“Türkmənçay sülhü Şərqi Ermənistanın ilhaqıdır" - İrəvandan Kremlə dərslik zərbəsi...
Məhərrəm Zülfüqarlı: “Əgər ermənilər bunu özlərinə aid etmədən azərbaycan və gürcü xalqları ilə bağlı istinad desələr, düz olar”
Rusiya XİN Ermənistanda orta məktəb dərsliyindəki tarixi saxtalaşdırmaya qəti şəkildə etiraz edib: “Moskva Ermənistan hakimiyyətinin XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində Cənubi Qafqazda baş verən hadisələri təhrif edən VIII siniflər üçün tarix dərsliyinin məktəblərə köçürülməsinə icazə verməyəcəyini gözləyir”.
Bildirilib ki, bu dərsliyin fəsillərindən birində “Şərqi Ermənistanın zorla Rusiyaya birləşdirilməsi” təxribatçı başlığı altında 1826-1828-ci illər Rusiya-İran müharibəsinin nəticələrinə dair qiymətləndirmələrə yenidən baxılıb, Türkmənçay sülhü isə “Şərqi Ermənistanın ilhaqı” adlandırılıb:
“Moskva Ermənistan hakimiyyətinin XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində Cənubi Qafqazda baş verən hadisələri təhrif edən VIII siniflər üçün tarix dərsliyinin məktəblərə köçürülməsinə icazə verməyəcəyini gözləyir.
Ümid edirik ki, Ermənistan hakimiyyəti bu cür dərsliyin məktəblərə köçürülməsinə imkan verməyəcək, həmçinin ümumi keçmişimizi təhrif etmək üçün bu cür qeyri-təbii cəhdlərə göz yummayacaq”.
Ermənistanın Rusiyaya qarşı növbəti demarşını necə qiymətləndirmək olar?
Tarix elmləri doktoru, professor Məhərrəm Zülfüqarlı “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu məsələni izah etmək üçün ona bir neçə akspektdən yanaşmaq lazımdır: “Azərbaycanın, Qafqazın tarixi Rusiyanın işğalı ilə əlaqəli olaraq saxtalaşdırılıb. Bilirsiz ki, Türkmənçay müqaviləsi ilə çar Rusiyasının işğalçı siyasətini icra etmək üçün ermənilər bölgəyə köçürülüb. Onlara da geniş imkanlar yaradıblar. İndi isə ermənilər saxtalaşdırılmış tarixi yenidən saxtalaşdıraraq Rusiyaya etiraz edirlər. Əslində bu, azərbaycan və gürcü xalqlarına aid olan bir tarixdir. Əgər ermənilər bunu özlərinə aid etmədən azərbaycan və gürcü xalqları ilə bağlı istinad desələr, düz olar. Amma bilirsiz ki, Türkmənçay müqaviləsinə kimi aramızda ermənilər yaşamayıb. 1828-ci ilin 21 mart tarixində Azərbaycanın Naxçıvan və İrəvan xanlıqları ərazisində qısamüddətli Ermənistan vilayəti yaranıb. Bu saxta tarixi Rusiya ermənilərə yaradıb. Ermənilər isə saxta tarixi özlərinə uyğun saxtalaşdıraraq Rusiyaya etiraz edirlər. Bunun bir müsbət cəhəti odur ki, Rusiyanın işğalçı olması özünü göstərir. Birmənalı olaraq deyim ki, ruslar Qafqazı işğal edərkən burada Azərbaycan xanlıqları, gürcü knyazları olub, ancaq ermənilərə aid heç bir qurum olmayıb. Ona görə də biz və gürcü tarixçiləri bu sahədə fəal olmalıyıq. Yəni saxta tarixin yenidən saxtalaşdırılması, saxtakarlığın əsasının qoyulmasına Rusiyanın etirazını aydınlaşdırmalıyıq”.
1828-ci il fevralın 10-da imzalanmış "Türkmənçay müqaviləsi"nin XV maddəsi ermənilərin köçürülməsini nəzərdə tuturdu.
Ermənilərin köçürülməsini təşkil etmək üçün İrəvan və Naxçıvanda köçürmə komitələri yaradıldı. Köçkünlərə mühüm imtiyazlar verildi: onlar 6 il müddətinə vergi və mükəlləfiyyətlərdən azad edildi, onlara İrandan alınan təzminat hesabına vəsait verildi. Müəyyən hazırlıq tədbirləri həyata keçirildikdən sonra köçürmə başladı. İrandan köçürülən ermənilərin sayı 40-50 min nəfər təşkil edirdi. 1828-1829-cu il Rus-Türk müharibəsinin gedişində və müharibədən sonra Türkiyədən də 90 min erməni köçürüldü. İran, Türkiyə və digər Şərq ölkələrində ermənilərin Rusiyaya köçürülməsi bütün sonrakı dövr ərzində davam etdirildi.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
