ABŞ Konqresi yenə üzgörənlik etdi - Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıları görməzdən gəldi...
ABŞ Konqresində bəzi ermənipərəst qanunvericilərin fəaliyyəti Azərbaycanla bu ölkə arasında inkişaf edən münasibətlərə yenidən ciddi şəkildə xələl gətirməyə xidmət etməkdədir. Qeyd edək ki, bu günlərdə ABŞ Konqresinin Tom Lantos İnsan Haqları Komissiyası Azərbaycan hökumətinin etnik ermənilərə və hökumətə qarşı çıxan etnik azərbaycanlılara qarşı törətdiyi iddia edilən insan haqları pozuntularına dair dinləmə keçirib. Dinləməyə sədrlik edən ABŞ konqresmeni və Tom Lantos İnsan Haqları Komissiyasının həmsədri Kris Smit daxil olmaqla iştirakçılar tərəfindən Azərbaycana qarşı hər cür hədyanlar səsləndilirlib.
Məsələnin maraqlı tərəflərindən biri də Qarabağda uzun illər fəaliyyət göstərən separatçı rejimin də təmsilçilərinin dinləmələrə dəvət edilməsidir. Bütün çıxışlar zamanı mövcud faktlar açıq şəkildə təhrif olunaraq ölkəmizə qarşı əsassız fikirlərin səsləndirilməsi özünü qabarıq şəkildə büruzə verib. Şübhəsiz ki, bu, ABŞ Konqresindəki bəzi qrupların Azərbaycanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə açıq şəkildə hörmətsizlik nümayiş etdirərək, Azərbaycandakı vəziyyəti insan hüquqları pərdəsi altında necə təhrif etdiklərinin növbəti təzahürüdür. Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin qeyd etdiyi kimi, təəssüf ki, ABŞ-ın milli təhlükəsizlik maraqlarından daha çox öz daxili mülahizələri və şəxsi mənfəətlərini rəhbər tutan ABŞ Konqresinin üzvləri tərəfindən təşkil edilən bu cür birtərəfli və qərəzli tədbirlər uzun müddətdir, ABŞ Konqresi üçün adi hal alıb. Üstəlik, sözügedən dinləməni təşkil edən konqresmenlərin özlərini dövlətlərin suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət edilməsini dərindən dəstəkləyən şəxslər kimi təqdim etməsinin fonunda keçmiş separatçı rejimin nümayəndələrinin də bu dinləmələrdə iştirakı təsəvvür edilə bilən bütün çərçivələri aşır. 2020-ci ildə 44 günlük müharibədə qazanılan Zəfərə, 2023-cü ildə Qarabağda həyata keçirilən 23 saatlıq antiterror tədbirinə görə BMT-də Azərbaycana qarşı sanksiya tətbiq etmək planları iflasa uğrayandan sonra indi ABŞ Konqresində ölkəmizin ünvanına belə əsassız ittihamlar səslənməkdədir. Burada bir məqamı da qeyd edək ki, anti-Azərbaycan sənədini hazırlayan Konqresin Tom Lantos İnsan Hüquqları Komitəsi, eləcə də Tom Lantos Fondu 1992-ci ildə “Azadlığa dəstək aktı”na edilən məlum 907-ci düzəlişin təşəbbüskarı və müəllifləridir. Eyni siyasət indi də davam edir. Proseslər göstərir ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və suverenliyini təmin etməsi, bölgədə söz sahibinə çevrilməsi, sülh platformasında gördüyü işlər Ermənistanın ABŞ-dakı havadarlarına heç cür rahatlıq vermir. Bu fonda Azərbaycana qarşı qarayaxma kampaniyasına belə əl atılır.
Reallq budur ki, Azərbaycan tərəfindən 2023-cü ildə lokal xarakterli antiterror tədbirləri beynəlxalq hüquqa, o cümlədən beynəlxalq humanitar hüququn norma və prinsiplərinə tam şəkildə uyğun olaraq həyata keçirilib, mülki əhali heç bir zaman hədəfə alınmayıb. Ölkəmiz milliyyətindən, dinindən, dilindən, irqindən və digər mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir vətəndaşının, o cümlədən Qarabağda yaşayan erməniəsilli vətəndaşlarının beynəlxalq sənədlərdə və milli qanunvericilikdə təsbit olunmuş hüquq və azadlıqlarının müdafiəsinə təminat verir. Amma bu məqam da ABŞ Konqresində erməni havadarlar tərəfindən nəzərə alınmayıb. Özü də o da maraqlı məqamdır ki, otuz ilə yaxın işğal müddətində Ermənistan tərəfindən beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri, fundamental insan hüquqlarının davamlı olaraq pozulması, Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı itkin düşmüş 4 minə yaxın vətəndaşımızın taleyi barədə məlumatların ölkəmizə təqdim olunmaması, həmçinin torpaqlarımızın minalarla çirkləndirilməsi, ətraf mühitə ziyan vurulması, ekosid cinayətlərinin törədilməsi faktlarının gözardı edilərək ölkəmizə qarşı ittihamların səsləndirilməsi Azərbaycana münasibətdə ikili standartlar nümayiş etdirilməsinin və məsələyə qərəzli yanaşmanın təzahürüdür. Eyni ilə də Ermənistanda öz ata-baba yurdlarından qovulan 300 minə yaxın soydaşımızın bu günə qədər pozulmuş hüquqlarını ABŞ-da görməzlikdən gəlirlər. Halbuki, yüz minlərlə soydaşımızın indiki Ermənistan ərazilərindən deportasiyaya məruz qalmasına dair lazımi qədər fakt və sübutlar mövcuddur. Özü də 1948-1953-cü illərdəki deportasiyadan fərqli olaraq, o, Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları irəli sürməsi ilə eyni vaxta təsadüf etmişdi və buna görə də ağırlığı ilə fərqlənirdi. Vəziyyətin azərbaycanlılar üçün ağırlığı bununla bağlı idi ki, deportasiya azərbaycanlıların yaşadığı torpaqların tarixən ermənilərə məxsus olması iddiasına hüquqazidd əməllərlə haqq qazandırmaq istəyən Ermənistan inzibati və hüquq-mühafizə orqanlarının bilavasitə iştirakı ilə həyata keçirilirdi. Qeyd edək ki, 1988-1990-cı illər ərzində Ermənistanda 216 nəfər azərbaycanlı vəhşicəsinə qətlə yetirilib, yaxud millətlərarası münaqişə zəminində baş vermiş hadisələr nəticəsində həlak olub. Onu da qeyd edək ki, 1988-89-cu illərdə indiki Ermənistan ərazisində azərbaycanlıların yaşadıqları 170 təmiz və 94 qarışıq yaşayış məskənləri boşaldıldı. Ermənistanın Mehri rayonunda qalmış axırıncı azərbaycanlı kəndi - Nüvədi kəndi 1991-ci il avqustun 8-də boşaldıldı. Ümumiyyətlə, Ermənistanın 22 kənd, rayonundan və 6 şəhərindən on minlərlə azərbaycanlı tarixi-etnik torpaqlarından vəhşicəsinə qovuldu. Ermənistanda azərbaycanlıların yaşadıqları ərazi respublika ərazisinin 25 faizini təşkil edirdi. Ermənistan rəhbərliyi azərbaycanlıların təmizlənməsi aksiyasını başa çatdırdıqdan sonra onların yaşadıqları kəndlərin adlarının dəyişdirməyə başladı. Ermənistan Respublikası Ali Sovetinin 9 aprel 1991 - ci il tarixli fərmanı ilə 90 türk mənşəli məskənlərinin adları dəyişdirildi. Bu, Ermənistanda 1920-1988-ci illər ərzində aparılan addəyişmə əməliyyatının davamı hesab edilir. Təkcə 1920-ci ildən 1988-ci ilin avqustuna qədər Ermənistanda 517 azərbaycanlı yaşayış məntəqəsinin adları dəyişdirildi. Amma bütün bu cinayətləri görməzdən gələn ABŞ Konqresi ikili standartlardan çıxış etməkdə davam edir. Şübhəsiz ki, ABŞ Konqresinin ölkəmizə qarşı ikili standartlar, birtərəfli və qərəzli yanaşmalar nümayiş etdirməsi regionda sülh prosesinə də xələl gətirir.
Tahir TAĞIYEV
