Paşinyan sülhü pozmaq üçün 5 prinsipdən 2-sini qəbul etmədi...
Elşən Mustafayev: “Bütün bunlar bir daha subut edir ki, Paşinyan əsas mətləbdən yayınmaq istəyir”
Paşinyan dənizə çıxışı olmayan inkişaf etməkdə olan ölkələrin nazirlərinin görüşündə yenidən sülh sazişindən danışıb:
“Əsas məsələ Ermənistanla Azərbaycan arasında sülhün nə dərəcədə mümkün olması və bunun hansı prinsiplər çərçivəsində baş verməsidir.
Üç əsas prinsip var: Birincisi, nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması ölkələr arasında suverenlik, yurisdiksiya, bərabərlik və qarşılıqlılıq prinsiplərinə əsaslanmalıdır.
İkincisi, Azərbaycan Ermənistanın ərazisinin 29,8 min kvadrat kilometr, Ermənistan isə Azərbaycanın ərazisinin 86,6 min kvadrat kilometr olduğunu tanımalıdır.
Üçüncü, Ermənistan və Azərbaycan arasında delimitasiya prosesi 1991-ci il Alma-Ata Bəyannaməsi əsasında aparılmalıdır. Bu iki faktı qeyd edən sənəddir. Birincisi, SSRİ artıq mövcud deyil, ikincisi, yuxarıda qeyd olunan bəyannaməni imzalayan 12 respublika SSRİ-nin inzibati sərhədləri daxilində müstəqillik əldə edib, buna görə də inzibati sərhədlər dövlət sərhədlərinə çevrilib və onların əsasında dövlətlər bir-birinin ərazisini, bütövlüyü və sərhədlərini tanıyır. Yuxarıda göstərilən üç prinsip Brüsseldə Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel, Azərbaycan Prezidenti və Ermənistanın baş naziri arasında mayın 14-də və iyulun 15-də keçirilmiş görüşün nəticələri ilə təsdiqlənib”.
Göründüyü kimi, Paşinyan Azərbaycanın təklif etdiyi 5 əsas prinsipdən yalnız 3-nü qəbul etdiyini deyir. Bəs, iki prinsip hara getdi?
Politoloq, AMİP sədrinin müavini Elşən Mustafayev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Ermənistan Azərbaycanla sülh müqaviləsinin bağlanmasını öz şərtləri daxilində görür, İrəvan üç şərti irəli sürməklə sazişin tez bağlanmasında maraqlı olmadığını bir daha ortaya qoydu:
“Paşinyan deyir ki, güya Azərbaycanla sülhün bərqərar olmasına və münasibətlərin nizamlanmasına töhfə verə biləcək üç əsas prinsip razılaşdırılıb. Onun sözlərinə görə, tərəflər bu prinsiplərə əməl etsələr, sülh müqaviləsinin imzalanması reallaşacaq. Birinci prinsip ondan ibarətdir ki, Ermənistan və Azərbaycan bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanımalıdır - Ermənistan Respublikasının ərazisinin 29,8 min kvadratmetr, Azərbaycanın isə 86,600 kv. km olduğunu qəbul edərək. Onun sözlərinə görə, ikinci prinsip ondan ibarətdir ki, Almatı Bəyannaməsi dövlət sərhədinin delimitasiyası və gələcək demarkasiyası üçün əsas olmalıdır. Üçüncü prinsip bütün regional kommunikasiyaların açılmasıdır. Baş nazirin fikrincə, bu, suverenliyə, yurisdiksiyaya və qanunvericiliyə qarşılıqlı hörmət prinsipləri əsasında baş verməlidir. Yada salaq ki, Azərbaycan hələ ötən ilin martında Ermənistanla münasibətlərin normallaşdırılması üçün rəsmi İrəvana 5 baza prinsipini təklif edib. Deməli, belə çıxır ki, Paşinyan: “Dövlətlərin bir-birilərinə qarşı ərazi iddialarının olmamasının qarşılıqlı təsdiqi və gələcəkdə belə bir iddianın qaldırılmayacağına dair hüquqi öhdəliyin götürülməsi” və “Dövlətlərarası münasibətlərdə bir-birilərinin təhlükəsizliyinə hədə törətməkdən, siyasi müstəqillik və ərazi bütövlüyünə qarşı hədə və gücdən istifadə etməkdən, habelə BMT Nizamnaməsinin məqsədlərinə uyğun olmayan digər hallardan çəkinmək” kimi iki mühüm müddəanı qəbul etmək istəmir.
Əgər dövlətlər bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıyırsa, “dövlətlərin bir-birilərinə qarşı ərazi iddialarının olmamasının qarşılıqlı təsdiqi və gələcəkdə belə bir iddianın qaldırılmayacağına dair hüquqi öhdəliyin götürülməsi” prinsipində niyə razılıq əldə edilməsin və ya niyə Ermənistanın baş naziri bunu “yaddan çıxarsın”? Bütün bunlar bir daha subut edir ki, Paşinyan əsas mətləbdən yayınmaq istəyir”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
