Qərbin Ermənistan siyasəti Qafqazı yeni fəlakətə sürükləyir

“Ermənistanı silahlandıranlar bilməlidirlər ki, bütün gələcək hadisələrə görə birbaşa onlar cavabdehlik daşıyacaqlar”. Bu fikirlər prezident İlham Əliyev  tərəfindən VII çağırış Milli Məclisin ilk iclasındakı çıxışında səsləndirilib. 

Dövlət başçısı Ermənistanı silahlandıranların bəzilrinin konkret adlarını da çıkib: “Onlara Amerikadan indi 250 milyon dollar pul verilir. O puldan onlar istifadə edəcəklər öz daxili məqsədlərinə, qənaət olunan pula isə silah alacaqlar bizi öldürməyə. Bu məsuliyyəti kim daşıyır və kim daşıyacaq, o pulu onlara verən. O cümlədən dırnaqarası Avropa Sülh Fondu. Görün, bu riyakarlığın səviyyəsinə baxın. Silah üçün nəzərdə tutulan fond, ona Sülh Fondu deyirlər, ondan istifadə edir Ermənistan, Fransadan pulsuz silah alır”. Bununla yanaşı, dövlət başçısı sülh üçün Azərbaycanın şərtlərinin yerində qaldığını da vurğulayıb: “Ermənistanı silahlandıranlar bilməlidirlər ki, bütün gələcək hadisələrə görə birbaşa onlar cavabdehlik daşıyacaqlar. Təbii olaraq bizə qarşı rəsmi ərazi iddialarına son qoyulmalıdır. Onların Konstitusiyasına dəyişiklik edilməlidir, Minsk qrupu da ləğv olunmalıdır”. Beləliklə, Azərbaycanın mövqeyi dəqiq və qətidir. Real vəziyyətin təhlili göstərir ki, Azərbaycan sülhə can atır və bununla bağlı çoxsaylı danışıqlar aparır, lakin xarici qüvvələr sülhün əldə olunmasına mane olur. Fransa və ABŞ kimi ölkələr bu münaqişədə öz maraqlarını güdürlər. Halbuki, xarici qüvvələrin müdaxiləsi olmadan, yalnız Azərbaycan və Ermənistan arasında birbaşa ikitərəfli danışıqlar regionda real və uzunmüddətli sülhə gətirib çıxara bilər. Xatırladaq ki, Ermənistanla sülh sazişi imzalamaq təklifi də ilk olaraq Azərbaycan tərəfindən verilib. Məqsəd regionun sülh, sabitlik və əməkdaşlıq məkanına çevrilməsidir. Lakin müəyyən beynəlxalq dairələrin Ermənistana havadarlıq etməsi və onu silahlandırması sülh prosesinə zərbə vurur. Şübhəsiz ki, bu cür təşəbbüslərin başında ilk növbədə Fransa və onun ətrafında formalaşan lokal blok dayanır. Təsadüfi deyil ki, Avropa İttifaqının qondarma “monitorinq missiyası”nın Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə göndərilməsinin də ideyavericisi və təşəbbüskarı Fransa idi. Daha sonra Fransa Ermənistana hücum silahları satmağa başladı və Fransa tərəfindən Ermənistan “Bastion” çoxməqsədli zirehli avtomobilləri və “Sezar” özüyeriyən artilleriya qurğuları və digər silahlar göndərildi. Eyni zamanda Ermənistan operativ şəkildə İrəvan hava limanından Rusiya sərhədçilərini çıxardıqdan dərhal sonra ABŞ təyyarələrlə bu ölkələrə silah və hərbi heyət göndərdi və onlar Zəngəzurda yerləşdirildi. Beləliklə, ABŞ Ermənistana siyasi, iqtisadi və xüsusən hərbi dəstək olmaqla Ermənistanda revanşizmin artmasına zəmin yaradır. 

Bütün bunlar onu göstərir ki, Azərbaycanın 44 günlük Zəfər yürüşündən sonra Cənubi Qafqazda işğala əsaslanan status-kvonun dağıdılması ilə barışmaq istəmirlər. Elə bu fonda ermənilərin havadarları Ermənistanı Azərbaycana qarşı yeni müharibəyə ruhlandırmaq və Qarabağla bağlı iddialarını yenidən dirçəltmək üçün fəaliyyətə keçiblər. Burada Avropa İttifaqı daxilindəki ermənipərəst dairələr, o cümlədən Fransadakı erməni lobbisi və ABŞ erməniləri daha çox fəallıq göstərirlər. Ekspertlər hesab edir ki, Qərbin Ermənistan sevdası Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra bölgədə yeni həssas nöqtə yaratmaqdır. Buna görə də bəzi Qərb dairələrinin bu istiqamətdə addımlarını davam etdirəcəyi gözləniləndir. Bu, Ermənistanın silahlandırılması, yaxud müxtəlif diplomatik yollardan istifadə edərək prosesə qarışması formasında artıq özünü göstərir. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi, Azərbaycan dövlətinin qarşıya qoyduğu əsas məqsədlərdən biri Ermənistanla sülh sazişinin imzalanmasıdır. Əgər Ermənistan hakimiyyəti özündə siyasi iradə taparsa, iki dövlət arasında sülh sazişinin imzalanması mümkündür. Amma Ermənistanın bu gün də davam etdirdiyi destruktiv əməllər, Qərblə əməkdaşlığın İrəvanı revanşizmə həvəsləndirməsi sülh prosesinə ciddi əngəllər və təhdidlər yaradır. Qərb dövlətlərinin Ermənistanı silahlandırmaları regionda dövlətlərin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq sərhədlərinin qarşılıqlı şəkildə tanınması və hörmət edilməsi əsasında əlaqələrin normallaşdırılması səylərini ciddi şəkildə sual altına qoyur. BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü olan ABŞ və Fransa tərəfindən qanlı hərbi təcavüz törətmək təcrübəsi olan Ermənistanın yenidən silahlandırılması və Ermənistan rəhbərliyinin revanşizm siyasətini dəstəkləməsi siyasi məsuliyyətsizlik olmaqla bərabər yeni müharibəyə aparan yoldur. Beləliklə, Ermənistanın dəstəklənməsi, silahlandırılması və ondan silahlı təzyiq vasitəsi kimi istifadə olunması Cənubi Qafqazda sülhü, sabitliyi və təhlükəsizliyi mümkünsüz edir. Qısamüddətli missiya kimi yaranan, daha sonra uzunmüddətli status alan və hərbləşdirilən Avropa İttifaqının Ermənistandakı missiyası, əslində müşahidə funksiyasından daha çox, Qərbin Ermənistanda öz hərbi bazası rolunu oynayır. Belə olmasaydı, 2023-cü ilin yanvarında yaradılan, adı “mülki” olan, özü isə Avropanın xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşlarından formalaşdırılan missiyanın iştirakçılarının sayı dekabrda 138-dən 209 nəfərə qədər artırılmazdı. Ölkəmizin onun suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə qarşı yönəlmiş, təhlükəsizlik maraqlarımızı təhdid edən istənilən fəaliyyətdən çəkinməsi üçün Aİ tərəfinə dəfələrlə etdiyi çağırışlara baxmayaraq, missiyanın anti-Azərbaycan təbliğat ruporu rolunda istifadəsi davam edir. Kanadanın Aİ-nin Ermənistandakı missiyasına qoşulması isə faktiki olaraq regionda NATO-nun dəst-xətti ilə hərbi birliyin yaradılması deməkdir. Təbii ki, bu da regionda gərgin mühitin və ziddiyyətlərin hökm sürməsinə çalışmaq deməkdir.

Nahid SALAYEV