Sülhməramlılar Azərbaycandan bu marşrutla çıxdılar - Ermənistandan imtina edildi...
Akif Nağı: “Rus sülhməramlılarının hansı yoldan istifadə edəcəyi ilə bağlı müxtəlif variantlar irəli sürülür”
Rusiya sülhməramlılarının vaxtından əvvəl Qarabağdan çıxması prosesi gedir, artıq onlar ərazimizdən çıxırlar. Sülhməramlılar hansı marşrutla Qarabağdan çıxır, hara gedirlər, nə üçün Ermənistana qayıtmadılar?
Bəzi ehtimallara görə, Rusiya sülhməramlıları Dağıstana qayıdırlar.
Azad Vətən Partiyasının sədri Akif Nağı “Bakı-Xəbər”ə şərhində bildirdi ki, uzun müddət idi rus sülhməramlılarının Azərbaycandan çıxmayacağı, bəhanə tapıb burada ömürlərini bir qədər də uzadacağı ilə bağlı iddialar səsləndirilirdi, Rusiya tərəfdə sülhməramlıların bizim ölkədə qalması ilə əlaqədar müzakirələr apardıqlarını deyirdilər. “Amma birdən-birə məsələ Azərbaycanı tam razı salan məcraya yönəldi, sülhməramlıların çıxması məsələsi ortaya gəldi. Sülhməramlıların Azərbaycandan çıxarılmasının başlanması ilə bağlı Rusiya və Azərbaycan ali rəhbərliyi bir yerdə qərar qəbul ediblər. Bu proses nə qədər davam edəcək? Bununla bağlı da müəyyən fikrlər var ki, proses sentyabr ayına qədər bitməlidir. Hələ onu təsdiq edən ciddi bir rəsmi mənbə yoxdur. Artıq sülhməramlıların Qarabağdan çıxarılmasına start verildi. Rusiya doğrudanmı könüllü şəkildə buna razılaşdı? Onun niyyəti nədən ibarətdir? Hesab edirəm ki, bu, Azərbaycan və Türkiyənin birgə mövqeyinin nəticəsidir, eyni zamanda Azərbaycan diplomatiyasının uğurudur, həm də Azərbaycan və Türkiyənin ortaya qoyduğu güc mərkəzi ilə Rusiyanın hesablaşmaq zorunda qalmasıdır. Məsələlərə bu şəkildə yanaşmalıyıq. Ən böyük dəyər də ondan ibarətdir ki, proseslər bizim istədiyimiz kimi gedir. Bundan müxtəlif dövrlərdə bizə qarşı istifadə edirlər, Rusiyada ictimai rəyə yeridirlər ki, sülhməramlılar Azərbaycanda əbədi oturacaqlar, çıxmayacaqlar. Xaricdə olan müəyyən Azərbaycan təşkilatları, daxildə olan və özünü “radikal” adlandıranlar bu məsələ ilə bağlı Azərbaycan rəhbərliyini, yumşaq desək, tənqid edirdilər, hücumlar təşkil edirdilər ki, “nə oldu, torpaqları erməni işğalından azad edib rus işğalına verdik. Ruslarla Azərbaycan birgə fəaliyyət göstərir”, Azərbaycan guya Rusiyanın diqtəsi ilə hərəkət edir. Belə ittihamlar da səsləndirilirdi. Hesab edirəm ki, bu o fikri səsləndirənlərə də yaxşı cavab oldu. İndi hay-küy salmaq üçün başqa məsələlərdən yapışacaqlar.
Sülhməramlı marşurutunun hansı istiqamətdən çıxacağı isə hər kəsi düşündürən sualdır”-deyə A.Nağı qeyd etdi.
A.Nağı bildirdi ki, hələ rus sülhməramlıları tam çıxmayıblar, ola bilsin, gələcəkdə marşurutlardan biri kimi Ermənistan da seçilsin. “Rus sülhməramlılarının hansı yoldan istifadə edəcəyi ilə bağlı müxtəlif variantlar irəli sürülür. Burada Dağıstan amili də var, bəziləri hesab edir ki, Rusiya regiondan çıxmamaq üçün sülhməramlı kontingenti Ermənistana da apara bilər…Bu da mümkündür, bunu da nəzərə almalıyıq. Bütövlükdə, Azərbaycan bu məsələni ciddi nəzarətdə saxlamalıdır.
Gerçəklik budur ki, Rusiya tərəfi Azərbaycan və Türkiyənin birgə mövqeyi ilə hesablaşır.
Amma bir məsələ də var ki, rusun regiondan çıxmaq fikri yoxdur. Belə deyək ki, ruslar belə asanlıqla çıxmaq istəyirlərsə, demək onların hansısa planları var”.
A.Nağı hesab edir ki, proses zamanı təxribatlar da baş verə bilər, yəni Rusiya sülhməramlı qüvvələrin burada qalması üçün təxribat da törədə bilər, o üzdən Azərbaycan bütün məslələrə hazır olmalıdır.
Sülhməramlı qüvvələrlə bağlı ortada olan variantlardan birinin rus sülhməramlılarının gələcəkdə Ermənistana yerləşdirilməsi ilə bağlı olduğunu deyən A.Nağı qeyd etdi ki, Ermənistanda Rusiyanın hərbi bazası var və bu səbəbdən də əlavə müqaviləyə ehtiyac yoxdur. Oradakı hərbi kontingenti yenisi ilə əvəz etməyin Rusiyanın ixtiyarında olduğunu deyən A.Nağı hesab edir ki, rus hərbi bazasının yerləşdiyi o ərazi Rusiyanın eksterritorial ərazisi sayılır, orada Rusiyanın qanunları işləyir: “Öz mövqelərini gücləndirmək üçün bunları orada da yerləşdirə bilərlər. Çünki Rusiya hiss edir ki, Ermənistanla bağlı Qərbin ciddi planları var, birmənalı şəkildə Ermənistan vasitəsilə Cənubi Qafqaza gəlmək istəyirlər. Ola bilsin, Rusiyanın planı ondan ibarətdir ki, o qüvvələri Ermənistana hərbi bazaya göndərməklə mövqelərini gücləndirsin. Bu variant da ola bilər. Başqa bir variant, mümkündür ki, bu gün Ukraynada Rusiyanın xüsusi təlim keçmiş əsgərlərə, zabitlərə, texnikaya, silahlara ciddi ehtiyacı var, ola bilsin, sülhməramlılar ora göndərilsin. Ukrayna elə bir cəbhədir ki, buradan gedən qüvvələr Rusiyanın mövqeyini elə də gücləndirməyəcək”.
A.Nağı əlavə etdi ki, hələ ki, rus sülhməramlılarının diskolasiya yeri müəyyənləşdirilməyib. “Bir qismin fikrincə, onlar Dağıstana gedir. Amma hələ bu aydın deyil. Başqa bir variant da, ola bilsin, İrana keçsinlər. Çünki İranla Rusiyanın bu istiqamətdə qarşılıqlı əməkdaşlıqla bağlı müqavilələri var. İran üçün də təhlükə var, İran İsraillə sərt qarşıdurma şəraitindədir. Artıq raketlər meydandadır. Düzdür, İsrail bəyan edir ki, İrana cavab vermək fikrində deyil. Amma sözdə bir şey deyilir, hərəkətdə başqa bir şey olur. İran, ola bilsin, bu msələlərdən narahatdır. Bu şəraitdə Rusiyanın hərbi qüvvələrinin İrana yerləşdirilməsi variantı da nəzərə alınmalıdır. Bizim üçün ən pis variantlardan biri bu olardı”.
A.Nağının sözlərinə görə, ola bislin, onları Azərbaycanla sərhəddə, soydaşlarımızın yaşadıqları yerlərdə yerləşdirsinlər ki, oradan Cənubi Qafqaza nəzarət edə bilsinlər. “Bu cür versiyalar var. Hesab edirəm ki, Azərbaycan diqqətli olmalıdır, proseslərin gedişini nəzarətdə saxlamalıdır, mövqeyini ortaya qoymalıdır, Türkiyə ilə birgə razılaşdırılmış siyasət yeritməlidirlər” - deyə A.Nağı əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
