Ermənistanda uğursuz hərbi çevriliş cəhdi - dərin təhlil ortaya çox şeylər çıxarır...
Paşinyan zəif müxalifətin sıralarını bir qədər də azaltmaqla "payız döyüşlərı"nə hazırlaşır
Ermənistanda siyasi gərginliyin artması payıza doğru gözlənilən prosesdir. Çünki Baqrat Qalustyan hərəkatı küçələrdən çəkilməyə başlayanda müxalifət söz vermişdi ki, Nikol Paşinyan iqtidarı ilə bu payız qəti və həlledici döyüşə girəcək.
Sözsüz ki, Ermənistanda buna ciddi hazirlıq gedir. Müxalifət anlayır ki, Paşinyanı seçki yolu ilə hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq mümkün deyil. Ona görə də müxalif qüvvələr küçə döyüşlərinə girmək və itkilərini polisin üstünə ataraq, bunu əldə bayraq etməklə Paşinyanı devirmək fikrindədirlər. Paşinyan isə onları ya səngərdə yaxalamaq, ya da vaxtından əvvəl səngərdən çıxarmaq istəyir. Artıq bu mübarizənin işartıları görünməkdədir.
Belə ki, erməni mediasında yayılan xəbərlərə görə, Ermənistan milli təhlükəsizlik xidmətinin əməkdaşları hakimiyyəti hərbi çevriliş yolu ilə ələ keçirmək cəhdinin qarşısını alıblar.
Ermənistan istintaq komitəsinin yaydığı açıqlamada bildirilir ki, hərbi çevriliş planı ölkə vətəndaşlarından və keçmiş Qarabağ ermənilərindən ibarət qrup tərəfindən hazırlanıb. İstintaq komitəsi iddia edir ki, qrupun üzvləri Rostov şəhərinə gedərək orada hansısa “Arbat” bazasında təlim keçiblər. “Müəyyən edilib ki, təlimlərin məqsədi Ermənistana qayıtmaq və mövcud hökuməti devirmək olub”, - deyə istintaq komitəsi bildirib.
Qeyd olunub ki, 7 nəfər barəsində cinayət işi başlanıb. Onlardan üçü həbs edilib, dördü isə axtarışa verilib.
Saxlanılan şəxslərə ittihamlar irəli sürülüb, onların barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilməsi ilə bağlı məhkəməyə ərizələr təqdim olunub. Cinayət qrupunun digər üzvlərinin aşkar edilməsi üçün fəal tədbirlər görülür. Ermənistan sözügedən cəhdə görə Rusiyanı ittiham edib.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, həm müxalifət, həm də iqtidar payız döyüşlərinə hazırlaşır. Paşinyan hökuməti dəqiq bilir ki, ona müxalif olan qüvvələr Rusiyanı müdafiə edən keçmiş iqtidar, onların ətrafı isə Qarabağdan Ermənistana köcmüş narazı ermənilərdir. Ona görə də polis və təhlükəsizlik orqanları bu qəbildən olan adamlari və qrupları ciddi nəzarət altında saxlamağa çalışır. Müxalif qüvvələrə aid olan siyasi personalar və onların tərəfdarlarınin siyahısı artıq çoxdan Paşinyan hökumətinin əlindədir. Bu siyahıda olan adamların bir-iki dəfə Rusiyaya gedib-gəlməsi artıq təhlükəsizlik orqanlarında "ciddi şübhə" doğurur və onlar hərəkətə keçir.
Əvvəla, hazırkı Ermənistan müxalifətinin ölkə daxilində silahlı üsyan etmək imkanları yoxdur. Çunki Qalustyan hərəkati və son seçkilər göstərdi ki, Ermənistan müxalifətinin çox zəir kontingentə malik elektoratı var. Heç bir ağılsız qüvvə belə bu qədər zəif elektoratla özünu kamana bağlayıb, silahlı üsyan etməz. Amma xəbərdə bildirilir ki, saxlanılan şəxslər Rusiyanın Rostov vilayətində təlim keçirmişlər, yəni silahlı üsyana hazirlaşırmışlar.
Rusiyanın bu istiqamətdə hazırlıq görməsi Ermənistan cəmiyyətində inandırıcı, ağlabatan görülür. Paşinyan da cəmiyyətin bu rəyindən istifadə edərək hərəkətə keçir. Lakin çox güman ki, Rusiya Ukrayna müharibəsini başa çatdırmamış, ən azı atəşkəsə nail olmamış Ermənistanla məhsuldar məşğul ola bilməyəcəyinə əmindir. Ona görə də hələlik Ermənistanın nazı ilə oynayır, onunla dil tapmağa çalışır. Əgər Rusiyanın Ermənistanda silahlı üsyan etmək fikri olsa, özünün bu ölkədəki hərbi varlığından və agentura şəbəkəsindən istifadə etməsi kifayətdir.
Ermənistan isə Rusiyayanin indiki durumundan istifadə edərək, həm bu kimi hadisələrlə onu şantaj edir, həm də ondan daha çox divident qoparmaq istəyir. Bu iki ölkə elə bir tarixi şərait yaşayir ki, bir-biri ilə həm üst-üstə düşən, həm də toqquşan ciddi maraqlara malikdirlər.
Paşinyan hakimiyyəti siyasi baxımdan Kerml üçün problemdir. Amma Rusiya hərbi varlığını bu ölkədə saxlamaq və İrəvanın imkanlarından nəfəslik kimi istifadə etməkdədir. Məsələn, Rusiya ordusuna lazım olan çiplərin böyük əksəriyyəti Ermənistan vasitəsilə idxal edilir, gələcəkdə açılacaq, Rusiyaya hava-su kimi lazım olan Zəngəzur dəhlizi məhz Ermənistanla razilaşdırılmalıdir və s. Ermənistan isə yalniz Rusiya ilə deyil, bütün Aİİ ölkələri ilə ticarət dövriyyəsini sürətlə artirmaq hesabına iqtisadiyyatını inkişaf etdirir.
Ermənistan hakimiyyəti eyni zamanda Qərbə vədlər verməklə, bu istiqamətdə də dividendlər götürür. Yəni hələ ki, Paşinyanın ikitərəfli oyunu Ermənistana dividend gətirir. Amma hansısa bir nöqtədə Paşinyan seçım etməli olacaq. Həlledici hadisə məhz onda baş verəcək - Ermənistan Qərbə, və ya Şərqə üz tutacaq.
Sonda nəticə olaraq qeyd edək ki, bu əməliyyat daha çox Paşinyanın rəqiblərinə qarşı hərəkətə keçməsinin bir nümunəsi kimi görünür. Qarşıdakı aylarda biz buna bənzər digər hadisələrin də şahidi ola bilərik. Paşinyan bu yolla ona qarşı küçə savaşına çıxa biləcək potensial rəqiblərinin sırasını azaltmaq istəyir. Müxalif qüvvənin potensialı onsuz da azdır, bu cur əməliyyatlar nəticəsində bu kontingenti qorxudaraq, onların sayıni bir qədər də azaltmaq istəyirlər. Üç nəfər həbs edilirsə, otuz tərəfdar qorxusundan evindən çıxmır.
Akif NƏSİRLİ
