Qəzzada qırğınlar siyasəti İsrail kabinetini parçaladı...
Elşən Manafov: “Qəzzanın gələcək idarəediciliynə İsrailin ifrat sag millətçi siyasətçiləri fərqli prizmadan yanaşır”
İsrailin müdafiə naziri Yoav Qallant ölkənin baş naziri Benyamin Netanyahu ilə mübahisədən sonra Təl-Əvivdəki Kirya hərbi bazasında hərbi kabinetin iclasını tərk edib. Bu barədə “The Times of Israel” nəşri məlumat yayıb.
Nəşrin məlumatına görə, Qallant Netanyahunun köməkçilərinin iclasda iştirak etməsinə baxmayaraq, onun köməkçilərinin görüşə buraxılmamasından narazı qalıb və mübahisə edərək zalı tərk edib. Qəzəblənmiş müdafiə naziri iclası tərk etməzdən əvvəl Netanyahuya və milli təhlükəsizlik üzrə müşavir Tzachi Hanegbiyə “işimə mane olmağı dayandırın” deyib.
Qeyd olunur ki, Qallant daha sonra geri qayıdıb və yalnız hərbi kabinet üzvlərinin iştirak etdiyi iclasın qapalı hissəsində iştirak edib. İsrail mətbuatının məlumatına görə, Qəzza zolağına davam edən hücumlar və Qəzzanın gələcəyi ilə bağlı baş nazir Netanyahu ilə müdafiə naziri Qallant arasında fikir ayrılıqları var.
Maraqlıdır, İsrail kabinetindəki hərbi əməliyyatlarla bağlı bu fikir ayrılıqları hansı həddə qədər inkişaf edə və nə ilə nəticələnə bilər?
“Netanyahuya etimadın sarsılması üçün hökumətin tərkibindəki müxalifətdən olan nazirlərin təhlükəsizlik xidmətləri ilə işbirliyi olub”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən politoloq Elşən Manafov buna bir neçə prizmadan yanaşdı: “HƏMAS-ın İsrailə terror hücumları, Netenyahu başda olmaqla, fövqəladə hökumətin təşkilinə səbəb oldu. Əvvəlki hökumət koalision tərkibli idi və HƏMAS-ın hücumunun “gözlənilməzliyi” ilə bağlı İsrail və dünya mediasında tədqiqat obyekti ola biləcək materiallar verilirdi. Bunlardan biri də Netenyahuya etimadın sarsılması üçün hökumətin tərkibindəki müxalifətdən olan nazirlərin təhlükəsizlik xidmətləri ilə işbirliyi olub. Yəni hücumdan xəbərdar olduqları halda, əvvəlcədən hökumətdə müvafiq dairələri xəbərdar etməyiblər. Baş nazir Netanyahu və hərbi nazir Qalant arasında Təl-Əvivdə hərbi bazada hökumətin iclasinda yaşanmış qalmaqal, məhz 7 oktyabr hadisələri ilə bağlı təhqiqat işində bəzi nazirlərin adlarının hallandırılması olub. Hərbi nazir bunun indiki halda HƏMAS-a qarşı mübarizənin getdiyi şəraitdə İsrailin düşmənlərinin xeyrinə işləyəcəyi fikrindədir. Baş nazir və hərbi nazir arasında HƏMAS-a qarşı hərbi əməliyyatların aparılması ilə bağlı məsələlərdə ciddi fikir ayrılığı yoxdur. Hər ikisi müharibənin sonadək aparılmasının, HƏMAS-ın struktur olaraq məhvinin tərəfdarıdır. Lakin hərbi nazir müharibə bitəndən Qəzza bölməsinin idarəediciliyi ilə bağlı 4 bucaq planı ilə çıxış edib ki, bu da Qəzzanın gələcəyi ilə əlaqədar ABŞ planından kəskin şəkildə fərqlənir. Hərbi nazirin planına görə, müharibə başa çatdıqdan sonra da Qəzzanın təhlükəsizliyinə nəzarət İsrailə məxsus olmalıdır. Halbuki, ABŞ-ın Fələstin lideri Mahmud Abbasla razılaşdırmasına görə, Qəzza Fələstin Muxtar Dövlətinin idarəediciliyində olmalıdır. Ümumiyyətlə, Qəzzanın gələcək idarəediciliynə İsrailin ifrat sag millətçi siyasətçiləri fərqli prizmadan yanaşır. İsrailə Qəzzadan gələcək hər hansı təhlükədən sığortalanmaq üçün Qəzzanın ərəb dilli əhalisinin onların istəklərinə müvafiq olaraq ərəb ölkələrinə köçməsinə şərait yaratmaq, Qəzzada yəhudi məskənləri salmağı təklif edirlər. İsrailin sabiq baş naziri Ariel Şaronun iqtidari dövrundə, 2005-ci ilin avqust, sentyabr aylarında Qəzzada yəhudi məskənlərinin salınması zamanı belə bir hal müşahidə olunub. Bu, İsrailin özündə əksər siyasi qüvvələr, habelə onların Qərbdəki müttəfiqləri tərəfindən ekstremist bir mövqe olaraq kəskin şəkildə pislənib. Müdafiə naziri Qalantın layihəsi problemin daha ədalətli həllini nəzərdə tutsa da, Qəzzanın idarəediciliyində HƏMAS-a bağlı bir məmurun olmayacağı ilə bağlı təklifi onun perspektiv legitimliyini şübhə altına qoyur. Çünki qəzzalılar, habelə regionun bəlli ərəb dövlətləri, hətta İran və Türkiyə tərəfindən HƏMAS legitim təşkilat kimi qəbul olunur. Baş nazir Netanyahu hələlik bu layihə ilə bağlı fikrini bildirməyib. Ancaq onun ABŞ-ın FAT-la razılaşdırdığı plana qarşı çıxmayacağı da bəllidir”.
Vidadi ORDAHALLI
