KÖHNƏ VERSİYA            

3-cü deportasiyanın qurbanlarının Qərbi Azərbaycana qayıdışı barədə tarixi söz deyildi...

Image

Ermənistan adlandırılan tarixi Qərbi Azərbaycan ərazisindən azərbaycanlıların sonuncu deportasiyası 1988-1990-cı illərdə baş verib və XX əsrdə üçüncü dəfə soydaşlarımız erməni separatçıları, şovinistləri, monoetnik Ermənistan tərəfindən öz evlərindən qovulublar. Amma Qərbi azərbaycanlılar bu illər ərzində geriyə qayıdacaqlarına, yenidən ev-eşiklərinə, yurd-yuvalarına sahib olacaqlarına qətiyyən şübhə etməyiblər. 

Bu gün soydaşlarımızın Qərbi Azərbaycana, öz tarixi yurdlarına qayıdışı günün ən aktual məsələlərindən biridir. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə çıxışında Qərbi azərbaycanlıları əmin edib ki, onlar mütləq öz yurdlarına qayıda biləcəklər. 

Prezident İlham Əliyev Azərbaycan aşıq sənətinin görkəmli nümayəndəsi Aşıq Ələsgərin abidəsinin açılış mərasimindəki çıxışında XX əsrdə xalqımızın məruz qaldığı deportasiyalar haqqında danışıb. 

XX əsrdə xalqımızın üç deportasiya dalğasına məruz qaldığını xatırladan Prezident Əliyev  deyib: “1918-ci ildə birinci, 1940-50-ci illərdə ikinci və 1980-ci illərin sonları-1990-cı illərin əvvəllərində üçüncü deportasiya baş vermişdir. İki deportasiyadan müəyyən müddətdən sonra Azərbaycan xalqı öz dədə-baba torpaqlarına qayıtmış, yəni hamısı olmasa da, böyük bir qisim qayıtmışdır. Bu, bizdə haqlı olaraq əminlik yaradır ki, üçüncü etnik təmizləmə dalğasına məruz qalmış Qərbi azərbaycanlılar öz dədə-baba torpaqlarına qayıdacaqlar”.

Aydın Quliyev: “Qərbi Azərbaycana dönüşümüz "Ən Böyük Qayıdış" olacaq” 

“Bakı-Xəbər” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Aydın Quliyev öz Facebook səhifəsində Prezidenin Qərbi azərbaycanlıların tarixi qayıdışı ilə bağlı fikirlərinə maraqlı şərh verib: “Qərbi Azərbaycandan deportasiya edilmiş 100 minlərlə soydaşlarımızın doğma yurdlarına dönüşü bəzilərinə xəyali görünsə də, mütləq gerçək olacaq. 1918, 1948-53 və 1988-1989-cu illərin 3 deportasiyasından sonra 4-cü deportasiya daha olmayacaq”.

A.Quliyev daha sonra yazır: “Qərbi Azərbaycana dönüşümüz "Ən Böyük Qayıdış" olacaq. Nə vaxt olacağını da deyim.

Ermənistanın üzərində hərbi, siyasi, ideoloji və diplomatik Zəfərimiz Hüquqi Zəfərə çevriləndə Qərbi azərbaycanlı soydaşlarımızın tarixi vətənimizə Ən Böyük Qayıdışı real olacaq. 8 noyabr və 20 sentyabr düşmən üzərində hərbi, siyasi, ideoloji və diplomatik Zəfərimizin rəmzləridir. Tam və hərtərəfli Sülh sazişinin imzalandığı gün isə Hüquqi Zəfərimizin rəmzi olacaq. Bu andan başlayaraq Ermənistandan müharibə təzminatının alınmasına və soydaşlarımızın Ən Böyük Qayıdışına hüquqi təminat olan Beynəlxalq Məhkəmə qərarlarının yolu açılacaq. Real olaq. İndiki geosiyasi reallıqlar və beynəlxalq düzən hələlik belə məhkəmə qərarlarının alınmasına imkan vermir. Bu gün "Arsax erməniləri”nin geri qaytarılmasını gündəmdən düşməyə qoymayanlar və Ermənistanı sülhə yox, silahlanmaya təşviq edənlər Beynəlxalq Məhkəmələrdə ədalətin təcəlli etməsinə hələlik imkan verməzlər. Lakin bu, indilik belədir. Dəyişəcəyi an mütləq gələcək. Yetər ki, Qərbi azərbaycanlıların Ən Böyük Qayıdışına inamımızı itirməyək”.

Qasım Hacıyev: “Bu onların əbədi qayıdışı olacaq və bir daha deportasiya ilə üzləşməyəcəklər” 

AMEA-nın Qafqazşünaslıq İnstitutunun Qafqaz Tarixi şöbəsinin müdiri, professor Qasım Hacıyev “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, Prezidentin sözündə böyük həqiqət var: “Bu olduqca vacib bir bəyanatdır. Gerçəklikdir ki, erməni şovinistləri XX əsrdə üç dəfə soydaşlarımızı deportasiya etsə də, onlar sonradan heç nədən çəkinməyərək, tərəddüd etməyərək öz yurdlarına qayıdıblar. Ermənilər bizim torpaqlara sahiblənmək üçün xalqımızı deportasiya ediblər, amma onların sevincləri uzun sürməyib, müəyyən zaman keçəndən sonra soydaşlarımız Qərbi Azərbaycana qayıdıblar. Təbii ki, bu dəfə də belə olacaq. “Böyük Qayıdış”a böyük hazırlıq gedir və hamımız inanırıq ki, gün gələcək, dəfələrlə deportasiya olunan, qovulan Qərbi azərbaycanlılar öz yurdlarına dönəcək. Cənab Prezidentin də dediyi kimi, 1918-ci ildə birinci, 1940-50-ci illərdə ikinci və 1980-ci illərin sonları-1990-cı illərin əvvəlində isə üçüncü deportasiya baş verib. 1918-ci il mart qırğınları zamanı da, ondan sonra da ermənilər azərbaycanlılara qarşı soyqırmlar törətdilər, Qərbi Azərbaycan əhalisinin xeyli hissəsini qırdılar. Eyni zamanda həmin dövrdə Qərbi Azərbaycan ərazisindən Azərbaycan türklərini deportasiya etdilər. O deportasiyadan xeyli müddət keçdikdən sonra bu, Sovet hökuməti dövründə də davam etdi. Mərkəzi Komitə tərəfindən 1948-1953-cü il qərarı qəbul olundu, azərbaycanlıların Ermənistan adlanan respublikanın ərazisindən çıxarılması barədə bədnam qərarın əsasında onlar növbəti dəfə öz ata-baba yurdlarından, tarixi torpaqlarından deportasiya edildilər. Bununla da Azərbaycanda ağır şəraitdə yaşayan yerli əhalinin üzərinə ağır bir yük qoydular, həm də onların gətirilib onlara yad olan iqlim şəraitinə malik aran yerlərində yerləşdirilməsi də əhalinin müəyyən hissəsinin qırılmasına, məhv olmasına səbəb oldu. Hətta tədqiqatlar göstərir ki, 1948-1953-cü il deportasiyasından sonra onların ev-eşiklərinə, yurdlarına xaricdən köçürülüb gətirilən ermənilər yerləşdirilmişdi. Onların da çoxu qaçıb yenidən xaricə getdilər, onlara yad olan yerlərdə yaşaya bilmədilər, o yerlər yenidən boşaldı. Azərbaycanlıların yenidən öz yerlərinə qayıtması prosesi baş verdi. Qərbi azərbaycanlılar Azərbaycan Respublikası ərazisinə köçürülsələr də, onların əsas məqsədi öz yurdlarına qayıtmaq idi. Ona görə də, ilk fürsətdə geriyə döndülər. Azərbaycanlılar orada əsasən kənd təsərrüfatı ilə məşğul olurdular. Onlar deportasiya ediləndən sonra kənd təsərrüfatı tamamilə ifliuc olmuşdu. Çünki ermənilər kənd təsərrüfatı ilə, işlə-güclə məşğul olmurlar, onların əsas işi fırıldaqçılıqdır, onun-bunun hesabına yaşamaqdır. Zəhmətkeş azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıdışına icazə veriləndən sonra ordan deportasiya edilənlərin cəmi 30 faizi ora qayıtdı. Çünki 20-30 faizi məhv olmuşdu, yerdə qalanlar isə bir daha qayıtmaq istəmədilər. Ona görə ki, ermənilərin xislətinə bələd idilər. Bilirdilər ki, nə zamansa yenə deportasiya edilə bilərlər. Ermənilərin xisləti heç zaman dəyişmir. Keçən əsrin 80-ci illərinin sonlarında ermənilərin Azərbaycan kəndlərinə hücumları başladı, talanlar, qırğınlar törətdilər, nəticədə Qərbi azərbaycanlılar növbəti dəfə deportasiya edildilər. İndiki Ermənistan ərazisindən sonuncu azərbaycanlılar 1991-ci ildə Nüvədi kəndindən çıxarıldılar.   Onlar uzun müddət dirəniş göstərsələr də sonda erməni şovinistləri nüvədililəri də çıxarmağa nail oldular. Ona qədər də, dediyim kimi, azərbaycanlılar Qərbi Azərbaycanın müxtəlif ərazilərindən qovulmuşdu”. 

Q.Hacıyev qeyd etdi ki, Prezidentin də dediyi kimi, bir əsrdə soydaşlarımıza qarşı üç deportasiya dalğası baş verib və bir əsrdə üç dəfə ağır deportasiya edilməsi xalqımıza böyük zülmlər yaşadıb. Q.Hacıyev bildirdi ki, tarixi ədalətin tezliklə bərpa ediləcəyinə inanır: “Bu böyük haqızlığa yalnız onlar öz doğma torpaqlarına qayıtdıqdan sonra ədalətli şəkildə son qoyula bilər. Hesab edirəm ki, Prezident çox haqlıdır. Qərbi Azərbaycandan deportasiya edilən nəsillər, tayfalar, insanların davamçıları durur, gələnlərin əksəriyyəti yaşayır, onlar öz doğma ata-baba yurdlarına qayıtmağa hazırdırlar. Mənə elə gəlir ki, Qərbi azərbaycanlıların öz yurdlarına qayıdışı gerçəkləşəcək, Azərbaycan türkləri öz doğma torpaqlarına qayıdıb orda yerləşəcəklər. Bu onların əbədi qayıdışı olacaq və bir daha deportasiya ilə üzləşməyəcəklər”-deyə Q.Hacıyev bildirdi.

Professor Hacıyev bildirdi ki, Azərbaycan dövləti çox gücülüdür və dünyanın hər yerində yaşayan azərbaycanlılara sahib çıxır, onların arxasında dayanır. “Dövlətimizin dəstəyi ilə Qərbi azərbaycanlılar da öz əzəli yurdlarına qovuşacaqlar, o gün uzaqda deyil. Prezident tarixi bəyanat verdi və bu bəyanat da Qərbi azərbaycanlıların qarşısında böyük yollar açdı”-deyə Q.Hacıyev əlavə etdi. 

İradə SARIYEVA







VİDEO

Türk dövlətlərinin vahid xəritə qərarı Rusiyada təşvişə səbəb oldu... - VİDEO

Paşinyanın yarımçıq saziş təklifi Rusiyada da sərt tənqid edildi - Bu, demaqogiyadır, özünü aldatmaqdır - VİDEO

Stano açıq şəkildə Ermənistanın sülhə mane olmaq siyasətini dəstəklədi... - VİDEO

Azərbaycandan xaricə ixracın tam dəyəri ölkəyə niyə qayıtmır? - Qeyri-şəffaf səhifələr...

Azərbaycanda erməni əlifbası çap edildi - mühüm yenilik...

Separatçı erməni canilər barədə yeni məhkəmə qərarı İrəvanda şou ilə qarşılandı...

SON XƏBƏRLƏR

15.10.2024 | 12:16
Yunus Oğuz Özbəkistanda keçiriləcək "Mədəniyyət və incəsənət sahəsində islahatlar” Beynəlxalq Forumunda iştirak edəcək

15.10.2024 | 12:00
Bakıda “Qərbi Azərbaycan mədəniyyəti” festivalı keçiriləcək

15.10.2024 | 11:43
Varşavada “Qərbi Azərbaycan - yaddaşlarımızda” adlı sərginin açılışı olub

15.10.2024 | 11:20
2 vəkilin fəaliyyətinin xitamı üçün məhkəməyə müraciət ediləcək - Vəkillər Kollegiyası

15.10.2024 | 11:10
UEFA Millətlər Liqası: bu gün IV tura yekun vurulacaq

15.10.2024 | 11:06
Böyük Britaniyadan ŞOK qərar - Gürcüstanla dialoq donduruldu

15.10.2024 | 11:00
"Bu, Martinikdəki müstəmləkə sisteminin dözülməz təzahürüdür" - BƏYANAT

15.10.2024 | 10:30
Kürdəxanıda "Mercedes" 2 piyadanı vurub, biri vəfat edib

15.10.2024 | 10:20
Rusiyanın Azərbaycana qida təhlükəsizliyi ilə bağlı yanaşmaları açıqlandı

15.10.2024 | 10:15
Almaniyadan qərar - bu təşkilata 360 milyon avro ayıracaq

15.10.2024 | 10:10
İki Kollecə direktor müavinləri təyin olunub

15.10.2024 | 10:06
Biləsuvarda bədbəxt hadisə - qadın yanaraq ölüb...

15.10.2024 | 10:00
Peru mediası Azərbaycanın zəngin mədəniyyəti barədə yazır

15.10.2024 | 09:53
Kanadadan sərt addım - Hindistanın 6 diplomatını ərazisindən çıxaracaq

15.10.2024 | 09:27
Ərdoğandan Azərbaycan açıqlaması - "Bu yardımı heç vaxt unutmayacaqıq"

15.10.2024 | 09:23
Özəl pensiya fondlarının uğurlu olacağına şübhələr var...

15.10.2024 | 09:21
Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti Leyla Əliyeva ICESCO-nun qərargahında olub

15.10.2024 | 09:11
Türkiyə millisindən İslandiyada möhtəşəm qələbə!

15.10.2024 | 09:07
Ermənıstan yaxınlarda 10 noyabr 2020- ci il bəyanatındakı imzadan imtina edəcək...

15.10.2024 | 09:00
Mədəniyyət Nazirliyində xarici sirk rəhbərləri və mütəxəssisləri ilə görüş keçirilib

15.10.2024 | 08:40
TƏBİB-də, demək olar hər gün kadr dəyişikliyi olur - bəs nəticə?...

15.10.2024 | 00:23
Sahibə Qafarova Bakıdan düzgün təlimat aldı…

14.10.2024 | 21:16
Dünya iqtisadiyyatını neft-qaza görə qiymət şoku gözləyir...

14.10.2024 | 21:01
İsrailli nazirin azı 7 dövlətə qarşı açıq ərazi iddiası qulaqardına vurulur...

14.10.2024 | 20:46
Hollandiya müstəmləkə tarixinin bu biabırçı faktlarını gizlədə bilməz...

14.10.2024 | 20:32
Ermənistan prezidenti Orta Asiya türk dövlətlərində nə axtarır - Türkmənistan, ardınca Qazaxıstan...

14.10.2024 | 20:18
İrəvanın rus dilinə basqıları Moskvanı hərəkətə gətirdi - ümid "sərgiyə" qaldı...

14.10.2024 | 20:05
Paşinyan Ermənistanı regional “cındıra” çevirir - bunu ermənilər özləri bəyan etdi...

14.10.2024 | 19:52
Azərbaycandan fındıq ixracı az qala 4 min ton azalıb - niyə?

14.10.2024 | 19:48
Mundialda 4 həmyerlimiz fəxri kürsüyə qalxıb

14.10.2024 | 19:45
"Ümid" və "Alpman" taekvondo klublarının təşkil etdiyi açıq birincilik başa çatıb

14.10.2024 | 19:35
Gürcüstan ABŞ və Avropanın gözündə "badamgözlü idi, indi oldu kor Fatmanisə"...

14.10.2024 | 19:23
İlham Əliyev Prezident seçilən gün Seyid Həsən demişdi ki...

14.10.2024 | 19:09
Azərbaycandan xaricə ixracın tam dəyəri ölkəyə niyə qayıtmır? - Qeyri-şəffaf səhifələr...

14.10.2024 | 18:56
Gürcüstan parlament seçkiləri ən mürəkkəb geosiyasi döyüş səhnəsi olacaq - 26 oktyabr...

14.10.2024 | 18:43
Qərbin Azərbaycanda “insan haqları” adı altında təxribat layihələri bu səbəbdən iflasa uğrayır...

14.10.2024 | 18:29
Almaniya Ermənistanla hərbi razılaşma imzaladı...

14.10.2024 | 18:16
Azərbaycanda erməni əlifbası çap edildi - mühüm yenilik...

14.10.2024 | 18:03
Ailə başçısını itirməyə görə peansiya, müavinət - 185 min nəfərdən çox

14.10.2024 | 18:00
Yazıçı Vaqif Sultanlının "Səhra savaşı" romanı yenidən yayınlandı

14.10.2024 | 17:57
Prezident İlham Əliyev: “Binokl diplomatiyası” qəbuledilməzdir"

14.10.2024 | 17:55
Prezident Əliyev Ermənistanın sülh sazişinin razılaşdırılmış müddəalarının imzalanması təklifini reallıqdan kənar adlandırdı

14.10.2024 | 17:51
Laçın və Şuşada 400-dən çox vakant iş yeri açıldı...

14.10.2024 | 17:39
Separatçı erməni canilər barədə yeni məhkəmə qərarı İrəvanda şou ilə qarşılandı...

14.10.2024 | 17:26
Türkmənistan Azərbaycanla sıx təmaslardan və türk inteqrasiyasından yayınır...

14.10.2024 | 17:17
Hərbi hissədə tapşırıq adı altında 1 milyon 558 manat ödəniş edilib - MN-dəki mənimsəmə işi

14.10.2024 | 17:06
Əliyevin "COP atəşkəsi" təşəbbüsünü dəstəkləyən dövlətlərin sayı xeyli artacaq...

14.10.2024 | 16:53
Səfərbərlik Xidmətinin vəzifəli şəxsləri və əməkdaşları barəsində 3 cinayət işi başlandı...

14.10.2024 | 16:44
Çağırışdan yayınan 448 nəfər hərbi xidmətə göndəriləcək

14.10.2024 | 16:30
XİN beynəlxalq ictimaiyyəti Ermənistanın mina terroruna göz yummamağa çağırdı...

14.10.2024 | 16:17
Pezeşkian Azərbaycan səfirliyinə hücum edən şəxslə bağlı hökmün icrasından danışdı

14.10.2024 | 16:08
“Nar” nitq və eşitmə məhdudiyyətli şəxslər üçün peşə təlimlərinə dəstəyini davam etdirir - FOTO

14.10.2024 | 16:04
ADA Universitetində İtaliya-Azərbaycan Universiteti layihəsi çərçivəsində tədbir keçirilib

14.10.2024 | 15:45
"Maxim" taksi şirkəti 20 min manat cərimələndi...

14.10.2024 | 15:30
Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinə yeni səlahiyyətlər verildi

14.10.2024 | 15:24
Hərbi Hava Qüvvələrinin təlimlərindən görüntülər - FOTO/VİDEO

14.10.2024 | 15:20
Prezident bir sıra məhkəmələrə sədrlər və müavinlər təyin etdi

14.10.2024 | 15:06
Sabirabadda vətəndaşın 135 min manatını ələ keçirən dələduz yaxalandı

14.10.2024 | 14:49
Xəzərdə 330 minlik qaçaq siqaret tutuldu

14.10.2024 | 14:21
Tramp “daxili düşmənlərə” qarşı ordudan istifadəni təklif etdi...

14.10.2024 | 14:05
Ahıl şəxsləri aldadaraq pullarını ələ keçirən daha bir nəfər saxlandı

14.10.2024 | 14:02
Bizə hansı vacibdir: cərimələri artırmaq, yoxsa düşüncəmizi dəyişmək?

14.10.2024 | 13:50
Nömrəsiz maşın sürən Xaçmaz sakini Qaradağ postunda yaxalandı...

14.10.2024 | 13:28
Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşənlərin ailə üzvləri azad ərazilərə səfər ediblər

14.10.2024 | 13:17
23 yaşlı oğlan Quşçu Ayrım kəndində minaya düşdü

14.10.2024 | 13:04
Кадыров объявил кровную месть сенатору Керимову. Опять армянский след - ПРЯМАЯ ТРАНСЛЯЦИЯ

14.10.2024 | 12:56
Prezident İlham Əliyev Qətərin yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - FOTO/YENİLƏNDİ

14.10.2024 | 12:55
Belçikanın yeni səfiri Prezident İlham Əliyevin qəbulunda... - FOTO/YENİLƏNDİ

14.10.2024 | 12:44
Azad edilmiş ərazilərdə kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqlar icarəyə veriləcək...

14.10.2024 | 12:30
Bakı-Quba yolunda narkotikin təsiri altında olan motosikletçi saxlandı

14.10.2024 | 12:11
Prezident İlham Əliyev Danimarkanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi - FOTO/YENİLƏNDİ

14.10.2024 | 12:07
Prezident Estoniyanın yeni səfirini qəbul etdi - FOTO/YENİLƏNDİ

14.10.2024 | 12:06
Qvardiola bu futbolçunu istəyir - 150 milyon təklif edirlər

14.10.2024 | 12:03
Prezident İlham Əliyev Beninin yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi - FOTO/YENİLƏNDİ

14.10.2024 | 12:00
489 hərbçi yüksək texnologiyalı protezlə təmin edilib

14.10.2024 | 11:30
Azərbaycan 2026-cı ildə cüdo üzrə Dünya Çempionatına ev sahibliyi edəcək

14.10.2024 | 11:15
Biləcəridə "KamAZ"ın vurduği piyada xəstəxanada öldü...

14.10.2024 | 11:10
Azərbaycandan Avropaya 9,4 milyard kubmetr qaz ixrac olunub - nazirdən PAYLAŞIM

14.10.2024 | 11:06
Azərbaycan yığması bu gün Slovakiya ilə qarşılaşacaq

14.10.2024 | 11:03
Ermənilər təşviş içində - Paşinyanın qəfil Moskva səfərinin səbəbləri... - CANLI

XƏBƏR ARXİVİ

«    Oktyabr 2024    »
BeÇaÇCaCŞB
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031