Minsk qrupu 30 il erməni təcavüzünü dəstəklədi - 3 ölkə beynəlxalq hüquqi cinayət məsuliyyətindən yayına bilməz...
Qulamhüseyn Əlibəyli: “Həmsədrlər maraqlı deyillər ki, bu qurum ləğv edilsin”
“ATƏT-in Minsk qrupunun ləğvi məsələsinə sülh müqaviləsinin imzalanması kontekstində baxıla bilər”. Bu barədə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyindən bildirilib.
“Ermənistan tərəfi Minsk qrupunun fəaliyyəti ilə bağlı məsələyə Azərbaycanla münasibətlərin hərtərəfli tənzimlənməsi və ilk növbədə sülh müqaviləsinin imzalanması kontekstində baxa bilər”, - XİN-dən bildirilib.
Erməni rəsmisi belə açıqlama versə də, bunlar əslində Minsk qrupunu buraxmaq fikrində deyillər. Bu məsələyə “ilk növbədə sülh müqaviləsinin imzalanması kontekstində baxa bilər” deyəndə prosesi pozmaq üçün bunları yanaşı aparmaq istəyirlər. Yəni sülh danışıqları xoşlarına gəlməsə Minsk qrupundan imtina edəcəklər. Minsk qrupu ilə bağlı mövqe xoşlarına gəlməsə, o zaman sülh danışıqlarını dayandıracaqlar. Məqsəd budur.
O da məlumdur ki, Azərbaycan birmənalı olaraq Minsk qrupunun ləğvini tələb edir. Ermənistan hələ də bunu yerə sürtür. Həmsədrlər də bu məsələdə ikibaşlı oynayır, ortaya qəti mövqe qoymaq istəmirlər. Xüsusilə ABŞ-la Fransa. O cümlədən, Rusiya da. Necə deyərlər, Minsk qrupunun saxlanılması, demək olar ki, bütün həmsədrlərin marağındadır. Bizim üçün bu məsələdə əsas məqam ondan ibarətdir ki, Minsk qrupu 30 il ərzində təcavüz planının sadəcə icraçısı olub, Ermənistana dəstək verib, torpaqların azad olunması, münaqişənin həll edilməsi üçün çalışmayıb. Faktiki təcavüzə və təcavüzkara dəstək verib. Ona görə də Minsk qrupunun həmsədri olan ölkələrin 30 illik fəaliyyətinə beynəlxalq hüquqi-siyasi qiymət verilməlidir. Çünki əgər Ermənistan təcavüzkardırsa, bunlar da təcavüzkara dəstək veriblər. Təçavüzkarın əlaltıları olublar. Bəs onlara beynəlxalq hüquqi-siyasi qiymətin verilməsi üçün nə etmək lazımdır və bunun nə kimi perspektivləri var?
“Minsk qrupunun səmərəsiz fəaliyyətinə birinci növbədə ATƏT-in zirvə toplantısı qiymət verməlidir”
Sözügedən məsələni “Bakı-Xəbər”ə şərh edən sabiq millət vəkili, hüquqşünas Qulamhüseyn Əlibəyli buna bir neçə prizmadan yanaşdı: “ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədrlər institutu yarandığı vaxtdan fəaliyyətsiz qurum olub. Əslində ilk dövrlərdə onun səlahiyyətinə Minsk konfransının çağırılması və bu tədbirə sədrlik edilməsi məsələsi həvalə olunmuşdu. İlk dövrlərdə əvvəlcə Finlandiya, Rusiya, sonra Rusiya ilə İsveç rəhbərlik edirdi. İndiki tərkibdə isə 1997-ci ilin yanvarından fəaliyyət göstərir. Yəni Rusiya, ABŞ və Fransadan ibarət həmsədrlər tərkibdə fəaliyyət göstəriblər. Həmin dövrdə 3 tənzimləmə paketi təklif olunub. Bunlardan ikisini - ümumi dövlət və paket həll variantını Azərbaycan qəbul etməyib. Mərhələli həll variantını isə Ermənistan qəbul etməyib. Bundan başqa, həmsədrlər yalnız turist kimi regiona gedib-gəliblər. Bu müddət ərzində daha çox Ermənistanda konyak içib əyləniblər. Minsk Qrupunun səmərəsiz fəaliyyətinə birinci növbədə ATƏT-in zirvə toplantısı qiymət verməlidir. Çünki həmin toplantıda bu təsisat yaradılıb. Düzdür, Azərbaycan dəfələrlə məsələ qaldırıb ki, Minsk Qrupu fəaliyyətsiz bir qurumdur və bu səbəbdən ləğv edilməlidir. Ancaq Bakının bu rəsmi müraciətinə heç bir rəsmi cavab verilməyib. Ermənistan vaxtaşırı olaraq Minsk qrupunun fəaliyyətinin bərpası təşəbbüsü ilə çıxış edir. Həmsədr ölkələr də regionda qalmaqdan ötrü Minsk qrupundan bir alət kimi istifadə edirlər. Onlar maraqlı deyillər ki, bu qurum ləğv edilsin. Düzdür, iki il əvvəl Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov dedi ki, Minsk qrupu faktiki olaraq yoxdur, amma o, fikrində ciddi deyildi. Rusiya bunu istəsəydi ortaya mövqe qoyardı. Çünki Moskva bunu istəmir. Bu qurumdan bir təsir vasitəsi kimi istifadə edir. Ona görə də Minsk qrupunun ləğvi ilə bağlı ATƏT-in zirvə toplantısında məsələ qaldırılmalıdır. Bunu orada onunla əsaslandırmaq lazımdır ki, qurumun fəaliyyəti səmərəsiz olub. Yəni qurumun fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi məsələsi gündəliyə çıxarılmalıdır. Minsk qrupunda təmsil olunan 11 dövlət öz mövqeyini ortaya qoymalıdır. Həm qurumun fəaliyyətinə qiymət verilməlidir, həm də o, ləğv edilməlidir”.
Vidadi ORDAHALLI
