Azərbaycan və Rusiya Qərbin Ermənistandakı məkrli oyununu pozur...
Artıq sirr deyil ki, müasir Rusiya-Azərbaycan münasibətləri qarşılıqlı anlaşma, qarşılıqlı dəstək və məqsədyönlülük kimi möhkəm təmələ əsaslanır. Elə bu fonda münasibətlərin xarakteri geniş coğrafi mıkanda hadisələrin inkişaf axarını müəyyən edir.
Hələ ötən ay prezident İlham Əliyev ölkəmizdə səfərdə olan Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə mətbuata bəyanatlarla çıxış edərkən bu xüsusda qeyd edib: “Ötən ilin sentyabrından sonra regionda tamamilə yeni şərait yaranıb. Azərbaycan öz suverenliyini və ərazi bütövlüyünü tam şəkildə bərpa edib. Təbii ki, yeni şərait Cənubi Qafqazda möhkəm və uzunmüddətli sülhün bərqərar olması üçün yeni imkanlar açır. Bütün Cənubi Qafqaz regionunda sabitlik və təhlükəsizlik bir çox hallarda Rusiya ilə Azərbaycan arasında sıx qarşılıqlı fəaliyyətdən asılıdır”. Məsələyə bu fonda nəzər salan Rusiya Dövlət Dumasının MDB işləri üzrə komitəsinin sədri Leonid Kalaşnikov vurğulayır ki, Rusiya və Azərbaycanın Cənubi Qafqazda və Xəzər regionunda mövqeləri çox önəmlidir: “Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin nizamlanması ilə bağlı ortaq mövqe də bu və ya digər dərəcədə vacibdir. Qeyri-region ölkələrinin Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin nizamlanmasına cəlb edilməsinə yönəlmiş bütün cəhdlər əsaslı şəkildə müsbət nəticə verə bilməz. Bəziləri ATƏT-in Minsk qrupu adlanan qurumun rəsmi, qanuni ləğvindən imtina etməyə çalışır. Niyə? Aydın deyil. Üstəlik, bu qrup Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün heç bir iş görmədi. Kənar oyunçular hələ də bölgədə yenidən “od vurmaq” fürsətini gözləyirlər. Yalnız regional ölkələr - Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya qərar verə bilər. Qeyri-regional oyunçuların etdikləri hər şey dar eqoist maraqlarını həyata keçirmək üçün sadəcə oyunlarıdır. Makronun Cənubi Qafqazla bağlı “Napoleon planları” var. O, öz ölkəsində asayişi bərpa edə bilmir. Küçələrdə ona etiraz edənlər var. O, Cənubi Qafqazda oynamağa davam edir, lakin onun bu oyunda qalib gəlmək şansı yoxdur. Azərbaycana dövlət səfərindən və Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşması məsələsini müzakirə etdikdən sonra Vladimir Putin Nikol Paşinyana zəng edib. Çox güman ki, o, Azərbaycan lideri ilə müzakirə olunan mövqeyi çatdırıb. Vəziyyət məxfi şəkildə müzakirə olunur. Vladimir Putin və İlham Əliyev Bakı ilə İrəvan arasında real sülhün bərqərar olması üçün yollar axtaracaq”.
Çox maraqlıdır ki, belə bir vaxtda Ermənistanın xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan “İrəvan Dialoqu” forumunda çıxışı zamanı bildirib ki, Ermənistan-Azərbaycan sülh prosesində Rusiyanın rolu konstruktivdir. Onun sözlərinə görə, Rusiya Ermənistan və Azərbaycanı danışıqlar masası arxasına gətirən və vasitəçilik prosesini başladan ölkədir: "Bu rolu sonradan ABŞ, Aİ, Fransa və Almaniya kimi digər ölkələr və tərəfdaşlar davam etdirdilər. Amma biz başa düşürük ki, bütün ölkələrin öz maraqları var və bu maraqlar heç də həmişə Ermənistanın və ya Azərbaycanın maraqları ilə üst-üstə düşməli deyil”. Bununla yanaşı, A.Mirzoyan Sergey Lavrovun forumda iştirak etmək üçün Ermənistana gəlməməsindən təəssüfləndiyini bildirib. Qeyd edilənlər fonunda Ermənistanın “Qraparak” nəşri yazır ki, Nikol Paşinyan iqtidarı yenidən Rusiyanın orbitinə qayıdır. Buna səbəb həm də Rusiya və Azərbaycanın regiondakı mövqelərinin üst-üstə düşməsidir: “Hazırda Ermənistan parlamentinin hakim “Vətəndaş Müqaviləsi” fraksiyasının qərbyönlü qanadında Nikol Paşinyanın Qərbə “atmaq” qərarı verib-verməməsi ilə bağlı səssiz müzakirələr və şikayətlər gedir. Paşinyan Bakı ilə birbaşa əlaqə saxlayır, Ermənistanda Rusiyaya qarşı hörmətli münasibət tələb edir, Aİ məsələsində referenduma qarşı çıxır. Onlar hesab edirlər ki, Qərb Paşinyanın sülh prosesini Rusiya platformasına daşımasını bağışlamayacaq və açıq-aşkar qərbyönümlü olacaq, Paşinyan hakimiyyətini devirəcək qrupa mərc qoyaraq, “daxildən salyut vurmaq” mümkündür”. Ermənistanın “Past” nəşri də yazır ki, İrəvan artıq Rusiya təzyiqləri qarşısnda tab gətirmir: “Bu günlərdə Nikol Paşinyanın sədrliyi ilə “Vətəndaş Müqaviləsi” partiyasının Təşəbbüs Qrupunun iclası keçirilib. Partiyanın yaydığı zəif hesabata görə, xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Xarici İşlər Nazirliyinin fəaliyyəti ilə bağlı məruzə edib və iclas iştirakçılarının suallarını cavablandırıb. Partiyadakı mənbəmizin məlumatına görə, həm Paşinyan, həm də iclasın digər iştirakçıları narahat olub və Ararat Mirzoyan onlara nikbinlik əsasları verməyib. Xüsusilə Ermənistanın ətrafında dairənin daraldığını, Azərbaycanın yeni tələblər irəli sürdüyünü, Rusiyanın təzyiqlərini gücləndirdiyini, Qərbin Nikol Paşinyanın və onun komandasının müdafiəsində xüsusilə maraqlı olmadığını qeyd ediblər. Hətta belə bir fikir səslənib ki, Qərb Paşinyanı hesabdan silməklə, başqa oyunçulara mərc edə bilər. Paşinyanın həm ruslar, həm də Qərb üçün ölü kart olduğuna heç kəsdə şübhə yoxdur. Güc mərkəzləri indiyə qədər onu istədiklərini əldə etmək üçün saxlayıblar, indi isə Paşinyandan maksimumu əldə etdiklərini və onu çölə atmağın mümkün olduğunu düşünürlər”. Bu səbəbdən Paşinyan yenidən “stavka”nı ruslara edir.
Tahir TAĞIYEV
