Mirzoyan Türkiyə ilə sərhəd məsələsində böyük irəliləyişlər gözləyir - qəribədir...
Akif Nağı: "Hətta qarşı tərəfi dəstəkləmək üçün Azərbaycan və ya Türkiyə öz dövləti maraqlarının ziddinə də addım ata bilir"
Ermənistan xarici siyasətinin şefi Ararat Mirzoyan deyəsən "3+3" görüşündən əldə etdikləri faydanı həddən artıq şişirtməklə erməni cəmiyyətinin bu formata məhəbbətini formalaşdırmağa çalışır. Ona gorə də "uğurlarını" çox şişirdir.
“Bəli, mən “3+3” formatında görüşdə iştirak etdim, bir sıra həmkarlarımla, o cümlədən Türkiyənin xarici işlər naziri ilə görüşdüm”, - deyə Mirzoyan parlamentdə hökumətin sual-cavab sessiyasında bildirib.
Onun sözlərinə görə, bu, həm ikitərəfli gündəmə, həm də regional məsələlərə dair kifayət qədər dolğun və məzmunlu söhbət olub.
“Ermənistan-Türkiyə dialoquna gəlincə, mən sizin gözləntilərinizi doğruldacağam və ehtiyatlı nikbinliyimi daha optimist şəkildə ifadə edəcəyəm. Söhbətimiz kifayət qədər müsbət templə getdi, ümid edirəm ki, yaxın gələcəkdə biz nəzərəçarpacaq nailiyyətlər görəcəyik”, - Mirzoyan bildirib.
Mirzoyan "3+3" görüşündən nukbinliklə danışır - Türkiyə ilə münasibətlərimizdə nəzərəçarpacaq nailiyyətlər görəcəyik deyir.
Azərbaycanla münasibətlər normal olmadığı halda, Ermənistanla Türkiyənin münasibətlərində hansı nikbinlikdən söhbət gedir?
Bu xüsusda bizimlə söhbətində politoloq Akif Nağı bildirdi ki, Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri adi dövlətlərarası münasibətlərdən daha üstün səkil alıb: "İkitərəfli münasibətlərdə hər bir dövlət öz maraqlarından çıxış edir. Amma hamının etiraf etdiyi kimi, Azərbaycanla Türkiyə arasındakı münasibətlər unikal məzmuna malikdir. Dünyanın heç bir ölkələri arasında belə yaxın münasibət yoxdur. Hətta ola ki, qarşı tərəfi dəstəkləmək üçün Azərbaycan və ya Türkiyə öz dövləti maraqlarının ziddinə də addım ata bilir. Ermənistan rəhbərliyi daxili auditoriya üçün Türkiyə ilə münasibətlərin yaxşılaşması fonu yaratmağa çalışır. Mirzoyanın bu "nikbinliyi" də həmin məqsədə xidmət edir. Bununla hökumət cəmiyyətə mesajlar verir ki, Turkiyə və Azərbaycanla münasibətlərimiz normallaşmalıdır. Amma bunun hələ ki, bir faydası yoxdur. Son zamanlar Ermənistanda keçirilən sorğuların nəticələrinə görə, ermənilərin ən çox nifrət etdiyi iki ölkə Azərbaycan və Türkiyədir. Lakin müxalif siyasi partiyalar cəmiyyətin bu meylindən sui-istifadə edərək hökumətə qarşi təbliğat aparırlar. Turkiyə ilə münasibətlərin normallaşması Ermənistanın siyasi və dövlət maraqlarına uyğun gəlir. Qərblə yaxınlaşma fonunda da Turkiyə Ermənistana lazımdır. Çünki Ermənistan üçün Qərbə ən optimal çıxış Türkiyədəndir: Ermənistan nə Rusiyadan, nə də Gürcüstandan Avropaya səmərəli çıxış əldə edə bilir.
Yeri gəlmişkən, Ermənistan Turkiyə üzərindən Avropaya çıxışı həyati əhmiyyətə malik hadisə kimi qiymətləndirməklə, özlərinin uydurduğu "Dünyanın kəsişməsi" layihəsini inkar etmiş olur. Əgər sən öz ölkəndə İran və Gürcüstan vasitəsi ilə dünyanı "kəsişdirirsənsə", Türkiyə və Azərbaycana nə ehtiyacın var?
Bu gün Ermənistan üçun Türkiyə vasitəsilə Qərbə çıxıs əldə etməyin vacibliyini həm hökumət, həm də müxalifət yaxşı bilir. Sadəcə, onlar bu məsələdən öz daxili auditoriyalarına yönəlik siyasi məqsədlərində istifadə edirlər.
Ermənistanın digər məqsədi Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinə xələl gətirməkdir. Onlar düşünür ki, Azərbaycanla sülh müqaviləsi bağlamadan Turkiyə ilə sərhədlər açıla, siyasi və iqtisadi münasibətlər inkişaf edə bilər və bu da Azərbaycanı Türkiyədən narazı sala bilər. Ən azı, Mirzoyanın bu bəyanatı indi bizim bu mövzuda müzakirə aparmağımıza artıq səbəb oldu. Yəni bunun həssas məqam.olduğunu ermənilər də basa düşür və ondan istifadə edir. 2008-2009-cu illərdə bu prosesə ciddi cəhd edildi. Hətta sərhədlərin açılması ilə bağlı sənədlər də imzalanmışdı. Lakin Türkiyə Böyük Millət Məclisi bu sənədləri təsdiqləmədi. Azərbaycanın da buna ciddi reaksiyalari müxtəlif səviyyədə müşahidə edildi. Növbəti dəfə heç bir siyasi qüvvə Azərbaycanın mövqeyi nəzərə alınmadan Türkiyə-Ermənistan sərhədinin açılmasına, siyasi-iqtisadi münasibətlərin inkişafına təşəbbüs göstərməz. Hazırda hakimiyyətdə olan Ak Partiyanın lideri Rəcəb Tayyib Ərdoğan dəfələrlə bəyan edib ki, Türkiyə-Ermənistan münasibətləri yalnız Azərbaycan-Ermənistan münasibətləri nizama salındıqdan sonra inkişaf edə bilər.
Qərbyönümlu partiya kimi tanınan CHP Türkiyədə Ermənistana qarşı fərqli mövqedədir. Amma Kılıçdaroğludan sonra gedən proseslərdən bu partiyanın da yönünü Azərbaycana çevirdiyi hiss edilir. Hətta CHP Kılıçdaroğlu dönəmində parlamentə Xocalı soyqırımının tanınması barədə bir layihə təqdim etmişdi. Həmin vaxt parlamentdə çoxluq təskil edən Ak Partiya və MHP bu layihənin qəbul edilməsinə imkan vermədi. Həmin vaxt Türkiyə siyasi rəhbərliyi də Azərbaycana izah etdi ki, bu addımın atılmasi Ankaraya qondarma erməni soyqırımı ilə bağlı təzyiqləri artıra bilər. Ona gorə də parlament bunu soyqırımı kimi deyil, qətliam kimi qəbul etdi. Yəni demək istəyirəm ki, hətta Avropayönümlu CHP belə Azərbaycanın ziddinə hər hansı bir addım atmaz. Turkiyədə hakimiyyətdə hansı siyasi qüvvənin olmasından asılı olmayaraq, artıq hec kim Azərbaycana yönəlik siyasi kursu dəyişə bilməz.
Mirzoyanın nikbinliyi isə sadəcə ona verilən suala cavabdır ki, guya onun görüşləri faydalı keçib.
Digər tərəfdən, Ermənistan cəmiyyətində də belə istək var ki, Türkiyə Azərbaycandan ayrılsın. Mirzoyan da cavabını bu sosial sifarişə uygun qurur. Eyni zamanda, erməni cəmiyyəti hesab edir ki, "3+3" formati ilə Qərbə inteqrasiya bir-birinə uyğun gəlmir. Bu, Rusiyanın təsəbbüsü ilə yaranan platforma olduğu üçün erməni cəmiyyəti buna qısqanclıqla baxir. Mirzoyan da bu görüşə bəraət qazandırmaq üçün Turkiyə ilə münasibətlərdən nikbin danışır. Fikrimcə, Mirzoyanın nikbinliyinin ciddi bir əsası yoxdur. Ermənistanın Türkiyə ilə bütün aspektlərdə münasibətlərinin inkişaf etməsi İrəvanın Bakı ilə münasibətlərindən keçir. Yəni Ermənistan Turkiyə ilə munasibətləri inkişaf etdirmək istəyirsə, ilk növbədə Azərbaycanla munasibətləri normallaşdirmalıdir".
Dəniz NƏSİRLİ
