ABŞ və Avroittifaq üzündən Rusiyanın Ermənistana basqıları artdı...
Brüsseldə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan, Avropa Komissiyasının sədri Ursula Fon der Lyayen və ABŞ-ın Dövlət katibi Entoni Blinkenin iştirakı ilə cari il aprelin 5-də keçiriləcək Avropa İttifaqı-Ermənistan-ABŞ müştərək konfransının yaratdığı narahatlıqları Azərbaycanla yanaşı, Rusiya da bölüşür. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova bildirib ki, Ermənistan, Avropa İttifaqı və ABŞ arasında yüksək səviyyəli görüş Kremldə narahatlıq doğurur:
“Çünki ABŞ və Aİ nümayəndələri tərəfdaşlarımıza birbaşa deyirlər ki, onların əsas istiqaməti yalnız Rusiyaya qarşı olmaqdır. Bu cür görüşlər regionun əksər ölkələrində narahatlıq doğurur, çünki onlar Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhün əldə edilməsinə deyil, Qərbin özünün son dərəcə dağıdıcı yanaşmaları ilə Cənubi Qafqaza daha da yerləşməsinə, orada yeni ayırıcı xətləri yaratmaq, ölkələri anti-Rusiya gündəminə riayət etməyə məcbur etməyə, Moskva ilə çoxəsrlik əlaqələrini pozmağa, fəaliyyətdə olan regional təhlükəsizlik və iqtisadi əməkdaşlıq mexanizmlərini yerindən oynatmağa yönəlib. Rəsmi İrəvanın söhbətin nədən getdiyini anlamaması böyük sualdır. Axı Ermənistanı bütün dünyanın gözü qarşısında kollektiv Qərbin fövqəladə dərəcədə təhlükəli planlarının reallaşması üçün alətə çevirirlər, hansı ki, bu, erməni xalqının köklü maraqları ilə tamamilə ziddiyyət təşkil edir”.
Səslənən ittihamlara cavab olaraq, İrəvan görüşün Ermənistan-Aİ-ABŞ əməkdaşlığının gücləndirilməsinə həsr olunacağı və heç bir üçüncü tərəfə qarşı olmadığında təkid edib. Bakıdan başqa, Moskva da bu vədlərə inanmadı. Avropa İttifaqı və ABŞ tərəfindən bu kimi fəaliyyətlər açıq şəkildə birtərəfli və qərəzli xarakter daşıyır və ikili standart yanaşmaya əsaslanır. Ermənistandakı revanşist əhvali-ruhiyyə fonunda Vaşinqton və Brüssel tərəfindən bu kimi açıq ermənipərəst ictimai təzahür Ermənistanın Azərbaycana qarşı yenidən mümkün təxribatlarında Avropa İttifaqının və ABŞ-ın Ermənistanı dəstəkləyəcəyinə dair bu ölkədə təhlükəli illüziya yarada bilər. Bu halda, Avropa İttifaqı və ABŞ Ermənistanın sabitliyi pozan hər hansı mümkün hərəkətinə görə məsuliyyəti bölüşməlidir. Bundan başqa o da faktdır ki, Aİ-nin Ermənistandakı missiyası da anti-Azərbaycan təbliğat aləti kimi fəal şəkildə istismar edilməkdədir. Bundan əlavə, Kanadanın bu missiyaya qoşulması ilə o, de-fakto NATO missiyası xüsusiyyətinə malikdir. Bunu Azərbaycandan başqa Rusiya da indi açıq mətnlə vurğulayır. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov “İzvestiya” qəzetinə müsahibəsində qeyd edir ki, Avropa İttifaqının Ermənistandakı missiyası NATO missiyasına çevrilir: "İndi Norveç, Kanada və ABŞ-dən hərbi qulluqçular hələ də oraya göndərilir və Avropa İttifaqının missiyasını Şimali Atlantika Alyansının missiyasına çevirirlər”. Sergey Lavrov onu da qeyd edib ki, belə vəziyyətdə Ermənistan bilərəkdən Rusiya Federasiyası ilə münasibətləri korlamağa çalışır. Onun sözlərinə görə, Ermənistanla Rusiya arasında münasibətlərdəki vəziyyət nikbinlik yaratmır: "Ermənistan rəhbərliyi, açığını desəm, işi son üç-üç il yarımın tarixini təhrif edərək, uydurma bəhanələrlə bilərəkdən Rusiya ilə münasibətlərin pozulmasına aparır”. Lavrov vurğulayıb ki, İrəvanın bu kursu Gümrüdəki 102-ci hərbi bazada xidmət edən Rusiya hərbçilərinin, sərhədçilərin, eləcə də bütövlükdə Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) böhtanında özünü göstərir: "İrəvanda xatırlamırlar ki, məhz KTMT çətin vəziyyətlərdə Ermənistanın maraqlarını dəfələrlə müdafiə edib və 2021-ci ildə Azərbaycanla münasibətlərində gərginliyi azaltmaq üçün bu ölkəyə öz sülhməramlı missiyasını göndərməyə hazır olub". Nazir xatırladıb ki, bu missiyanın mandatı 2021-ci ilin payızında İrəvanda keçirilən nazirlərin görüşündə tam razılaşdırılıb, bundan sonra Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan konsensusun olmadığını bəyan edib və Aİ-nin oxşar missiyasını ölkəyə çağırıb: "Nəticədə bu missiyanın tərkibi ikiqat artırıldı və indi Norveç, Kanada və ABŞ-dan hərbçilər ora göndərilir ki, bu da Aİ missiyasını NATO missiyasına çevirib".
Baş verənlər, əslində, Ermənistanın özündə də yaxşı sezilir. Bu konfrans, erməni tərəfini xoş niyyətlə danışıqlara sövq etmək əvəzinə, regionda yeni bölücü xətlər və dırnaqarası təsir dairələri yaradır. Erməni politoloq Tiqran Qriqoryan Brüssel görüşü fonunda bu xüsusda bildirir: “Əvvəla bu, Azərbaycanla gərgin münasibətlər fonunda Ermənistana bir növ siyasi və diplomatik dəstəkdir. Biz gördük ki, Azərbaycan Qərbi uğurla danışıqlar prosesindən sıxışdırıb çıxardı, Düzdür, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Ermənistana hərbi yardım göstərmək planlarından konkret olaraq şikayət edib. Və əgər İrəvan Qərbin yardımı illüziyası ilə sabitliyi pozan əməliyyata gedirsə, bəyan edin ki, Aİ və ABŞ da bunun məsuliyyətini bölüşəcək”. Bakının sərt reaksiyasını nəzərə alan Qriqoryan istisna etmir ki, Azərbaycan Vaşinqton və Brüsselə siqnallar vermək üçün müəyyən addımlar ata bilər. Siyasi şərhçi qeyd edir ki, son vaxtlar İrəvan mütəmadi olaraq təhlükəsizliyin və iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi siyasətini elan edir, lakin Rusiyadan böyük iqtisadi asılılığa malik Aİİ və KTMT-dən çıxıb-çıxmayacağını dəqiqləşdirmir. Bu fonda Rusiyanın sərt addımlara getməsi istisna olunmur. ABŞ və Avropa İttifaqı öz gündəliyində olan siyasətlərini yenə də israrla Ermənistana təlqin etməyə çalışır və ona bu istiqamətdə təzyiqlər göstərirlər. Amma bununla Ermənistanı həm də yeni hərbi toqquşmalar məkanına çevirirlər.
Tahir TAĞIYEV
