Paşinyan "Qarabağ Azərbaycandır" deməsəydi, Rusiya nə edəcəkdi? - Putin eyhamlardan qalmır...
Daşdəmir Əliyev: “Ermənistana belə dərs vermək həm də Rusiyanın öz marağına uyğundur”.
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin hər dəfə kinayəli şəkildə “Ermənistan Qarabağı Azərbaycan ərazisi kimi tanıdıqdan sonra Rusiya çarəsiz qaldı” deyir. Əslində Putin bununla nə demək istəyir və Rusiya məcbur qalmasaydı nə edə bilərdi?
Hərbi-siyasi şərhçi, ehtiyatda olan polkovnik-leytenant Daşdəmir Əliyev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu və “sülhməramlı”ların Azərbaycan torpağındakı son 3 illik fəaliyyətinə aid digər unutduğumuz sualları təhlil etsək və onlara cavab verməyə çalışsaq, çox nəticələrə gələ bilərik: ”Bircə onu dəqiq deyə bilərik ki, bu 3 ildə Rusiya nə bizim, nə də ermənilərin yanında oldu: Kreml, Putin rejimi, həmişə olduğu kimi, yalnız özünün taktiki və strateji maraqlarının yanında oldu. Real vəziyyət 44 günlük savaşdan sonrakı 3 ildə baş verənlərin, o cümlədən sülhməramlılarının pis-yaxşı fəaliyyətinin son nəticəsidir. O da bizim xeyrimizədir – şükür ki, nəhayət, 30-32 ildən sonra Xocalını da, Xankəndini də, Əsgəranı da, Ağdərəni də, Xocavəndi də və s. hərbi nəzarətimizə qaytardıq. Və 8 anklav kənd istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının ərazi büövlüyünü bərpa etdik. Xankəndidə hərbi parad keçiriləcəyinə, Azərbaycan dövlət başçısının orada təntənəli çıxış edəcəyinə 4-5 il bundan öncə kim inana bilərdi?
Təbiidir ki, Rusiya Ermənistanın tutduğu yola görə, daha doğrusu, ondan üz çevirdiyi səbəbindən Qarabağda baş verənlərə neytral yanaşdı. Putin dəfələrlə bildirib ki, Paşinyan Qarabağı Azərbaycanın tərkibi kimi tanıyıbsa, buna onlar nə edə bilər? Paşinyan bunu etməsəydi belə, Azərbaycan ərazi bütövlüyünü bərpa edəcəkdi. Putinin bu dedikləri 44 günlük müharibədən sonra olub və antiterror əməliyyatlarından əvvələ təsadüf edir.
Antiterror tədbirlərindən sonra Qarabağda yeni vəziyyət yaranıb və 10 noyabr razılaşmasının bu bəndi qüvvədən düşmüş hesab edilə bilər. Çünki tərəflərdən birinin – Ermənistanın artıq prosesdə iştirakı yoxdur. Bu halda sülhməramlıların bölgədə qalması və mandat məsələsi Bakı və Moskva arasında həll ediləcək. Bu, Rusiyanın sülhməramlıların saxlanılması məqsədilə Ermənistan üzərindən manevr imkanlarını sıradan çıxarır, eyni zamanda, Bakının qərarvermə gücünü artırır. Moskva istəyinə nail olmaq üçün Bakıya təzyiq edə bilər, hərçənd, Qarabağ məsələsində güc balansı ikinin birədir: Moskva Bakı-Ankara qarşısında təkdir və Ankara Bakıya təzyiqin önündə qalxan rolunu oynayır, Türkiyə də sülhməramlıların 2025-ci ildən sonra bölgədə qalmamasına dair mövqeyini Ərdoğan səviyyəsində elan edib”.
Ekspertin sözlərinə görə, Moskva Qarabağda ermənilər üçün Bakı ilə üz-üzə gəldiyi vaxt Ermənistan Rusiyanın orbitindən uzaqlaşır, Qərbə yaxınlaşır, həm də ikili oynayırdı: “Həm Qarabağ məsələsinə görə antirusiya kampaniyasını körükləyir, həm də bu məsələni Qərb ölkələrinin bölgəyə müdaxiləsi üçün zəminə çevirirdi, “erməni əhalisinin qorunması üçün beynəlxalq mexanizm” buna hesablanıb.
Beləliklə, Qarabağın ruslar üçün bölgədə platsdarmdan daha çox problemə çevrildiyi ortadadır, xüsusilə Ermənistanın məsələni Moskvanın üzərinə yükləməsi və siyasi oriyentasiyasını dəyişməsi fonunda. Görünür, Moskvada separatçıları qorumağın uzun perspektivli qazanc olmadığını anladılar: bununla yalnız Bakıya təsir rıçağını saxlayırlar ki, bu da uzun müddət mümkün olmayacaq və təkcə Bakı ilə yox, Ankara ilə də üz-üzə gələcək; buna paralel olaraq, İrəvanın orbitdən uzaqlaşamaq imkanı genişlənir və bu perspektiv Cənubi Qafqazda güc-təsir balansını rusların əleyhinə dəyişdirir. Bu səbəbdən də Ermənistana belə dərs vermək həm də Rusiyanın öz marağına uyğundur”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
