Paşinyanla Rusiyanın sərt "KTMT ritorikasının" altında razılaşılmış oyunun konturları görünür...
Akif Nağı: "Ciddi proseslər gedir, Ermənistan Rusiyadan uzaqlaşıb Qərbin himayəsinə keçir"
2020-ci ildə Ermənistanın məğlubiyyəti ilə başa çatmış 44 günlük müharibədən sonra Moskva ilə İrəvan araşında münasibətlər gərginləşib. Həmin vaxtdan indiyə qədər Ermənistan Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında (KTMT) üzvlüyünü dondurub, Rusiya sərhədçiləri Ermənistanın Zvartnots hava limanından çıxarılib, İran və Türkiyə sərhədlərindən də rus sərhədçilərinin çıxarılması istiqamətində danışıqlar gedir.
Belə bir mərhələdə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan sentyabrın 18-də qlobal erməni sammitində çıxışı zamanı söyləyib ki, KTMT Ermənistanın təhlükəsizliyinə, onun gələcək mövcudluğuna, suverenliyinə və dövlətçiliyinə təhdidlər yaradır.
Ardınca Paşinyan bildirib ki, biz hələ KTMT-dən "geri dönməz" nöqtəyə çatmamışıq, yəni hələ Ermənistan bu quruma qayıda bilər. Bu cür ifadələr açıq-aşkar göstərir ki, Ermənistan baş naziri bu məsələdən istifadə etməklə Rusiyadan nəsə qoparmaq istəyir. Digər tərəfdən, Ermənistan Rusiyanın patronajlıği ilə qurulan Avrasiya İqtisadi İttifaqından (Aİİ) ən çox faydalanan dövlət kimi seçilir.
Bütün bu zuddiyyətli məqamlar Ermənistanın Rusiya ilə üzdə yalançı düşmən obrazı yaradıb, həm Rusiyadan, həm də Qərbdən yararlanmaq strategiyasından xəbər vermirmi?
Məsələni şərh edən politoloq Akif Nağı dedi ki, burada Rusiya ilə Ermənistanın oyun elementlərindən də danışmaq olar, amma o hesab edir ki, məsələnin o tərəfini qabaprtmağa ehtiyac yoxdur: "Bu məsələni oyun kimi göstərmək bu iki tərəfin hədəfi deyil, bu belə görünür. Əslində isə Rusiyanın və Ermənistanın hərəsinin fərqli məqsədləri var. Ermənistan birmənalı səkildə Rusiya məkanından uzaqlaşmağa çalışır. Moskvanın təsir dairəsindən çıxıb, Qərbə dövru getməkdədir. Amma Ermənistan onu da nəzərə alır ki, bu uzaqlaşmanı sərt addımlarla icra edərsə, bu onun üçün boyük fəlakətlə nəticələnə bilər. Ona gorə də yumşaq jestlərlə Rusiyadan uzaqlaşır, Qərblə münasibətlərini intensivləşdirir. Ermənistanın hədəfi Qərbdən maliyyə dəstəyi almaqdir, o buna artiq nail olub. Məsələn, Avropa Birliyi Ermənistana 25-30 milyon avro dəyərində yardım göstərmək barədə qərar qəbul edib. Fransadan və Amerikadan yardımların ayrılması gözlənilir. Ermənistan gələn il ABŞ və Avropadan milyardlarla dollar yardım ala bilər. Qərbin də maraqları ondan ibarətdir ki, Cənubi Qafqaza gəlsin, Ermənistandan regionda gedən prosesləri izləmək və onu idarə etmək üçün bir meydança kimi istifadə etsin. Ermənistanın silahlandırılması da o məqsədə xidmət edir. Bu artıq Ermənistan üçün qarşısıalınmaz prosesdir.
Rusiya getdikcə zəiflədiyi üçün bu prosesə müqavimət göstərə bilmir. Paşinyanın Rusiya və KTMT ilə vaxtaşırı bu cür açıqlamalar verməsi həm onu göstərir ki, İrəvan Moskvadan uzaqlaşır, həm də bəzi yumşaldıcı addımlar atir.
Məsələn, bu yaxınlarda BRİKS ölkələrinin Kazanda sammiti keçiriləcək, Paşinyan həmin toplantıda iştirak etməyə hazırlaşır. Arada Putinlə də telefon danışıqları olur, bu təmaslarda müəyyən məsələlərdə razılığa da gəlirlər və s. Yəni Paşinyan bir tərəfdən KTMT-nin ölkəsi üçun təhlükə yaratdığını deməklə Qərbə göstərmək istəyir ki, mən Rusiyadan uzaqlaşıram, digər tərəfdən isə Rusiya ilə də əlaqələrini tam kəsmir. Yadınızdadırsa, bir neçə gün əvvəlki bəyanatında Paşinyan demisdi ki, biz KTMT-nin üstündən xətt çəkmirik, müəyyən əlaqələriniz qalır. Ermənistan rəhbərliyi ikili mövqe sərgiləməklə Rusiyanı incitmədən ondan uzaqlaşır və Qərbə yaxınlaşır. Paşinyanın ziddiyyətli bəyanatlarınin kökundə də bu dayanır. Bunu onun Rusiya ilə oyunu adlandırmağa dəyməz. Ciddi proseslər gedir, Ermənistan Rusiyadan uzaqlaşıb, Qərbin himayəsinə keçir. Biz bunu bilməliyik və özümüz üçün müəyyən nəticələr çıxarmalıyıq".
Dəniz NƏSİRLİ
