Əbədi qələbəyə aparan düzgün strategiya
Tarix göstərir ki, müharibə aparmaq ölkələr üçün asan olmayıb.
Siyasi, hərbi və iqtisadi müharibələr düzgün və düşünülmüş strategiya tələb edir. Müharibə çox riskli və təhlükəli imtahandır. Şükürlər olsun ki, Azərbaycan bu imtahandan uğurla keçib. Dövlət rəhbəri İlham Əliyevin qətiyyəti, xalqımızın sarsılmaz birliyi və ordumuzun rəşadəti nəticəsində Azərbaycanın tarixində yeni səhifə açılıb.
Qeyd edək ki, 2020-ci ilin 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusu Ermənistanın işğalçı ordusunu darmadağın edərək Qarabağda otuz illik işğala son qoydu. Ordumuz genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar yolu ilə erməni işğalçılarının “keçilməz” müdafiə mövqelərini və istehkam qurğularını darmadağın edərək şimaldan Suqovuşan məntəqəsini, Murov dağ zirvəsini, cənub cinahdan isə hərəkət etməklə Füzuli, Cəbrayıl, Qubadlı, Zəngilan və Qarabağın dağlıq bölgəsinin müəyyən əraziləri üzərində nəzarəti bərpa etdi.
Digər üç rayon – Ağdam, Laçın və Kəlbəcər heç bir itki olmadan Azərbaycana qaytarıldı. Lakin həmin ilin noyabrın 10-da Azərbaycan, Ermənistan və Rusiyanın dövlət rəhbərləri bölgədə atəşkəsin təmin edilməsi məqsədilə üçtərəfli Bəyanata imza atdılar. Nəticədə hər iki tərəf müharibəni dayandırdı.
Bəyanatın 3-cü müddəasına əsasən, Qarabağın dağlıq əraziləri – Xankəndi, Xocəvənd, Xocalı və Ağdərədə, o cümlədən Laçın dəhlizi boyunca Rusiyanın Sülhməramlı Kontigenti yerləşdirildi. Üçtərəfli Bəyanatın 4-cü müddəasına görə, rus sülhməramlılarının yerləşməsi ilə paralel olaraq Ermənistan Silahlı Qüvvələri Azərbaycan ərazilərindən geri çəkilməli idi. Üç rayonun bu yolla qaytarılması, Ermənistanın öz silahlı qüvvələrini ərazilərimizdən geri çəkmək öhdəliyi və bəyanata nəqliyyat kommunikasiyaların açılması ilə bağlı maddənin salınması – bütün bunlar dövlət rəhbərimizin diplomatik-siyasi uğurlarının nəticəsi idi.
Ancaq ölkə daxilində qaragüruhçular, xüsusilə hər zaman suyu bulandırmağa çalışan radikal müxalifət və müəyyən qüvvələr Azərbaycan Ordusunun Vətən müharibəsində qələbəsinə, dövlət rəhbərimizin nailiyyətlərinə kölgə salmağa çalışırdılar. Son üç il ərzində onların heç bir əsas olmadan hay-küy salmalarına çox yaxşı şahidi olduq.
Ölkəmizin qüdrətini və inkişafını heç cür həzm edə bilməyən radikal müxalifət heç bir entik qaydaları nəzərə almayaraq hay-küy salırdılar ki, guya Azərbaycan Ordusu tam qələbə qazanmayıb, Qarabağ tam işğaldan azad edilməyib, rus sülhməramlıları Qarabağda erməni separatçılarının mövcudluğunu qoruyacaq.
Özünü “vətənpərvər” hesab edən radikal müxalifətçilər bəyan edirdilər ki, Azərbaycan müharibəni davam etdirməli, Xankəndiyə daxil olmalı idi. Bu bəyanatlar onların nə qədər naşı və siyasi qabliyyətdən məhrum olduqlarını bir daha üzə çıxartdı.
Doğrudur, Azərbaycan Ordusu müharibəni davam etdirib Xankəndiyə, Xocalıya, Ağdərəyə, Kəlbəcərə və Laçına da daxil ola bilərdi. Erməni işğalçılarının ordumuzun qarşısında dayanmaq imkanı yox idi. Amma siyasi, hərbi, beynəlxalq güc mərkəzlərinin ikili standartlarla yanaşması baxımından Azərbaycan daha doğru olanını seçdi. Məhz bu səbəbdən üçtərəfli Bəyanat həmin dövr üçün doğru sənəd idi.
Sonrakı üç il ərzində nə rus sülhməramlıları, nə də Ermənistan tərəfi üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirdi. Ərazilərimizdə Ermənistan ordusunun tör-töküntüləri və qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələri qalmaqda idi, qondarma qurum özünü buraxmaq istəmirdi. Bütün bunlara baxmayaraq, Azərbaycan rəhbərliyi dözüm göstərərək məsələnin sakit yolla həll olunmasına çalışırdı.
Ölkəmizin rəhbərliyi bölgədə vaxtilə məskunlaşmış erməni millətinin nümayindələrini dialoqa çağırır, hətta Azərbaycana qarşı terror fəaliyyətində iştirak etməyən erməni sakinlərin hüquq və təhlükəsizliyini öz konstitusiyasına uyğun təmin etməyə, erməni separatçılarına amnistisiya verməyə hazır olduğunu bildirirdi. Təəssüf ki, erməni separatçıları Azərbaycanın bu çağırışlarını doğru-dürüst anlaya bilmədilər, ya da anlamaq istəmədilər. Nəticə etibarilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri son birgünlük antiterror əməliyyatı ilə Qarabağda qeyri-qanuni erməni silahlı birləşmələrinin tərkisilah olmağa və qondarma qurumun özünü buraxmağa məcbur etdi. Prezident İlham Əliyev öz qətiyyəti, gücü və rasional addımları ilə məsələni birdəfəlik həll etdi. Artıq Azərbaycanın ərazi bütövlüyü tam təmin olunub.
Paralel aparmaq istəsək, hazırda davam edən Ukrayna və Qəzza müharibəsinə diqqət yetirək. Ukraynadakı müharibənin artıq ikinci ili tamamlanır. Bir ildən çoxdur ki, rus ordusu həm insani, həm də hərbi texniki cəhətdən Ukraynada çox ciddi itkilər verib və itkilər verməkdə davam edir. Rus ordusunun bu ölkədə bir çox hərbi əməliyyatları uğursuzluğa düçar olub. Yəni Rusiya uzunmüddət ərzində Ukrayna ilə bağlı planlaşdırdığı hədəflərə nail bilməyib. İsrailin də Qəzzada müharibəsi üç aydır davam etməsinə baxmayaraq, rəsmi Təl-Əviv HƏMAS-ı tam sıradan çıxara bilməyib.
Halbuki İsraildə və Qərb ölkələrində çoxları hesab edirdilər ki, İsrail HƏMAS-ı tez bir zamanda məhv edəcək. Amma gözləntilər özünü doğrultmadı. Ola bilsin ki, İsrailin hərbi-siyasi rəhbərliyi Qəzzada insanların kütləvi şəkildə sıx yaşamasını və bir çox təhlükəli məqamları nəzərə alıb müharibəni uzatmaq qərarına gəlib. Amma hər halda qüdrətli orduya, nüvə və ballistik silahlara, müasir hərbi sənayeyə və dünyanın ən güclü kəşfiyyatına malik olan hər iki ölkənin müharibədə istəklərinə tam olaraq nail olmaması onu göstərir ki, müharibə aparmaq o qədər asan məsələ deyil.
Elə ola bilər ki, həmin ölkə hədəflərinə nail olmaya və ciddi risklərlə üzləşə bilər. Tarixdə elə zamanlar olub ki, böyük dövlətlərin müharibələri tamamilə fiaskoya uğrayıb. Müharibənin hər hansı formada olmasına baxmayaraq, burada xüsusi strategiya tələb olunur. Cənab Prezident İlham Əliyev düzgün və rasional manevrlərə əsaslanan strategiya quraraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və beynəlxalq səviyyədə tanınan sərhədlərini bərqərar edib. Bu, danılmaz, inkaredilməz faktdır. Ordumuzun qələbəsi xalqımızın tarixində qızıl səhifəsi olaraq qalacaq.
Yunis Abdullayev
"Cebhe.info"
