Kamala Harris Respublikaçı prezidentlik rəqibinə qısa, lakin kəskin hücum etdi
Əli Orucov: "Hətta, Tramp özünü xristian dünyasının xilaskarı kimi təqdim edir"
Birləşmiş Ştatlarda 5 noyabr - prezident seçkiləri yaxınlaşdıqca namizədlər Donald Tramp və Kamala Harrisin yarışdığı debat səhnələrində tənqid və ittihamların şkalası ifrat dərəcəyə qalxır. Xanım Harris və təbliğatçıları Donald Trampı "qeyri-sabit" (ağıldankəm), Adolf Hitlerə rəğbət bəsləyən, hətta, "dələduz" adlandırmaqdan belə cəkinmədilər.
D.Tramp da öz növbəsində rəqibini müxtəlif arqumentlərlə Amerikanın ən biabırçı administrasiya rəhbəri adlandırdı. Qarşılıqlı ittihamlar və tənqidlər getdikcə kəskinləşir və çılpaqlaşır. Görəsən bu cür kəskin və çılpaq ittihamlar bu iki liderdən yalnız birinin gələcəkdə idarə edəcəyi cəmiyyətə necə təsir göstərəcək?
Bu xüsusda bizimlə söhbətində politoloq Əli Orucov bildirdi ki, ABŞ-da keçiriləcək prezident seçkilərinə 2 həftə qalmış namizədlər arasında rəqabət daha kəskin və gərgin xarakter almaqdadır. Namizədlər qalib gəlmək üçün bütün vasitələrə - qarşılıqlı ittiham və təhqirlərə əl atmaqdan belə çəkinmirlər: "Sabiq prezident D.Tramp avantürist və populist siyasətçi olduğundan geninə-boluna cəmiyyətə ağılasığmaz vədlər verir, özünə millətçi imic formalaşdırmağa çalışır.
Hətta, Tramp özünü xristian dünyasının xilaskarı kimi təqdim edir. Bildiyiniz kimi, Trampın ermənilərlə bağlı səsləndirdiyi cəfəng bəyanatı təkcə erməni mənşəli amerikalıların səslərini qazanmağa hesablanmayıb, eyni zamanda bu xristian təəssübkeşliyinin qabardılmasıdır. Vitse-prezidenti guya "haqsızlığa" göz yummaqda günahlandırır. Məncə, sabiq prezidentin qalib gəlməsi münaqişə və müharibələr içində olan müasir dünyada beynəlxalq vəziyyəti bir qədər da gərginləşdirər. Harrisin Trampı Hitlerə bənzətməsi də təsadüf deyil. Onun səsləndirdiyi fikirlər və ritorikası qlobal sülh və təhlükəsizlik üçün risklər yaradır. Birləşmiş Ştatlarda bütün seçkilər, xüsusən də prezident seçkiləri gərgin rəqabət və qarşıdurma atmosferində keçirilir. Bu da demokratiyanın daha bir nümunəsidir. Lakin məncə, indiyədək baş tutan seçkilərdə bu qədər gərgin və ABŞ cəmiyyətini parçalayan rəqabət olmayıb. Prezidentliyə namizədlər arasında rəy sorğularına görə böyük fərq üstünlüyünün olmaması da radikallığın dozasını artıran səbəblərdən biridir. Seçki marafonu kuliminasiyaya yaxınlaşdıqca daha ciddi qarşılıqlı ittihamların şahidi ola bilərik".
Onu da qeyd edək ki, ABŞ seçki tarixini vərəqlədikdə, seçkiyə qədər rəqib tribunasından bir-birini kəskin tənqid edən namizədlərin səsvermənin nəticələri elan edildikdən sonra yenidən münasibətləri sakit məcraya qaytarmalarını, uduzan tərəfin qalibi təbrik etməsi ilə seçki marafonuna son verildiyini görürük. Lakin ötən prezident seçkilərində biz Trampdan məğlub tərəf kimi təbriki eşitmədik. Əvəzində, Tramp tərəfdarları etiraz əlaməti olaraq Amerika tarixində ilk dəfə Kapitoliyaya hücum etdilər. Bu Trampın Amerika seçki mədəniyyətinə verdiyi "töhfə" kimi də qiymətləndirilə bilər. Bu baxımdan, indiki prezident seçkilərinin təbliğat marafonunda tənqid ritorikasının təhqirə qədər yüksəlməsinin səbəbi də məhz Trampın apardığı çılğın rəqabətdir.
Amma onu da qeyd etmək lazımdir ki, Amerika cəmiyyəti çılğın siyasətçilərə daha çox rəğbət bəsləyir. Bununla yanaşı, Amerikanın bir çox seçki ənənələri var ki, onlar da keçmiş prezidentin xeyrinə işləyir. Məsələn, indiyə qədər Amerika seçicisinin əksəriyyəti qadın namizədə səs verməyib. Bu Amerikanın hər nə qədər "demokratiya beşiyi" adlandırılmasına rəğmən, cəmiyyətinin qadına hələ də güvəninin zəif olması ilə bağlıdır.
Digər tərəfdən, indiyə qədər Amerika seçicisi namizədlərdən boyca daha hündür, səsinin tonu daha gur olan namizədi prezident edib. Bu seçki ənənələri da, uduzmağı bacarmayan Donalt Trampın prezident olma ehtimalını gücləndirir.
Dəniz NƏSİRLİ
