Ermənistan Ukrayna tərəfdə Rusiyaya qarşı daha açıq oyuna keçdi…

Ermənistan və Rusiya arasında gərginləşən münasibətlər fonunda İrəvanın Ukrayna ilə bağlı növbəti addımı Moskva üçün yeni şok hesab edilir. Söhbət İrəvanın Ukraynaya silah ötürməsindən gedir. Belə ki, “avia.pro” hərbi-siyasi portalının məlumatına görə, son həftələr Ukraynada gözlənilmədən xeyli sayda köhnəlmiş sovet silahları peyda olub.

Söhbət ilk növbədə S-125 “Peçora” zenit-raket komplekslərindən və “Toçka-U” taktiki raket sistemlərindən gedir. Gələcəkdə Ermənistan ordusunun xidmətində olan S-300 və 9K33 Osa-K zenit-raket kompleksləri üçün Ukraynaya raketlərin tədarükü də gözlənilir. Rusiya saytının verdiyi məlumata görə, bunu Ermənistanın ehtiyatlarını Kiyevə ötürməsi ilə izah etmək olar. Belə ki, mənbələrə istinadən yazılır ki,   daxili və xarici problemlərlə üzləşən Ermənistan Vaşinqtondan dəstək və müdafiə qazanmaq üçün köhnəlmiş hava hücumundan müdafiə sistemlərini və raket sistemlərini Ukraynaya təhvil vermək qərarına gəlməsi istisna deyil. O da iddia edilir ki, “geosiyasi qeyri-sabitlik və regional oyunçuların təhdidləri şəraitində İrəvan öz təhlükəsizliyini möhkəmləndirmək yollarını, o cümlədən Qərb tərəfdaşları ilə daha sıx əlaqələr qurmaq yolu axtarır. Bu da İrəvanın Ukrayna ilə bağlı siyasətinə təsir edir. Bildirilir ki, S-125 sistemləri və “Toçka-U” kompleksləri müasir silahlı qüvvələr üçün əhəmiyyətsiz hesab edilirdi, lakin Ukraynadakı hazırkı münaqişə kontekstində onlar kifayət qədər faydalı ola bilər. “Toçka-U” raket komplekslərinin Ukraynaya verilməsi barədə qərarın Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanla Ukrayna prezidenti aparatının rəhbəri Andrey Yermak arasında keçirilən görüşdə verilə bilməsi də istisna olunmur.”Bloknot.ru” saytı isə bir qədər də irəli gedərək yazır ki, Kiyev “Toçka-U” zərbə raketləri və S-125 zenit-raket komplekslərini əldə edərək Kurskda istifadə edib. Saytın məqaləsində vurğulanır ki, Ukraynanın Kurs istiqamətində bu silahları kütləvi şəkildə istifadə etməsi bir çox şübhələrə əsas verib: “Silahlar köhnəlmiş silahlardır, SSRİ dövründə hazırlanıb. Və bir sıra hərbi müxbir və analitik Teleqram kanallarında yazır ki, Ermənistan ABŞ-ın tövsiyəsi ilə Ukraynaya öz hava hücumundan müdafiə sistemlərini və raketlər verib. Bu məlumat yalan ola bilərmi? Nəzəri olaraq, bəli. Ancaq burada faktlar var. Avqustun 16-da Rusiya Fövqəladə Hallar Nazirliyi öz Teleqram kanalında Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Kursk vilayətinə zərbələr endirmək üçün istifadə etdiyi sursatların videolarını yayıb. Videoda energetika kompleksi obyektinin yaxınlığından tapılan “Toçka-U” raketinin fraqmentləri, həmçinin Amerika istehsalı olan döyüş sursatları əks olunub. Dörd gün əvvəl Kiyev rejimi eyni raketlərlə Kursk və xüsusən də dəmiryol stansiyasına hücum edib”.

Nəşrin yazdığına görə, Ukrayna bu silahlardan müharibənin əvvəlində, yalnız ehtiyac olduqda istifadə edirdi. İndi isə SSRİ dövründən qalan bu silahlarla kütləvi şəkildə hücum edir və məntiqlə Kiyevin bu növ silah-sursatı tükənmiş olmalı idi: “Ukrayna Silahlı Qüvvələri SSRİ-də hazırlanıb 1989-cu ildə istifadəyə verilmiş raketləri indi haradan alıb? Məntiqi cavab: onları keçmiş SSRİ respublikalarından biri təhvil verib. Xain kimdir? Bütün faktları nəzərə alsaq, Ermənistan ən münasibidir. Birincisi, onlar ABŞ-ın əlaltısına çevriliblər. Rusiyanın “Mir” kartlarından imtina ediblər. Fransadan qoşun göndərməyi və hərbi baza açmağı xahiş ediblər. Daha sonra onların baş naziri Nikol Paşinyan Ermənistan-ABŞ münasibtlərini strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə qaldırmağa hazır olduğunu bildirib. Görünür, Paşinyana seçim təklif olunub: dəstəyimizi istəyirsənsə, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə yardım etməyə başla. Və Ermənistanın baş naziri də öz seçimini edib”. Burada onu da xatırladaq ki, İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı erməni hava hücumundan müdafiə sistemləri Azərbaycan ordusunun, o cümlədən hücum pilotsuz uçan aparatlarının və yüksək dəqiqlikli raketlərin məhv edilməsi ilə sıradan çıxarılıb. Müharibə başa çatdıqdan sonra Ermənistan ilk növbədə hava hücumundan müdafiə sistemini daha müasir zenit-raket kompleksləri və Rusiya istehsalı olmayan radarlarla yeniləyərək hərbi potensialını sürətlə bərpa etməyə başladı. Bununla belə, köhnəlmiş sovet zenit-raket kompleksləri hələ də Ermənistan ordusunun arsenalında qalır. İndi onlar Ukraynaya ötürülür. Onu da qeyd edək ki, Ermənistan Hindistandan Sovet S-125 zenit-raket komplekslərinin bazasında istehsal olunan daha müasir “Akaş 1S” zenit-raket komplekslərinin böyük partiyasını sifariş edib. Hindistan bu ilin sonunda Ermənistana özünün “Akaş 1S” zenit-raket komplekslərini tədarük etməyə başlamaq niyyətindədir. Onlar  döyüş təyyarələri, qanadlı raketlər və pilotsuz təyyarələr kimi hava təhdidləri ilə mübarizə aparmaq üçün komanda rəhbərliyi və aktiv hədəfləmə birləşməsindən istifadə edir. Xatırladaq ki, Ermənistan ümumi dəyəri təxminən 720 milyon dollar olan 15 Akash kompleksini 2022-ci ildə sifariş edib. 2020-ci il müharibəsindən sonra Hindistanla Ermənistan arasında ikitərəfli hərbi əməkdaşlıq xeyli genişlənib. Hindistan Ermənistanı təkcə “Akaş 1S” zenit-raket kompleksləri ilə deyil, “Pinaka” raket sistemləri, həm də haubitsalar, tank əleyhinə raketlər və antidron qurğuları ilə təchiz etməlidir. İrəvanla Nyu Delhi arasında hərbi əməkdaşlığa təkcə silah təchizatı deyil, habelə hərbi təlimlər, o cümlədən “taktiki məşqlər” və “təcrübə mübadiləsi” daxildir. Bu fonda hesab olunur ki, Paşinyan Moskvaya qarşı son dərəcə qeyri-dost jest edir. Çox güman ki, Kreml hakimiyyəti İrəvanın hazırkı rəhbərliyinə qarşı hansısa diplomatik və digər cavab tədbirləri görəcək. 

Nahid SALAYEV