Provayderlərin inhisarçılığı əndazəni aşdı - “istəsən də, istəməsən də 100 sürət İnternet…”
Şəmsəddin Əliyev: “Provayderlərin idarə etdiyi bu İnternet şəbəkə bazar deyil ki, hər kəs öz təsərrufatında əldə etdiyi tərəvəzi, meyvəni istədiyi qiymətə satsın”
“Aztelekom”un yaydığı məlumata görə, avqustun 15-dən Azərbaycanda əhaliyə təklif olunan aylıq İnternet paketlərinin minimal qiyməti və sürəti artırılacaq. Minimal qiymət 18 manat idi və bu ödənişlə vətəndaş 40 Mbit/s sürət əldə edə bilirdi.
Sonuncu dəyişikliklə isə minimal sürət 100 Mbit/s-yə olacaq və bunun üçün minimal ödəniş 25 manat nəzərdə tutulub. Oxşar məlumatı “CityNet”, “AiləTV” də yayıb. Bildirilib ki, hazırkı tarif şərtləri cari ilin avqust ayının 2-dək qüvvədədir.
Qərarı dəstəkləyən ekspertlərin fikrincə, dünya standartlarını nəzərə almaqla Azərbaycanda da minimal sürətin artırılması normaldır. Eyni zamanda, bu dəyişikliklə abunəçilər üçün minimal sürət 100 Mbit/s-dən başlayacaq və hər Mbit/s üçün ödəniş məbləği 0.45 AZN-dən 0.25 AZN-ə endiriləcək. Buna görə də onlar qərarı dəstəkləyir və bunu labüd hesab edirlər.
Amma məsələyə başqa cür baxanlar da var. Bu qəbildən olan insanların fikrincə, əvvəla, dövlət provayderinin 40% bahalaşmaya getməsi üçün gətirdiyi arqumentlər məntiqsizdir. Hələlik ölkədə telekommunikasiya sektorunda müstəqil tənzimləyici qurum yoxdur. Sektorda istehlakçıların hüququnu qorumalı olan da İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyidir. O da müstəqil deyil.
Müşahidələr göstərir ki, provayderlər söz verdikləri 100 Mbit sürəti verə bilmirlər. Maksimum 40 sürəti güc-bəla verirlər.
Provayderlərin bu addımı əndazəni aşma kimi dəyərləndirilə bilərmi?
Hüquqşunas Şəmsəddin Əliyev “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu çox aktual bir məsələdir: “Doğrudan da, provayderlərin idarə etdiyi bu İnternet şəbəkə bazar deyil ki, hər kəs öz təsərrufatında əldə etdiyi tərəvəzi, meyvəni istədiyi qiymətə satsın. Bu mütləq mənada dövlətin qanunları ilə tənzimlənməlidir. Çünki bu gün provayderlərin xidmətindən istifadə vətəndaşların istəyinə uyğun olmalıdır. Yəni məndə 40 sürətə ehtiyac varsa onu ödəməliyəm. 100 sürətə ehtiyac yoxdursa, nə üçün 25 manat ödəməliyəm? Bu müəyyən mənada müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyəti ilə, qanunlarla tənzimlənməlidir. Mərkəzi icra hakimiyyəti orqanı kimi bu provayderlərin nəzdində fəaliyyət göstərən nazirlik, ən azından kollegiyanın qərarı olmalıdır. Əhalinin ehtiyac meyarı kifayət qədər diqqət çəkməlidir. Təbii ki, həm də bu İnternetin sürətinin keyfiyyət məsələsinə diqqət yetirilməli, keyfiyyətə uyğun da qiymətlər tənzimlənməlidir. Burada camaatın cibinə girmək, dələduzluğun işartıları görünür. Ona görə də bu sui-istifadələr mütləq dayandırılmalıdır. Hansı dövlət qurumunun nəzdində fəaliyyət göstərirsə, o da buna aydınlıq gətirməlidir. Düşünürəm ki, şirkətin bu şəkildə həddini aşması, vəzifəsindən, səlahiyyətindən öz şəxsi maraqları üçün istifadə etməsi yolverilməzdir. Müəyyən qurumlar yəqin ki, bununla bağlı müvafiq məsuliyyət işlərinin görülməsi üçün tədbirlər həyata keçirməlidir”.
Sürətli İnternetdən istifadə etmək əhalinin əksəriyyətini əlavə xərcə salmış olacaq. Məhdud sürətə hesablanmış modem-routor və kabelləşməni nəzərə alsaq, əhaliyə təklif olunan sürətli İnternetdən istifadə üçün hökmən texniki yenilənmə edilməlidir. Bu, 100 Mbit/s-dən yuxarı İnternetdən istifadə edənlər üçün mütləqdir. Təəssüf ki, biz bu addımların atıldığını görmürük.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
