Astana Zirvəsində Kipr niyə iştirak etmədi?..
Şimali Kipr Türk Respublikasının prezidenti Ersin Tatar 3 noyabrda Qazaxıstanın paytaxtı Astanada Türk Dövlətləri Təşkilatının toplantısında müşahidəçi statusunda iştirak etməli idi. Bununla bağlı bir neçə ay əvvəl müəyyən razılıq var idi.
Ancaq gözləntilərin əksinə olaraq, Ersin Tatar Astanadakı zirvə toplantısında yox idi. Belə görünür ki, o, görüşə dəvət edilməyb. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Astanadakı çıxışında ŞKTR-in Türk Dövlətləri Təşkilatına müşahidəçi və tamhüquqlu üzvlüyünün vacibliyi barədə fikrini təkrarladı. Azərbaycan da buna qarşı deyil. Bu yaxınlarda Prezident İlham Əliyev Ersin Tatarı yüksək səviyyədə qəbul etdi.
Maraqlıdır, Astanada türk dövlətlərinin son zirvəsində Kipr niyə yox idi? Bunun səbəbi nə ola bilər?
Ufuq Turqaner: “Əfsuslar olsun ki, ŞKTR Astanaya dəvət edilmədi”
Məsələ ilə əlaqədar “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən Şimali Kipr Türk Respublikasının Azərbaycan nümayəndəsi Ufuk Turqaner buna belə münasibət bildirdi: “Əfsuslar olsun ki, ŞKTR Astanaya dəvət edilmədi. Ancaq həmin tədbirdə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ŞKTR-nin böyük türk ailəsinin ayrılmaz bir hissəsi olduğunu qeyd etdi. Həmçinin oradan dəstək istədi. Bundan sonrakı tədbirdə ŞKTR-i görmək istədiyini qeyd etdi. Bizim tədbirə dəvət olunmamağımız ölkəmizə tətbiq olunan ədalətsiz təcrid siyasətinə bir örnəkdir. Ona görə də birlikdə buna qarşı olmalıyıq. Baxın, ŞKTR prezidenti Ersin Tatarın Azərbaycana səfəri oldu. Prezident İlham Əliyev onu qəbul etdi. Baxın nə gözəl örnəkdir! Prezident Ersin Tatar Azərbaycanda çox yüksək səviyyədə qarşılandı. Ona görə də biz bunu bütün türk dünyasından gözləyirik. Çünki ŞKTR-in dünyada varlığını əngəlləmək istəyənlər var. O üzdən, türkdilli dövlətlər buna qarşı olmalıdı”.
Məhərrəm Zülfüqarlı: “Qərb Yunanıstana görə imkan vermir ki, ŞKTR müstəqilliyi dünya ölkələri tərəfindən tanınsın”
Məsələ ilə bağlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlama verən AVCİYA-nın vitse-prezidenti, professor Məhərəm Zülfüqarlı isə bunu bir sıra amillərlə əlaqələndirdi: “ŞKTR hamımızın sevdiyi, müdafiə etdiyi bir qurumdur. Mən özüm şəxsən orada olmuşam. Çox gözəl təbiəti, iqtisadiyyatı, turizm potensialı var. Təəssüf ki, Qərbin, xüsusən də Yunanıstanın düşmən siyasəti üzündən adada problem qalmaqda davam edir. Qərb Yunanıstana görə imkan vermir ki, ŞKTR-in müstəqilliyi dünya ölkələri tərəfindən tanınsın. Orta Asiya ölkələrinin çəkingənliyi də bununla əlaqədardır. Yoxsa məsələ belə dalana dirənməzdi. Fikrimcə, bu səbəbdən Ersin Tatar Astanaya dəvət edilməyib. Azərbaycan Qarabağ işğal altında olanda məcbur idi ki, Kipri tanımasın. Çünki buna cavab olaraq bir sıra ölkələr Qarabağdakı erməni separatçılarını tanıya bilərdilər. İndi Azərbaycan Qarabağda erməni separatizmi problemini həll edib. Ona görə də mərhələli şəkildə qardaş dövlətə dəstəyini artırır. Prezident İlham Əliyev Ersin Tatarı qəbul edir. Astana görüşü ilə bağlı onu deyə bilərəm ki, bəzi Orta Asiya ölkələri hələ də xarici güclərdən asılıdılar. Rusiya amili də burada rol oynaya bilər. Çin amili də ola bilər. Çin uyğurlara yönəlik diskriminasiya siyasəti yeritdiyinə görə maraqlı deyil ki, ŞKTR tanınsın. Çin də Orta Asiyada bir sıra layihələr həyata keçirir. Türk dövlətlərinin güclənməsində maraqlı deyil. Ancaq mənə elə gəlir ki, yaxın gələcəkdə bu problem həll oluna bilər. Çünki Kipr artıq oturuşmuş bir dövlətdir. Getdikcə bu dövləti tanıyanların sayı artacaq”.
Vidadi ORDAHALLI
