Ermənistan Naxçıvanla bağlı sadə sərhəd və gömrük mexanizmlərini açıqladı - siz deməyin...
Məhəmməd Əsədullazadə: “Ermənistan hər vasitə ilə dəhliz variantından yayınmağa çalışır”
Ermənistan və Azərbaycan arasında sadələşdirilmiş gömrük və tranzit prosedurları daşınan yüklər haqqında məlumat mübadiləsini nəzərdə tuta bilər.
Bunu Ermənistanın Dövlət Gəlirləri Komitəsinin sədri Rustam Badasyan deyib.
Daha sonra o, bunları qeyd edib: “Ölkələrin əvvəlcədən mübadilə edə biləcəyi çoxlu məlumatlar olur. Məsələn, Gürcüstanla belə bir təcrübəmiz var. Biz öz ixrac məlumatlarımızı əvvəlcədən göndəririk, onlar özlərininkini göndərirlər və idxal mərhələsində proses asanlaşır”.
Badasyanın sözlərinə görə, konkret vəziyyətdən asılı olaraq, həll yolları çox fərqli ola bilər: “Məsələn, ölkələr əlavə risqləri neytrallaşdırmaq üçün əvvəlcədən skan edilmiş şəkilləri mübadilə edə bilərlər. Müasir rəqəmsal platformalara əsaslanan başqa həllər də var”.
Bundan əvvəl Paşinyan bəyan etmişdi ki, İrəvan Bakıya (Zəngəzur dəhlizi üzərindən) Naxçıvanla əlaqə üçün sadələşdirilmiş sərhəd və gömrük nəzarəti prosedurları üzrə mexanizmlər təklif edir. İndi məlum olur ki, Ermənistanın bununla bağlı güzəştləri nədən ibarətdir.
“Elə variantla çıxış etmək lazımdır ki, reallığa uyğun olsun və prosesin irəli getməsinə töhfə versin”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən politoloq Məhəmməd Əsədullazadə buna bir neçə aspektdən yanaşdı: “Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin formalaşması istiqamətində ilk növbədə tərəflər arasında sülh müqaviləsi imzalanmalıdır. Ermənistan tərəfi indi Naxçıvana gediş-gəlişlə bağlı sadələşmiş gömrük prosedurları təklif edir. Ancaq hesab edirəm ki, ilk növbədə Ermənistan Zəngəzur dəhlizinin açılmasına hansı şərtlərlə maraqlı olduğunu göstərməlidir. Lakin hələ ki, bununla bağlı ortaq fikir yoxdur. Gah “Kalininqrad variantı haqqında danışılır, gah Ermənistan “Dünyanın kəsişməsi” nəzəriyyəsindən çıxış edir. Yəni ortada ciddi fikir ayrılıqları var. Ermənistan hər vasitə ilə dəhliz variantından yayınmağa çalışır. Halbuki, sadələşmiş gömrük prosedurları dəhlizi əvəz edə bilməz. Bütün bunlar həll edilməmiş Ermənistan tərəfi gömrük məsələsini ortaya atır. Ümumən, Ermənistanın sadələşmiş gömrük prosedurları ilə çıxış etməsi təsadüfi deyil. Onlar anlayırlar ki, praktiki real addımlar atılmasa proses irəli getməyəcək. O cümlədən, nə Türkiyə ilə sərhədlər açılacaq, nə də Azərbaycanla sülh sazişini imzalamaq mümkün olacaq. Ancaq elə variantla çıxış etmək lazımdır ki, bu, reallığa uyğun olsun və prosesin irəli getməsinə töhfə versin. Bütövlükdə, danışıqlar prosesi gedir. Sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası prosesi gedir. Ondan sonra sülh sazişinin imzalanması gündəmə gələcək. Bütün bu məsələlər yekun sülh sazişi imzalandıqdan sonra razılaşdırıla bilər. Hələ sülh müqaviləsi imzalanmayıb. Sülh sazişində müəyyən bəndlər var ki, onlarla bağlı ortaq məxrəc yoxdur. Eyni zamanda, texniki detalların müzakirəsi gedir. Belə bir məqamda Ermənistan özünü yeni təkliflərlə çıxış edən tərəf kimi göstərməyə çalışır. O üzdən, birinci növbədə sülh sazişi olmalıdır. Ondan sonra bu məsələlər müzakirə edilə bilər”.
Vidadi ORDAHALLI
