müstəmləkə hesab etdiyi ərazilərdə yerli əhaliyə, aborigenlərə qarşı törətdiyi qanunsuz və hüquqazidd əməllərini pisləmək əvəzinə Azərbaycanın hansısa bir addımını pisləməklə Azərbaycan haqqında fikir formalaşdırmağa çalışır. Təbii ki, bu da ölkəmizin daxilində seçkiqabağı təxribat, qarışıqlıq yaratmaq istəyən qüvvələr üçün şəraitin yaradılması məqsədilə edilir və heç bir ciddi nəticə verməyəcək” - deyə X.Bəşirov əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
