Qriqoryan delimitasiya görüşünün gündəliyinə xəritə məsələsini yenə soxuşdurmaq istəyir...
Rəşad Bayramov: “Qriqoryanın belə bəyanatla çıxış etməsi bir daha Ermənistanın ümumi prosesə, münasibətlərin normallaşmasına hazır olmadığının göstəricisi hesab edilə bilər”
Ermənistan və Azərbaycan arasında sərhədin delimitasiyası üzrə komissiyaların yanvarın sonlarında keçiriləcək görüşündə müzakirə olunacaq sənədlər və xəritələr müəyyənləşdirilməlidir. Bunu Ermənistan baş nazirinin müavini Mher Qriqoryan deyib.
Lakin o, görüşün keçiriləcəyi tarix və yer haqqında heç bir açıqlama verməyib və bildirib ki, bunlar barədə ayrıca razılaşma əldə olunmalıdır.
Qriqoryan deyib ki, ilkin razılaşmalara əsasən, bu görüşdə komissiyaların birgə fəaliyyətinin tənzimlənməsinə dair razılaşmanın layihəsi müzakirə olunacaq.
Onun sözlərinə görə, tərəflər birgə işin hansı hüquqi sənədlər və SSRİ dövrünün hansı topoqrafik xəritələri əsasında aparılmalı olduğunu, habelə bunlardan hansıların hüquqi əsasının olmasını müəyyənləşdirməlidir.
Bundan əvvəl Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev demişdi ki, Bakı 1970-ci illərə aid sovet xəritələrini delimitasiya üçün əsas kimi qəbul etməyəcək.
Belə olan təqdirdə Qriqoryan niyə yenidən xəritə söhbətini gündəmə gətirib?
AMİP Mərkəzi Şurasının sədri Rəşad Bayramov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Qriqoryan bundan əvvəl Paşinyanın dediklərini təkrarlayır: “Uzun müddətdir ki, Ermənistan SSRİ dönəmində, xüsusən də ötən əsrin 70-ci illərinin xəritələri əsasında delimitasiya və demarkrasiya işlərinin aparılması ilə bağlı mövqe ortaya qoyur: “Amma Azərbaycan tərəfinin bu məsələ ilə bağlı ortaya qoyduğu konkret mövqe var. Mən də dəfələrlə bildirmişəm ki, konkret bir ilin, bir dövrün xəritəsini götürməklə bu gün Azərbaycanla Ermənistanın sərhədlərinin müəyyənləşdirilməsi mümkün deyil. Azərbaycanın sovetlər tərəfindən işğalından, 20 - ci ilin aprelindən sonra bizim kifayət qədər ərazilərimiz müxtəlif dövrlərdə Ermənistana faktiki peşkəş edilib. Bura həm Naxçıvandan olan ayrı - ayrı ərazilər, həm də Qazax tərəfdən ərazilər aiddir. Yəni müxtəlif adlar altında otlaq sahələri, əkin - biçin adı altında torpaq sahələri zaman-zaman bizdən alınaraq Ermənistana verilib. O baxımdan bu gün konkret bir dövrün xəritəsi ilə demarkasiya, delimitasiya işlərinin aparılması mümkün deyil. Prezident İlham Əliyev də yerli televiziyalara son müsahibəsində konkret bir dövrün xəritəsindən istifadənin mümkünsüzlüyü ilə bağlı mövqeyini bildirib. Əgər ortada hansısa xəritələrin müəyyənləşməsindən söhbət gedirsə, ayrı - ayrı ərazilər üzrə eyni dövrün xəritəsi deyil, müxtəlif dövrlərin xəritəsindən istifadə etməklə delimitasiyanı həyata keçirmək olar. Delimitasiya işləri həyata keçirilərkən, sərhədlərin müəyyənləşməsi ilə bağlı addımlar atılarkən mövcud şəraitin, reallıqların, tərəflərin dayandığı ərazilərin, yüksəkliklərin, hamısının nəzərə alınması lazımdır. Bu gün Ermənistanın Azərbaycana hansısa şərt qoymaq kimi üstünlüyü olmamalıdır. 30 il ərzində torpaqlarımızı işğalda saxlayan, təbii sərvətlərimizi talan edən, müharibədə uduzan bir ölkənin Azərbaycanla bu və ya digər ərazidə sərhədlərin hardan keçməsini müəyyənləşdirmək kimi bir üstünlüyü yoxdur. Biz konkret olaraq sülh təklifi ilə çıxış etmişik, beş baza prinsipi ilə bağlı şərtlər irəli sürülüb. Sərhədlərin delimitasiya və demarkasiya məsələsinin sülh sazişinə aidiyyəti yoxdur. Sülh sazişinin imzalanmasından sonra da bu proses hələ uzun illər ərzində davam etdirilə bilər. Amma indi Qriqoryanın belə bəyanatla çıxış etməsi bir daha Ermənistanın ümumi prosesə, münasibətlərin normallaşması prosesinə hazır olmadığının göstəricisi hesab edilə bilər. Son bir həftə ərzində Ermənistan rəhbərliyinin verdiyi bəyanatlara nəzər yetirək. Parlamentin təhlükəsizlik məsələləri üzrə komitə sədri deyir ki, ordumuzu gücləndirməli, Azərbaycanı geri çəkilməyə məcbur etməliyik. Başqa bir rəsmisi çıxış edir ki, Roma statutundan istifadə edərək, beynəlxalq prokurorları da cəlb etməklə Azərbaycana qarşı cinayət işlərinin açılmasına, beynəlxalq məhkəmələrdə bu işlərə baxılmasına nail olmalıyıq. Əlavə olaraq, Paşinyanın sərsəmləmələri, indi də Qriqoryanın belə açıqlaması onu göstərir ki, Ermənistan sülh prosesinə hazır deyil və hələ də ayrı - ayrı havadarlarından, xüsusən də Fransadan Azərbaycanla münasibətləri normallaşdırmaq, sülh sazişi imzalamaq üçün icazı ala bilməyib. Bu baxımdan biz bu cür bəyanatların bundan sonra da şahidi olacağıq. Çünki, bütün keçən dövr, hətta ikinci Qarabağ savaşından sonra keçən dövr onu göstərir ki, Ermənistanın başa düşdüyü yeganə dil güc dilidir. Biz ikinci Qarabağ savaşından sonra əldə etdiyimiz bütün uğurları da məhz bu gücü ortaya qoyaraq əldə etmişik. Son antiterror tədbirlərində ərazilərimizdən qeyri - qanuni hərbi birləşmələri çıxarmağımız da güc yolu ilə olub. Prezidentin də dediklərinə əsaslanaraq onu bildirmək istəyirəm ki, Azərbaycanın bu gün kiminsə nazı ilə oynamaq fikri yoxdur. Mövqe ortaya qoyulub, qəti mövqedir. Bizim şərtlərimiz daxilində sülh müqaviləsi imzalanmalıdır, kommunikasiyalar bərpa olmalıdır. Əks halda bunun ağır nəticəsini Ermənistan özü görəcək”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
