Bayden COP28-ə Dövlət katibini, COP29-a baş müşavirini göndərir - Səbəb?
Qulamhüseyn Əlibəyli: “Bu, Vaşinqtonun tədbirə ev sahibliyi edən ölkəmizə olan münasibətindən irəli gəlir”
Dövlət Departamenti bildirib ki, ABŞ Administrasiyasının 20 departament və təşkilatından olan yüksək vəzifəli rəsmiləri noyabrın 11-22-də Bakıya səfər edəcək.
Con Podesta ilə yanaşı, ABŞ nümayəndə heyətinə aşağıdakılar daxildir: Tomas Vilsack, Kənd - Təsərrüfatı naziri, Cennifer M. Qranholm - Energetika naziri, Əli Zaidi, Prezidentin köməkçisi və Ağ Evin Milli İqlim Müşaviri, Brenda Mallory, Ağ Evin Ətraf Mühitin Keyfiyyəti Şurasının sədri, David Türk - Energetika nazirin müavini, Laura Daniel-Davies, daxili işlər nazirinin müavini, Ceyn Nişida - Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyinin Administrator müavini, Rik Spinrad - Ticarət Katibinin müavini, Bonnie Jenkins - Dövlət Katibinin Silahlara Nəzarət və Beynəlxalq Təhlükəsizlik üzrə müavini. ABŞ nümayəndə heyətinə iqlim dəyişikliyinin silahlı münaqişə, maliyyə, ərzaq təhlükəsizliyi, səhiyyə, ticarət və investisiya, gənclər məsələləri üzrə digər ABŞ hökumət rəsmiləri də daxildir.
Diqqəti çəkən məqam odur ki, builki nümayəndə heyətinə COP28 (Dubay) və COP27 (Misir) sərgilərində iştirak etmiş dövlət katibi Entoni Blinken və USAID rəhbəri Samanta Pauer daxil deyil. Məlum olur ki, Bayden COP28-ə Dövlət katibini, Bakıda keçiriləcək COP29-a isə baş müşavirini göndərir. Niyə? Nədir bu cür münasibətin səbəbi?
“Azərbaycanla ABŞ arasındakı münasibətlərdəki gərginlik səbəbindən bu səviyyədə təmsil olunurlar”
Sözügedən məsələyə aydınlıq gətirən sabiq millət vəkili, hüquqşünas Qulamhüseyn Əlibəyli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bunun səbəbini bir sıra amillərlə əlaqələndirdi: “Birləşmiş Ştatların nümayəndə heyətinin tərkibi bir tərəfdən BMT-nin özünə, onun keçirdiyi qlobal tədbirə bu dövlətin hörmətsizliyidir. Digər tərəfdən bu, Vaşinqtonun tədbirə ev sahibliyi edən Azərbaycana olan münasibətindən irəli gəlir. Ümumiyyətlə, bir sıra dövlətlər var ki, dünyaya hegemonluq etmək, digər dövlətlərə göstəriş vermək niyyətindən çıxış edirlər. Ancaq bütövlükdə planetimiz üçün əhəmiyyət kəsb edən məsələlərin həllində barmaqarası baxırlar. ABŞ iqlim dəyişikliyi ilə bağlı olan BMT-nin tədbirinə barmaqarası baxan dövlətlərdən biridir. Hesab edir ki, bu cür dəyişikliklərə qarşı mübarizə iri dövlətlərin yox, daha çox digər dövlətlərin üzərinə düşməlidir. Əslində ABŞ kimi dövlətlər iqlim dəyişikliyinə səbəb olan hərəkətlərə, o cümlədən, sənaye fəaliyyətinə daha çox rəvac verən dövlətlər sırasına daxildir. Yəni onların sənayesi və digər texnologiyaları son nəticədə planetimizdə iqlim dəyişikliyinə gətirib çıxarır. Sadəcə olaraq, bu cür tədbirlərdə BMT daha çox ümumi dəsti-xətt müəyyənləşdirməklə yanaşı, həm də adətən maddi tədbirlər görülür, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı müəyyən vəsait toplanır. Bir sıra iri dövlətlər bu dəyişikliklə bağlı tədbirlərin maliyyələşməsini başqa dövlətlərin üzərinə qoymağa çalışırlar. Məsələ ondadır ki, dövlət başçısı, dövlət katibi səviyyəsində gələndə daha çox maliyyə yardımı ayrılır. Ancaq ondan aşağı ranqda rəsmilər gələndə daha az vəsait ayrılır. Təbii ki, Azərbaycanla ABŞ arasındakı münasibətlərdəki gərginlik də burada rol oynayır. Bu səbəbdən aşağı ranqda məmurlar gəlir. Bunda erməni lobbisinin də rolu var. Çünki ABŞ-ın Ermənistana münasibəti daha üstündür, nəinki Azərbaycana olan münasibəti. COP tədbiri Ermənistanda keçirilsəydi, daha yüksək səviyyədə təmsil olunardılar”.
Vidadi ORDAHALLI
