Sülhməramlılar Qarabağdan çıxdı - ermənilər zəncir gəmirir...
2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən Azərbaycan ərazisində müvəqqəti olaraq yerləşdirilmiş Rusiya sülhməramlılarının ölkəmizin ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarılması, gözlənildiyi kimi, Ermənistanda növbəti şok effekti yaradıb. Bu ölkədə Rusiya yenidən xəyanətdə, Ermənistanın maraqlarını heçə saymaqda ittiham olunur.
Qeyd edilənlər fonunda “armenianreport” portalı yazır: “Bu sondur. Qarabağın erməni sakinlərinin öz evlərinə qayıtmaq ümidlərindən imtina etmək olar. Üstəlik, rəsmi olaraq. Bunu başa düşmək üçün Azərbaycan prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyevin artıq Kremlin Rusiya sülhməramlılarının Qarabağ ərazisindən çıxarılması ilə bağlı bəyanatı ilə bağlı dediklərini bir daha oxuyun. Ancaq əvvəlcə Rusiya tərəfinin qısa şərhini oxuyun. Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdan çıxarılmasının başlandığını elan edib. "Bəli, bu doğrudur" deyə Peskov müvafiq suala cavab verib. Bundan sonra Hikmət Hacıyev də çıxış edib. O deyib: “2020-ci il noyabrın 10-da imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən, Azərbaycan Respublikasının ərazisində müvəqqəti olaraq yerləşdirilmiş Rusiya Federasiyası sülhməramlılarının ölkəmizin ərazisindən vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi tərəfindən qərar qəbul edilib. Artıq proses başlanıb, Azərbaycan və Rusiya Müdafiə nazirlikləri həmin qərarın icrası ilə bağlı müvafiq tədbirləri həyata keçirirlər”. İndi ölkəmizi Rusiyadan uzaqlaşaraq demokratik və güclü Qərbə doğru hərəkəti sürətləndirməməyə çağıran qüvvələrin hamısı ya axmaqdır, ya da satqındır. Çünki indi baş verənlərdən sonra Bakı ilə Moskvanın sövdələşməsini görməmək, anlamamaq mümkün deyil. Fransa səfirinin Bakıdan geri çağırılması heç də təsadüfi deyil. Parisdə onlar yəqin ki, Rusiya-Azərbaycan sövdələşməsindən xəbərdar idilər və buna görə də, şahmat dili ilə desək, cəngavər gedişi etmək qərarına gəldilər. İndi hamımızın Türkiyə faktoru ilə güclənən Rusiya-Azərbaycan tandeminə qarşı çıxmaq üçün əlavə yardım gözləməyə haqqı var. Tamamilə aydındır ki, burada artıq sözlər acizdir. Ermənistan ABŞ və Fransadan təhlükəsizlik zəmanəti almalıdır. İlk növbədə, əlbəttə ki, ABŞ-dan. Necə ki, ABŞ İsrailə belə yardım edir. ABŞ-ın İranın hücumunu dəf etmək üçün İsrailə necə kömək etdiyini hamımız gördük. Eyni zamanda, Ermənistan rəhbərliyi Rusiya hərbi bazasının Gümrüdən çıxarılması prosesini sürətləndirməlidir. O kimi kimdən qoruyur?! Mən əminəm ki, Kremlin bu suala dürüst cavabı yoxdur. Ona görə də biz hamımız Nikol Paşinyana və bütün mövcud hökumətə Rusiyaya qarşı tələblər məsələsində dəstək olmalıyıq. Bəli, Rusiya nəinki “Ermənistanın strateji müttəfiqi” deyildi, o, ölkəmizə strateji xain çıxdı.
Rusiya Qonşu Gürcüstanda Kremlə lazım olan qanunların qəbulunu təşviq etməklə regionda nüfuzunu artırmağa çalışan xaindir. Ümumiyyətlə, Gürcüstan Rusiyanın bütün sifarişlərini yerinə yetirən oliqarx İvanişvilinin nəzarəti altındadır, lakin burada xalq amili də var - Mixail Saakaşvilinin bir növ “pis mirası” kimi. Kreml və indiki Gürcüstan hökuməti məhz bu qalıq fenomenə qarşı mübarizə aparır. Kreml indi Ermənistana qarşı cinayətlər vasitəsilə Azərbaycanı sakitləşdirir. Bütün bunların qarşısını almaq üçün kollektiv Qərb Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı Rusiya əleyhinə tətbiq edilən sanksiyalardan az olmayan sərt sanksiyalar tətbiq etməlidir. Bundan əlavə, Qərb Ermənistana maliyyə və hərbi yardımı xeyli artırmalı və Rusiya hərbi bazasının Fransa bazası ilə əvəzlənməsinə dəstək verməlidir. Ölkəmizdə Fransa və ya Amerika hərbi bazasının olması Bakını, Ankaranı və Moskvanı çox tez ayıldar”. Beləliklə, ermənilər ruslardan yenə çox narazı qalıblar. Amma Rusiya Siyasi Araşdırmalar İnstitutunun direktoru, politoloq Sergey Markov bildirib ki, bunun əsası yoxdur: “Azərbaycan 2023-cü ilin payızında Qarabağda antiterror tədbirləri keçirdikdən sonra Rusiya sülhməramlı kontingentinin bölgədə qalması zərurəti aradan qalxdı. Rusiya sülhməramlı kontingentinin Qarabağdan çıxarılması tamamilə Rusiya ilə Azərbaycan arasındakı razılaşmalara uyğun olaraq həyata keçirilir. Rusiya sülhməramlıları öz öhdəliklərini tam yerinə yetirdilər. Bu öhdəlik, ilk növbədə, Soçi razılaşmalarından sonra tərəflər arasındakı münaqişənin yoluna qoyulmasından ibarət idi. Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən Qarabağda antiterror tədbirləri həyata keçirildikdən sonra vəziyyət tamamilə dəyişdi, nəticədə erməni qoşunları təslim oldu və bölgədən çıxarıldı. Buna görə də tərəflər arasında münaqişənin həll edilməsi zərurəti aradan qalxdı”. Markov xatırladıb ki, Ermənistan tərəfi dinc erməni əhalisinin Qarabağdan təxliyəsini təşkil edib. “Bir müddət Rusiya sülhməramlı kontingenti Qarabağ ərazisində qalmalı oldu, lakin kontingentin orada heç bir işi yox idi. Azərbaycan hakimiyyəti erməni millətindən olan mülki əhalinin bir hissəsinin Qarabağa qayıdacağına ümid etdiyinə görə sülhməramlılar orada qalmaqda davam etdi. Lakin Ermənistan hakimiyyəti bununla bağlı çoxsaylı maneələr yaratdı, dinc erməni əhalisini qorxutmağa, sərt anti-Azərbaycan kampaniyası aparmağa başladı. Nəticədə isə belə məlum oldu ki, kütləvi qayıdış olmayacaq. Bu şərtlərə əsasən, Rusiya sülhməramlıları bölgəni tərk etmək qərarına gəldilər”. Dövlət Dumasının Müdafiə komitəsi sədrinin birinci müavini Aleksey Juravlyov da vurğulayır ki,
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Qarabağdakı missiyası tam yerinə yetirilmiş hesab edilə bilər, çünki Qarabağın Azərbaycana məxsus olması ilə bağlı artıq heç kim mübahisə etmir. Deputat qeyd edib ki, indi sülhməramlılara ehtiyac yoxdur, çünki Qarabağda heç bir münaqişə tərəfi qalmayıb və Qarabağın Azərbaycana məxsus olması ilə bağlı artıq heç kim mübahisə etmir. Eyni zamanda, politoloq Aleksey Naumov bildirib ki, 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağdakı antiterror əməliyyatından sonra Moskva sülhməramlılarla bağlı bütün məsələləri Bakı ilə həll edib. O deyib ki, Qarabağın Azərbaycana qayıtmasından sonra Moskva sülhməramlılar haqqında yalnız Bakı ilə dialoq aparacağını vurğulayıb və indi bu dialoqun nəticəsi görünür. “Ermənistan Fransa və ABŞ-la danışıqlara girəndə, Rusiya Azərbaycanla danışıqlar aparıb. Gündəmdə yeni, Qərbdən asılılığı olmayan logistika zəncirləri, birgə qaz layihələri var. Daha bir cəhd isə Cənubi Qafqaz regionunda Qərb təsirinin qarşısının alınmasından ibarətdir”. Federasiya Şurasının Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsinin rəhbəri Qriqori Karasin qeyd edib ki, Qarabağ məsələsi həll edildikdən sonra sülhməramlılarımızın mövcudluğu məsələsi birbaşa Azərbaycan rəhbərliyi ilə təmasda həll olundu: “Və onların tədricən oradan çıxarılması qərara alınıb”.
Nahid SALAYEV
