Kreml Azərbaycanla bağlı bunu təsdiqlədi - Qafqazın söz sahibi...
Şimal qonşumuzun rəhbərinin Azərbaycana səfəri, gözlənildiyi kimi, dünya mediasının, o cümlədən Rusiya KİV-inin xüsusi diqqət mərkəzində yer aldı. Bu xüsusda Rusiyanın “Nezavisimaya qazeta” mətbu orqani yazır:
“Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Azərbaycana dövlət səfəri səmimi mühitdə baş tutub. Tərəflər əməkdaşlıq və qarşılıqlı anlaşmaya dair altı sənəd imzalayıb, həmçinin regional təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə ediblər. Putinin sözlərinə görə, Moskva indi Ukrayna istiqamətində böhranlarla üz-üzədir, lakin onun Cənubi Qafqaz işlərində iştirakı qalır.
Qeyd edilməlidir ki, prezident təyyarəsi avqustun 18-də axşam saatlarında Bakı hava limanına enib. Rusiya lideri hava limanından dövlət başçısı İlham Əliyevlə Bakıdan 40 km aralıda, Xəzər dənizinin sahilində yerləşən “Zuğulba” iqamətgahında qeyri-rəsmi şam yeməyinə gedib. Yeməkdən əvvəl Putin və Əliyev bir-birini qucaqlayıb, səmimi salamlaşıblar. Ertəsi gün Putin Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin, xanımı Zərifə Əliyevanın, həmçinin Əziz Əliyevin və Tamerlan Əliyevin məzarı üzərinə qırmızı qızılgüllər qoyub. Rusiya prezidenti həmçinin Şəhidlər Xiyabanında Əbədi məşəl önünə əklil qoyub. Bu, 1990-cı ilin yanvarında Bakı hadisələrinin qurbanlarının və birinci Qarabağ müharibəsində həlak olan azərbaycanlıların dəfn olunduğu xatirə qəbiristanlığıdır. Yalnız bundan sonra həmin “Zuğulba”da iki prezidentin rəsmi görüş mərasimi baş tutub. Putinə Rusiyanın maraqlarını təmsil etməkdə baş nazirin müavinləri Aleksandr Novak və Aleksey Overçuk, xarici işlər naziri Sergey Lavrov, İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin rəhbəri Maksim Reşetnikov, nəqliyyat naziri Roman Starovoyt, səhiyyə naziri Mixail Muraşko, VTB, VEB, “Qazprom”, “Rosneft” rəhbərləri və başqaları qatılıb. Rusiya prezidenti Bakını “regionda vahə” adlandırmaqla sözə başlayıb və Əliyevə rus dilinə göstərdiyi diqqətə görə təşəkkür edib. “Azərbaycanda 300 rusdilli məktəb, aparıcı ali təhsil müəssisələrimizin filialları fəaliyyət göstərir”, - Rusiya lideri vurğulayıb. Əliyev öz növbəsində qeyd edib ki, Bakı Moskva ilə qarşılıqlı əlaqələrin səviyyəsindən çox razıdır. “2022-ci ilin fevralında imzaladığımız müttəfiqlik əməkdaşlığı haqqında bəyannamə uğurla həyata keçirilir”, - deyə Azərbaycan prezidenti qeyd edib. Dövlət səfəri nəticəsində tərəflər səhiyyə, karantin və bitkilərin mühafizəsi, qida təhlükəsizliyi ilə bağlı üç saziş imzalayıblar. İqlim dəyişikliyi və aşağı emissiyalı karbon texnologiyasının inkişafı, əmək müfəttişliyi və investisiyaların təşviqi məsələləri üzrə də üç anlaşma memorandumu imzalanıb.
Bu arada görüşün bəlkə də ən maraqlı tərəfi Putinin Rusiyanın Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllinə hələ də kömək etməyə hazır olduğunu deməsi olub. “Azərbaycan ilə Ermənistan arasında münasibətlərin hazırkı vəziyyətinə də diqqət yetirdik. Vurğulayım ki, Rusiya gələcəkdə də Azərbaycan-Ermənistan qarşılıqlı fəaliyyətinin normallaşdırılmasına və 2020-2022-ci illərdə Rusiya, Azərbaycan prezidentləri və Ermənistanın baş naziri arasında əldə olunmuş məlum üçtərəfli razılaşmalar əsasında sülh sazişinin bağlanmasına hərtərəfli kömək edəcək. Həmçinin hələ Sovet İttifaqı vaxtından bizdə qalan müvafiq sənədləri nəzərə almaqla, sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyasına, transsərhəd marşrutlarının açılmasına, humanitar təmasların yaradılmasına kömək etməyə hazırıq. Bizim mövqeyimiz ondan ibarətdir ki, Cənubi Qafqazda sülh və sabitlik bu regionun bütün dövlətlərinin və xalqlarının köklü maraqlarına tam şəkildə cavab verməlidir”, - deyə prezident əmin edib. Eyni zamanda o, danışıqlar barədə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyana məlumat verəcəyini vəd edib. Paralel olaraq Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi bildirib ki, Bakı Ermənistanla münasibətləri normallaşdırmaq məqsədi daşıyır, lakin İrəvanın əsassız tələbləri aradan qaldırılmalıdır. Öz növbəsində, sülh müqaviləsi bu məsələyə potensial qayıdışın qarşısını alacaq. Departament onu da qeyd edib ki, Rusiya həmişə belə danışıqlar üçün məqbul platforma olub. Bakı prinsipcə Rusiyanın vasitəçiliyinə qarşı deyil, İrəvan buna qarşıdır. Bundan əlavə, tərəflər sülh müqaviləsi danışıqlarından Zəngəzur dəhlizi adlanan bəndin çıxarılması barədə razılığa gəliblər. Bu o deməkdir ki, Moskvanın maraqlandığı yol yaxın gələcəkdə açılmayacaq. Qarabağda Rusiya konsulluğunun yaranması da, çətin ki, baş tutsun, çünki orada ruslar praktiki olaraq yoxdur. MDB Ölkələri İnstitutunun Ermənistan bölməsinin rəhbəri Aleksandr Markarov Bakı diplomatiyasına ehtiramını bildirib. “Azərbaycan tərəfi eyni vaxtda bir neçə platformada - Qərb və Rusiya platformalarında effektiv oynayır. Xüsusilə, Əliyev bir tərəfdən Rusiya ilə yaxınlaşa bildi, digər tərəfdən isə Avropanın Qarabağı öz ölkəsinin bir hissəsi kimi tanımasına nail oldu. Ermənistan isə əksinə, son zamanlar kollektiv Qərbin vasitəçiliyi ilə danışıqlara maraq göstərib. Eyni zamanda, məsələn, Ermənistan Konstitusiyasına dəyişikliklərlə bağlı çoxlu sayda suallar qalır. Potensial vasitəçilərdən hansının tərəflərin sülh müqaviləsi imzalamasını təmin edə biləcəyi məlum deyil”, - deyə Markarov bildirib”.
Tahir TAĞIYEV
