İsrailin İranın nüvə zavodlarını vurması Azərbaycana necə təsir edə bilər?..
Bəhruz Quliyev: “Kimin başlatdığından asılı olmayaraq, aktiv hərbi qarşıdurma regionda gərginlik yaradır”
Tehranın İsrailə kütləvi raket zərbəsindən sonra İranın nüvə və neft obyektləri İsrailin cavab zərbələri üçün hədəfə çevrilə bilər. Bu barədə bir sıra məlumatlı mənbələr “The Wall Street Journal”a bildiriblər.
Onların sözlərnə gör, İran sentyabrın 30-da ərəb rəsmilərini məlumatlandırıb ki, İsrailə qarşı aprel hücumu ilə müqayisə oluna biləcək kütləvi hücum planlaşdırır. Bundan dərhal sonra İsrail Tehrana, İranın hücumunun gücündən və itkilərin olub-olmamasından asılı olmayaraq, cavab veriləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Aprel ayında Tehran, nüvə obyektlərinə hücumlar da daxil olmaqla, Təl-Əvivin genişmiqyaslı cavabından yayınmağa müvəffəq olub. Həmin zaman İsrail Müdafiə Qüvvələri (İDF) hava bazasına zərbələr endirməklə kifayətlənib. İndi nəşrin Amerika rəsmiləri arasındakı mənbələrinə görə, İsrail ordusunun İranın nüvə proqramının "ürəyinə" - Natanz şəhərindəki uranın zənginləşdirilməsi obyektlərinə hücumu da daxil olmaqla, daha ekstremal ssenarilər nəzərdən keçirilir.
Bütün bu deyilənlərin fonunda, İsrail İranın nüvə obyektlərinə zərbə vursa, bunun Azərbaycana mümkün ziyanları nə olacaq? Bu zərbənin Cənubi Azərbaycana mümkün təsirləri və regionda ümumi vəziyətə təsirləri necə ola bilər?
“İsrailin hava hücumu ilə soydaşlarımızın oradan kütləvi köç etməsi inandırıcı deyil”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən “SƏS” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Bəhruz Quliyev hesab edir ki, istənilən müharibə öncə qonşu ölkələrə ziyan gətirir: “Əlaqələr qırılır, ticarət yolları bağlanır, münasibətlər dəyişir. Bir sözlə, kimin başlatdığından asılı olmayaraq, aktiv hərbi qarşıdurma regionda gərginlik yaradır. Belə bir mənzərədə heç bir ölkə təhlükəsizlik baxımından sığortalanmayıb. İranla İsrail arasında baş verənləri hələlik müharibə adlandırmaq olmaz. Müharibə baş verərsə Azərbaycana da təsirsiz ötüşməyəcək. Hər iki ölkə ilə Azərbaycan arasında geniş əlaqələrin olduğunu nəzərə alsaq müharibə arzuolunan deyil. İsraillə İranın müharibəsi hələlik Təl-Əvivlə Tehranın proksi qüvvələri arasında gedir. Bundan əvvəl, yəni aprel ayında İranın Suriyadakı diplomatik korpusunun yerləşdiyi binaya İsrailin endirdiyi hava zərbələri nəticəsində yüksək rütbəli SEPAH zabitləri öldürülüb. Əvəzində İran İsrailə qarşı raket hücumları təşkil edib. Son bir ayda İranın bilavasitə dəstəklədiyi HƏMAS və Hizbullah qruplaşmasının rəhbərlərinin öldürülməsi vəziyyəti daha qorxulu hala gətirib, müharibəni qaçılmaz edib. Tərəflər istəsələr də, müharibədən yayına bilməzlər, cavab mütləq olacaq. Çünki hər iki ölkədə daxili siyasi vəziyyət iqtidarların xeyrinə deyil. Geri çəkilmək, raketə raketlə cavab verməmək onların sonunu gətirə bilər. Bu müharibənin başlanmasında maraqlı, yaxud günahkar kim olursa-olsun artıq düymələr basılıb. Total müharibəyə gəldikdə, qeyd etmək lazımdır ki, İsraillə İranın birbaşa sərhədləri yoxdur. Belə olan halda ümid yalnız hava döyüşlərinə qalır. İsrail İrana hava zərbələri endirə bilər. Hədəf də yaşayış binaları yox, hərbi təyinatlı obyektlər ola bilər. Nəzərə alsaq ki, soydaşlarımızın kompakt yaşadığı Cənubi Azərbaycanda belə hədəflər yoxdur, bunlar ancaq İranın mərkəzində və cənub bölgələrindədir. O baxımdan İsrailin hava hücumu ilə soydaşlarımızın oradan kütləvi köç etməsi inandırıcı deyil. Amma qismən də olsa mümkündür. Narahatlıq cənublu qardaşlarımızla bağlıdır”.
Vidadi ORDAHALLI
