Ermənistan Qərblə "xosunlaşır", İran susur, Gürcüstan dəstəkləyir, Rusiya ləngiyir - İlham Əliyev isə...
5 aprel üçtərəfli Brüssel görüşünə bir neçə gün qalmış Azərbaycanla sərhəddə Ermənistanın təxribatyönümlü hərəkətlərinə, demək olar ki, ara verilməyə başlandı. Aydın başa düşülən taktikadır. Niyəsi barədə izahata ondan başlayaq ki, ABŞ, Avropa Komissiyası və Ermənistanın üçtərəfli və təxminən qapalı hazırladıqları Brüssel görüşünün bölgəmizdə davamlı sülh səylərinə qarşı çevrildiyi barədə beynəlxalq ictimai rəy artıq yaranıb.
Bunu “Bakı-Xəbər” Media Qrupunun rəhbəri, politoloq Aydın Quliyev öz Facebook səhifəsində yazıb.
A.Quliyev daha sonra yazır:
Həqiqətən də Cənubi Qafqazın ən ardıcıl sülh carçısı sayılan Azərbaycanın bu formatdan kənarda saxlanması inklüziv yanaşma sayıla bilməz və Azərbaycanın 3 qeyri-dost və hətta düşmən qüvvə tərəfindən dışlanması xoş olmayan münasibətlərdən xəbər verir. İctimai rəydə konkretləşmiş tezislərdən biri budur ki, Ermənistanın Qərbdən bu cür kollektiv dəstəklənməsi onu sülh prosesinə münasibətdə daha da aqressivləşdirə bilər. Bu ərəfədə Ermənistanın sərhəd təxribatlarının nisbətən səngiməsi Ermənistanın Brüssel görüşündən təsirlənə biləcəyi barədə rəyləri zərərsizləşdirmək üçündür. Demək, 5 aprel Brüssel görüşü ərəfəsində Ermənistanın sərhəd təxribatlarının nisbətən səngiməsi taktiki gedişdir və müvəqqəti xarakter daşıyır. Bu məntiqlə ehtimal etmək olar ki, Brüssel görüşünün müəllifləri daha bir aldadıcı addım ataraq ilk üçtərəfli görüşdə konkret qərar və ya razılaşmalara gəlməyəcəklər, daha məzmunlu qərarları növbəti görüşlərə saxlayacaqlar və ya Ermənistana iqtisadi xarakterli dəstəklər üçün müəyyən işçi qrupun yaradıla biləcəyini anons edəcəklər. Bütün hallarda üçtərəfli Brüssel görüşünün fəlsəfəsini, strategiyasını gizlətmək mümkün deyil. Bu görüş bölgəmizdə sülhə və deməli, həm də Azərbaycana qarşı yönəlib. Əgər Azərbaycanla sülh sazişinə gəlmək istəməyən Ermənistana havadarlıq edilirsə, bu yenə də Azərbaycana qarşı çevrilmək deməkdir. O da şübhəsizdir ki, hansı qərarlarla yekunlaşmasından asılı olmayaraq az sonra Ermənistanın daha aqressiv ritorikasına təkan olacaq. Başqa necə ola bilər ki?! Baxın, Ermənistan təcrid vəziyyətində boğulur, Azərbaycan ona bu vəziyyətdən çıxmaq üçün alternativsiz sülh yolu və bundan sonra regional layihələrə qoşulmaqla təcriddən çıxmağı təklif edir. O nə edir? Azərbaycana qulaq asmır, sülhə gəlmir, kəndləri qaytarmır, Konstitusiyasını ərazi iddialarından təmizləmir, əslində düşdüyü təcrid vəziyyətindən Azərbaycansız, Azərbaycanla sülhə gəlmədən çıxış yolu axtarır. Bu yolu isə ona ABŞ, Avropa Komissiyası, Fransa və digər güclər təqdim edir. Ermənistan görür ki, Avropa Komissiyası, Fransa və ABŞ onun "MÜQAVİMƏTLİLİYİNİN VƏ İQTİSADİ SABİTLİYİNİN ARTIRILMASINI" regional strategiyanın əsas istiqaməti kimi bəyan edirlər. Ermənistan görür ki, Azərbaycanla sülh sazişindən sonra ala biləcəyi şeyləri ona Qərb qrupu birbaşa təqdim edir və əvəzində isə bircə şey istəyir: "Azərbaycanla sülhə getmə, Rusiyadan qopmağa çalış". Belə dəstək vədləri qarşısında Ermənistanın Azərbaycanla sülhə gələcəyinə, daha da aqressivləşməyəcəyinə ümid etmək sadəlövhlük olardı.
Əlbəttə, Qərbin bizim regionda layihələrinin Rusiya əleyhinə çevrilməsi bizi ilk sıralarda ilgiləndirən məsələ deyil və olmamalıdır. Biz Rusiyanın lobbiçiliyini edəsi deyilik ki... Rusiyanın özünün "əli də, ətəyi də var", özünü müdafiə edə bilər. Lakin məsələ burasındadır ki, Qərbin Ermənistanla bağlı planları bütün bölgədə sülhü təhdid etməklə tək Rusiyaya qarşı yox, həm də Azərbaycana qarşı təhlükəyə çevrilib.
Bölgənin bütün ölkələri əslində məsələyə hansısa dövlətin maraqlarından yox, öz dövlətinin milli və regional təhlükəsizlik prizmasından baxmalıdır - Azərbaycan kimi…
Ancaq təəssüf ki, xüsusilə İran və Gürcüstan bu prinsiplə hərəkət etmirlər, Rusiya isə mövqe bildirsə də Ermənistanla münasibətlərdə ləngiyir. İzahlara baxaq...
Görünür ki, İran daha sərt sanksiyalardan yayınmaq, özünün nüvə proqramı ətrafında beynəlxalq ajiotajı nisbətən səngitmək istəyi ilə Brüssel görüşünün əsas qüvvələri olan ABŞ, Fransa və Avropa komissiyasını, yumşaq desək, "incitməkdən" çəkinir. Sözügedən Qərb qüvvələrinin İrana hansısa prinsipial güzəştlərə gedə biləcəyininə İran strateqləri necə inana bilər?! Doğrudanmı İran anlamır ki, Qərb qüvvələri fürsət düşən kimi onun nəfəsini kəsəcəklər?!.. İran onu da görmür ki, üçtərəfli Brüssel formatının orta, bəlkə də yaxın hədəflərindən biri Ermənistan-İran sərhədində Qərbin hərbi infrastrukturlarını yaratmaqdır?!. Bütün bunların qabağında İran yenə süsacaqsa, bizə "özü könüllü cəhənnəmə gedənin dalınca qara daş atarlar" demək qallr... Başqa heç nə...
Bəs Gürcüstan niyə məmnunluğa bənzəyən tövr nümayiş etdirir? Başa düşmür ki, Qərbyönümlü siyasət aparmaq hələ ona əsas vermir ki, qulağın dibində hazırlanan hərbi gərginlik və qarşıdurma ssenarilərini sadəcə seyr edəsən?!. Əgər Gürcüstan da Azərbaycanın narahatlığına fəal dəstək verməsə, ona deyiləcək söz isə budur: "Qərbin 16 il əvvəlki oyunlarına uymağın bədəli iki regionu itirmək oldusa, yeni oyunlarda yeni itkilərə hazır olun"...
Rusiyanın Ermənistanın Avropa ilə "xosunlaşmasına" təmkinli yanaşmasına gəlincə isə, burada da sonra nələrin olacağı aydındır. Rusiya elə Ukraynada da belə lənglik göstərdi. Bədəlini ağır ödəyir. Özləri bilər...
Biz düz yolla gedirik...
Azərbaycan Prezidentinin üçtərəfli Brüssel müzakirələrinə münasibəti və aktiv gedişləri dövlətimizin və milli təhlükəsizliyimizin tələblərinə uyğundur, regionda dayanıqlı sabitliyə və sülhə xidmət edir, başqa "əllərə oynamır" və alternativi yoxdur...
Tahir TAĞIYEV
