Müsəlmanlara düşmən kəsilmiş ölkənin "Xoruz humanizmi" - Qarabağ xanları fransızları bizdən yaxşı tanıyırmış...
Fransa prezidenti Emanuel Makronun ləqəbinin “xoruz” olduğunu bilməyən yoxdur. Yəqin bu ləqəbindən özü də xəbərsiz deyil, belə olmasaydı, Fransada xoruzlara azadlıq vermək, azad banlamaq “hüququ” bağışlamaq kimi absurd bir qanun qəbul edilməzdi.
Belə ki, Fransada fermerlər xoruzlarının vaxtından əvvəl banladığı və ya heyvanlarının səs-küy saldığı üçün qonşularına qarşı çoxsaylı iddialar qaldırırdılar. Fransada gündəmi zəbt edən bu hadisələrdən sonra yeni qanun qəbul edilib. Fransanın kənd ərazilərində xoruzların banlaması, itlərin hürməsi və kənd təsərrüfatı texnikasının səsinə görə şikayətlər çətinləşdirilib. Fransa parlamenti qonşular arasında münaqişələri məhdudlaşdırmaq və fermerlərə qarşı “zərərli” iddiaların qarşısını almaq üçün qanun layihəsi qəbul edib. Heyvanlar haqqında qanun layihəsi 12 əleyhinə 78 lehinə səslə qəbul edilib və səsvermə üçün Senata göndərilib.
Əlbəttə, belə gülünc məsələlər ancaq “absurdistanda”, yəni Fransada baş verə bilər. Dünyanın harasında görünüb ki, heyvanların təbii davranışları, təbii xüsusiyyətləri ilə bağlı qərar qəbul edilsin? Xoruz banlayar, it hürər, toyuq qaqqıldayar, qarğa qarıldayar, şir nərildəyər. Yəni hər heyvanın, hər quşun, hər canlının özünəxas doğal xüsusiyyətləri var. Amma Fransada buna fərqli yanaşılır. Bizə düşmən mövqedə dayanan bu ölkədə hər şey bizdəkinin əksinədir. Bu yerdə yadımıza “Dərviş Parisi partadır” bədii filmində Qarabağın Təklə-Muğanlı obasının mülkədarı Hatəmxan ağanın Müsyö Jordanın şirin dilinə uyub Firəngistana getmək istəyən qardaşı oğlu Şahbaz bəyə firənglərin (fransızlar) bizə yad olan xüsusiyyətlərini anlatması düşür. Yəqin ki, Hətəmxan ağanın məşhur müqayisəsi yadınızdadır, onun “məsələn, biz əlimizə həna qoyarıq, firənglər qoymazlar, biz başımızı qırxırıq, onlar başlarına tük qoyarlar, biz məclisdə papaqlı oturarıq, onlar başı açıq oturarlar, biz başmaq geyərik, onlar çəkmə geyərlər, biz əlimiz ilə xörək yeyərik, onlar qaşıq ilə yeyərlər, biz aşkara peşkəş alarıq, onlar gizlin alırlar, biz hər zada inanırıq, onlar heç zada inanmazlar, bizlərdə çox arvad almaq adətdir, onlarda çox kişi almaq” replikasını unutmamısınız. Qarabağın dünya görmüş bir ağası bizim ölkədən on min kilometrlərlə uzaqda yerləşən Fransanın və fransızların bizdən fərqli cəhətlərə malik olduğunu özünəməxsus yumoristk dillə izah edib. Hətəmxan ağanın Şahbaz bəyə “mənə yəqin olur ki, bala, bizdə olan adəti-xasiyyətlərin əksi onlarda var” deməsi onu sübut edir ki, hələ köhnə zamanlardan başlayaraq bizim ata-babalarımız da əslində fransızlara tam əks qütblərdə olublar. Fransanın bizə düşmənçiliyini ata-babalarımız əvvəldən deyiblər, amma sadəcə indi-indi bu məsələlər özünü göstərir. O da gizli deyil ki, hələ 200 il əvvəl, yəni ermənilər Qarabağa köçürülməzdən əvvəl Fransa “təbib”, “nəbatatçı”, “səyyah” adı ilə öz xəfiyyələrini bizim ərazilərimizə göndərib. Müsyö Jordan - fransız təbiətşünası Aleksis Jordan da Qarabağa elə-belə, gül-çiçək, ot-əncər toplamağa gəlməmişdi, xalı-xalçaları Parisə daşımaq niyyətində deyildi. O, Şahbaz bəy kimi ağıllı-savadlı gənci Parisə aparmaqla, əslində məkrli niyyət güdürdü, eyni zamanda da ona verilən tapşırıqları ica edirdi...
Bir sözlə, firənglərin xasiyyətini, xüsusiyyətlərini Hətəmxan ağa qədər dəqiqliklə, incəliklə açan olmayıb. Biz görürük ki, bizim tamamilə əksimiz olan fransızların ölkəsində çox qəribə hadisələr vaqeə olur. Bu gün Makron hökumətinin xoruzlara azadlıq verilməsi barədə belə bir qanun qəbul etməsi fransız millətinin, Fransa dövlətinin, fransız hakimiyyətinin getdikcə gülünc bir vəziyyətə düşməsini göstərir. Sonda bu iş onunla nəticələnə bilər ki, Makronun özünün xoruzunu qoltuğuna verib hakimiyyətdən yola salarlar. Makron gələndən, bu ölkədə qəbul edilən absurd qərarların sayı artıb. Bu da deməkdir ki, fransızlar Makronun nazı ilə çox oynamayacaqlar, bizə ermənidən artıq düşmənçilik göstərən Makron hökumətinin özünün “xoruzunu” banladacaqlar... O gün də uzaqda deyil yəqin ki...
İradə SARIYEVA
