İlham Əliyev Ukraynanın 2000-ci ildə “əldən verdiyi” hansı şansı nəzərdə tutur?..
Elşad Həsənov: “Çox təəssüf ki, Ukrayna poliqona çevrildi”
Prezident İlham Əliyev ADA Universitetində keçirilən “COP29 və Azərbaycan üçün Yaşıl Baxış” mövzusunda beynəlxalq forumda bildirib ki, Ukrayna müharibəsindən qaçmaq mümkün idi:
“Müharibədən qaçmaq şansı var idimi? Məncə, var idi. Əvvəlki illərdə Ukrayna liderlərinin Rusiya ilə normal münasibətlər qurmaq şansı var idimi? Tam əminəm ki, var idi. Bəli, mən indicə Rusiya-Azərbaycan münasibətlərindən danışırdım. Biz qonşuyuq. Biz güclü tərəfdaşlıq əlaqələri qurmuşuq. Biz bir-birimizin suverenliyinə hörmət edirik. Biz bir-birimizin işinə qarışmırıq. Rusiya ilə Ukrayna arasında belə ola bilməzdimi? Əlbəttə, mümkün idi. Ruslar Ukraynaya çox yaxın insanlardır. Niyə baş vermədi? Kimdir günahkar? Mənim fikrim var, amma bunu paylaşmayım. Amma məncə, 2000-ci ilin əvvəllərində şans əldən verildi. Ukraynanın güclü dövlət qurmaq şansı əldən verildi. Bu, mənim təcrübəmə və biliyimə əsaslanan şəxsi fikrimdir. Mən ilk prezidentdən başqa bütün Ukrayna prezidentlərini tanıyırdım və onlarla işləmişəm”.
Maraqlıdır, 2000-ci ilin əvvəllərində Ukraynada hansı şans əldən verildi? Söhbət konkret hansı məqamdan gedir?
“Rusiyanın maraqları nəzərə alınsaydı, NATO-ya üzv olmaq kursu götürülməsəydi müharibədən qaçmaq olardı”
Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Bakı-Xəbər”lə bölüşən siyasi ekspert Elşad Həsənovun sözlərinə görə, məhz həmin ildən Ukraynada anti-Rusiya siyasəti yeni mərhələyə daxil oldu: “Baxmayaraq ki, 1999-cu ildə ikinci dəfə prezident seçilən Leonid Kuçma birinci prezidentliyi dövründə (1994-1999) Rusiya ilə münasibətlərə xüsusi önəm verirdi. Rusiya Federasiyası ilə bir sıra siyasi məsələlərdə fikir ayrılığı və daxili radikal müxalifətin təzyiqi ona gətirib çıxardı ki, 2002-ci il mayın 23-də Kuçmanın sədrlik etdiyi Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurası ölkənin NATO-ya üzv olmasını strateji məqsəd kimi qeyd etdi. Bununla bağlı qərar qəbul etdi. 2000-ci illərdə Ukraynada millətçi hərəkat daha da gücləndi. 2005-ci ilin yanvarında Viktor Yuşşenko prezident olandan sonra Ukraynada Rusiyaya qarşı siyasət daha da gücləndi. Həmin dövrlərdə mən özüm şəxsən Ukraynada olmuşam. Təsəvvür edin, insanlardan rus dilində nəyisə soruşanda adama cavab vermirdilər. Ümumiyyətlə, ruslarla təmasa girmirdilər və açıq şəkildə onları iqnor edirdilər. Xüsusən də Ukraynanın qərbində millətçilik daha güclü idi. 2000-ci illərdə Ukraynaya ABŞ daha çox maraq göstərməyə başladı. ABŞ kəşfiyyatı orada çox güclü iş aparmağa başladı. Hətta deyərdim ki, hazırkı müharibə də Vaşinqtonun səyləri nəticəsində baş verdi. 2010-cu ilin fevralında Yanukoviç prezident seçiləndən sonra Ukrayna-Rusiya münasibətlərində gərginlik azaldı. Ancaq 2013-cü ilin noyabrında Ukraynada “Maydan” hadisələrinin başlaması 2014-cü ilin fevralında Yanukoviçin ölkədən qaçması indiki hadisələrə səbəb oldu. Həmin il Rusiya Krıma daxil oldu. O cümlədən, Luqans və Donetskin müəyyən hissəsi ruspərəstlərin nəzarətinə keçdi. 2022-cü ilin 24 fevralında da indiki müharibə başladı. Rusiyanın maraqları nəzarə alınsaydı, NATO-ya üzv olmaq kursu götürülməsəydi müharibədən qaçmaq olardı. Nəticədə indiki fəlakətlər baş verməzdi. Çox təəssüf ki, Ukrayna poliqona çevrildi. Bütün bunların fonunda cənab Prezident haqlı olaraq qeyd etdi ki, müharibədən qaçmaq olardı”.
Vidadi ORDAHALLI
