AŞPA Azərbaycana münasibətini dəyişmək zorunda qaldı...

Avropa Şurası Parlament Assambleyasında (AŞPA) Azərbaycana qarşı sərgilənən qərəzli mövqe bu qurumun özü üçün getdikcə daha böyük problemə çevrilir. 

Xatırladaq ki, bu il yanvarın 24-də AŞPA Azərbaycan nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərini təsdiqləməyib. Buna Azərbaycanın 23 il öncə Avropa Şurasına qoşulanda götürdüyü əsas öhdəliklərini yerinə yetirməməsi səbəb göstərilib. 

Müvafiq qərar verilməzdən Azərbaycanın AŞPA-dakı nümayəndə heyəti qurumla işbirliyini qeyri-müəyyən müddətə dayandırdığını elan edib. Nümayəndə heyətinin bəyanatında deyilirdi ki, Azərbaycan ərazi bütövlüyü və suverenliyini bərpa edəndən sonra qarayaxma kampaniyası ilə üzləşib. Bütün bunlardan sonra müxtəlif ölkələrin təmsilçiləri AŞPA rəhbərliyinə məktub ünvanlayaraq, Azərbaycan nümayəndə heyətinə qarşı qərəzli mövqeyə son qoyulmasına dair çağırış ediblər. Rəsmi Bakı da mövqeyində qətidir. Hələ bu il fevralın 1-də prezident İlham Əliyev Parlamentlərarası İttifaqın baş katibi Martin Çunqonqu qəbul edərkən bildirib ki, nümayəndə heyətimizin hüquqları bərpa olunmayacağı təqdirdə, Azərbaycan tərəfindən Avropa Şurası və Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində iştirak məsələsinə yenidən baxılacaq. Dövlət başçısı AŞPA-da anti-Azərbaycan xarakteri daşıyan və Azərbaycan nümayəndə heyətinin etimadnaməsinin ratifikasiya edilməməsi ilə bağlı azlıq olan bir qrupun təşəbbüsünün dialoqa xidmət etmədiyini vurğulayaraq bildirib ki, bu, ümumiyyətlə, parlament platformasının ənənələri ilə ziddiyyət təşkil edir. Bu günlərdə “AlphaNews” nəşri assambleyadakı mənbəsinə istinadla məlumat yayıb ki, Avropa Şurasının Nazirlər Komitəsi Azərbaycanın AŞPA-ya qaytarılması barədə qərar qəbul edib. Qurumun Nazirlər Komitənin sədri, Lixtenşteynin xarici işlər, təhsil və idman naziri Dominik Haslerin  AŞPA-nın  yaz sessiyasında çıxışında dedikləri əslində bu məlumatın həqiqətdən uzaq olmadığını göstərir: “Məndən xahiş olunub ki, Azərbaycanla bağlı həll yolu tapmaq üçün Nazirlər Komitəsinin nə edəcəyi barədə ətraflı məlumat verim. Bir daha vurğulamaq istərdim ki, əsas məqsədimiz ümumi ideyalarımızı qorumaq və təbliğ etmək üçün birliyi gücləndirməkdir. Xüsusilə də Avropa Şurasının 75 illik yubileyi üçün simvolik olaraq vurğulayaq ki, Şura Avropada insan hüquqlarının üstünlüyünü, demokratiyanı və hüquqi dövləti təşviq etmək üçün 46 üzv dövlətin hökumətləri və parlamentləri arasında çoxtərəfli əməkdaşlıq üçün unikal platforma təklif edir”. Dominik Hasler bildirib ki, Azərbaycan 2001-ci ildə üzv olduqdan sonra demokratik keçid prosesində Avropa Şurasının dəstəyindən yararlanıb. Həmçinin Avropa Şurası da Azərbaycanın dəyərlərinin təbliğinə və təsirinin artırılmasına verdiyi töhfədən bəhrələnib. Bu, zaman baxımından məhdud olmayan və şübhəsiz ki, yarımçıq qalan qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıqdır. 

Azərbaycanın quruma verdiyi töhfələri qeyd edən Dominik Hasler nümayəndə heyətinin təşkilatdakı layiqli yerinə tezliklə qayıtmasına ümidvar olduğunu   vurğulayaraq qeyd edib: “Düşünürəm ki, bir-birimizə ehtiyacımız var. Ümid edirəm, Azərbaycan nümayəndə heyəti tezliklə Parlament Assambleyasında öz layiqli yerinə qayıdacaq ki, bizi birləşdirən dəyərlərin qorunması naminə əməkdaşlıq və dialoq davam etsin. Mən Avropa Şurasının 75 il ərzində gördüyü nəhəng işi davam etdirmək imkanı vermək üçün ən məqbul həll yollarını təşviq etməyə hazıram və Parlament Assambleyasına, Nazirlər Komitəsinə, baş katibə üçtərəfli görüş zamanı gözəl əməkdaşlığa görə bir daha təşəkkür etmək istəyirəm”. Moldova Parlamentinin AŞ PA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü Con Qroza bunlar fonunda qeyd edir: “Bizim nümayəndə heyəti AŞ PA rəhbərliyinə məktub göndərib. Biz orada qeyd etmişik ki, Azərbaycanla dialoq davam etdirilməlidir”. Onun sözlərinə görə, üzv ölkədə insan haqları problemləri varsa, onu dialoqla həll etmək lazımdır: ”Kənarlaşdırmaqla nəticə əldə etmək mümkünsüzdür. Hesab edirəm ki, Azərbaycan nümayəndə heyətinin qayıtmasına şərait yaradılmalıdır. Nümayəndə heyəti qayıtsa, bütün məsələləri danışıqlarla həll etmək olar. Moldova nümayəndə heyətinin mövqeyi belədir”. Daha əvvəl Macarıstan Milli Assambleyasının AŞPA-dakı  nümayəndə heyətinin rəhbəri Jolt Nemet qurumun sədri Teodoros Rusopulosa qurumun qış sessiyası zamanı Azərbaycan nümayəndə heyətinin səlahiyyətlərinin ratifikasiya olunmamasına dair qəbul etdiyi 2527 saylı qətnamə ilə əlaqədar məktub ünvanlayıb. Burada qeyd edilir ki, Azərbaycan nümayəndə heyətinin qurumda iştirakı məsələsi təcili qaydada həll olunmalıdır: “Biz əminik ki, aparılan son müzakirələr və Nazirlər Komitəsinin müvafiq qərarı da bu zərurəti əks etdirməkdədir”. Gürcüstan parlamentinin Avropa Şurası Parlament Assambleyasındakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Givi Mikanadzenin, Ərəb Parlamentinin sədri Adel bin Abdul Rahman Əl-Asuminin, Serbiya və bır sıra digər ölkələrin də  Teodoros Rusopulosa məktubunda Azərbaycana qarşı ədalətsiz mövqedən narazılıq ifadə olunur. AŞPA-nın addımı onun ədalət anlayışını və beynəlxalq hüququ çoxdan yaddan çıxaran təşkilat olduğunu təsdqiləyir. Qurum bu addımla açıq şəkildə islamofob və türkofob məqsədlərini reallaşdırmağa çalışır. Lakin belə yanaşmaya beynəlxalq etiraz sürətlə artır.

Ramil QULİYEV