Xankəndidə, Şuşada nə parlament binası... Separatizmin bütün izləri silinməlidir...
Faiq İsmayılov: “Bir zamanlar separatçıların, terrorçu ünsürlərin inşa edib separatizmi, terroru, işğalı təbliğ etdiyi bu binaların yerlə-yeksan edilməsi tarixi ədalətin qələbəsidir”
Azərbaycan ərazilərində separatizmin son nişanələri də silinməkdədir. Torpaqlarımız hay-daşnak sürüsünün işğalında olduğu dövrlərdə separatçılar, xüsusən də Xankəndidə və Şuşada xarici havadarlarının maliyyə dəstəyi ilə öz “izlərini” yaratmağa çalışıblar.
Bütün beynəlxalq qanunlara, konvesniayalara zidd olaraq separatizm simvolları “əkiblər”. Özlərinə qondarma “parlament” binası tikiblər, “Arsaxı azad etmiş döyüşçülər ittifaqı”na bina inşa ediblər. Bütün qanunsuz tikililərin üzərində də separatizm simvolları, ornamentləri həkk ediblər, onlara elə gəlib ki, işğal etdikləri Azərbaycan torpağında əbədi qalacaqlar. Amma gec-tez haqq-ədalət zəfər çaldı və separatzim yuvası da, separatizm ab-havasını canlandıran tiklilər də tarixin zibilliyinə atıldı.
Məlum olduğu kimi, separatçıların bir zamanlar “Artsax parlamenti” adlandırdıqları binanın açılışı Xankəndidəki xunta rejiminin elan olunmasının 16-cı ildönümündə – 2007-ci il sentyabrın 2-də olub. Hətta bu “mərasimdə” Ermənistan parlamentinin ozamankı spikeri Tiqran Torosyan da iştirak edib. “Arsaxı azad etmiş döyüşçülər ittifaqı”nın binasının tikintisi isə separatçı rejimin “müdafiə nazirliyinin” dəstəyi, eləcə də erməni diasporunun zəngin nümayəndələrindən biri, 2014-cü ildə maliyyə fırıldaqlarına görə Moskvada həbs olunmuş, canını elə həbsxanada tapşırmış Levon Ayrapetyanın xeyriyyə fondu, Qarabağın işğal olunmuş ərazilərinə böyük sərmayə yatırmış “VALLEX-qrup”, Rusiyanın müxtəlif şəhərlərindəki erməni diasporlarının sponsorluğu ilə aparılıb.
Burada bir məqamı da xatırladaq ki, bu qondarma binanın, 3 mərtəbə, zirzəmi, yarım-zirzəmi və mezonin mərtəbəli olmaqla, ümumi sahəsi 1 886 kv.m və tikinti altı sahəsi 811 kv.m təşkil edir. Binaya yuxarıdan baxdıqda xaç işarəsini xatırladır.
Qeyd olunana görə, “Qəhrəmanlar binası”nın açılış mərasimi 2013-cü il mayın 9-da Ermənistanın ozamanki prezidenti Serj Sarkisyan və qondarma rejimin rəhbəri Bako Saakyanın iştirakı ilə keçirilib.
Yeri gəlmişkən, məlumatlara görə, “Arsax parlamentinin” binanın tikintisi zamanı külli miqdarda yeyintiyə dair faktlar var. Məsələn, qondarma “parlamentin” iclaslarında səslənən rəqəmlərə görə, binanın tikintisinə 2006-cı ildə 586 min ABŞ dolları ayrılıb, amma bu vəsait “kifayət etməyib”, ona görə 2007-ci ildə əlavə 985 min ABŞ dollarına qədər pul ayrılıb. Bununla belə, binanın tikintisinin yekunlaşması üçün əlavə adları çəkilməyən sponsorlardan da vəsait götürülüb.
Separatçılar başqasının torpağında özlərinə qanunsuz dam-daş tikməklə kifayətlənməyib, hələ tikinti zamanı maliyyə yeyintisinə də yol verib.
Bu gün isə o binalar, dediyimiz kimi, tarixin zibilliyinə atılıb. Sökülən binalardan biri “Artsaxı azad etmiş döyüşçülərin” şərəfinə tikilən “Veteranlar binası”, o biri isə “Artsax parlamentinin” binasıdır. Hərbi canilərin, Azərbaycan torpqlarını işğal edən üzdəniraqların, separatçıların nişanələrinin bizim torpaqlarda qalması mümkün deyildi. Bu binalarda bir zamanlar əli Azərbaycan xalqının qanına batan, hərbi cinayətlər törədən, terrorçuluq edən və soyqırım ssenariləri yazan adamların oturduğunu yada salmaq belə adamı qeyzləndirir. Bu səbəbdən də o binaların, erməni terrorçularını xatırladan tikililərin, abidələrin sökülməsi tarixi zərurət idi.
“Şuşada, Xankəndidə separatizmi xatırladan kiçik bir nişanə belə qalmamalıdır”
AMEA-nın A.Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı, maddi irs üzrə mütəxəssis Faiq İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə bildirdi ki, XX əsrin əvvəllərinə qədər Xankəndi şəhərində ermənilər yaşamayıb. F.İsmayılov qeyd etdi ki, onlar Xankəndiyə köçdükdən sonra Sovet hökumətinin dəstəyi ilə burada müəyyən binalar tikiblər və onların üzərində separatizmi yayan gizli nişanələr qoyublar, ərazilərimizdə xaç daşları basdırmağa başlayıblar, müəyyən abidələr qoyublar. “Bu ziyanlı tendensiyanı torpaqlarımız işğalda olduğu dövrlərdə daha da genişləndiriblər, orada bir çox qanunsuz tikililər inşa ediblər. Eyni zamanda da separatçı qəhrəmanlara heykəllər qoyublar. Xankəndidə inşa edilən və separatimi xatırladan bütün binalar sökülməlidir. Xankəndi şəhəri öz klassik görkəminə qaytarılmalıdır” - deyə F.İsmayılov qeyd etdi.
Xankəndidə separatıların vaxtilə tikdiyi və separatizm simvolları ilə bəzədiyi binaların sökülməsini alqışlayan F.İsmayılov bildirdi ki, həm qondarma “Artsax parlamenti” binasının, həm “Veteranlar binası”nın sökülməsi vacib idi. “Bu binaların hamısı qanunsuz olaraq tikilmişdi. Bir zamanlar separatçıların, terrorçu ünsürlərin inşa edib separatizmi, terroru, işğalı təbliğ etdiyi bu binaların yerlə-yeksan edilməsi tarixi ədalətin qələbəsidir. Bu söküntünün aparılmasını alqışlayıram. Şuşada, Xankəndidə separatizmi xatırladan kiçik bir nişanə belə qalmamalıdır. Elə binalar var ki, onların qalması böyük təhlükə ola bilər. Bəzi binaların, məsələn, “Qarabağ” mehmanxasının ümumi konstruksiyasında, xarici görkəmində ermənilər dəyişiklər ediblər, bu da mütləq şəkildə aradan qaldırılmalı, yenidən bərpa olunmalıdır. Xankəndi Pedaqoji İnstitutunun binasının da işğal dövründə xarici görünüşündə dəyişikilik olunub. Bu da əvvəlki görkəminə qaytarılmalıdır.
Bir sözlə, Xankəndidə separatizmin bütün izlərinin silinməsi təqdirəlayiqdir.
Separatizm simvolu olan “parlament binası” qalsaydı bizə göz dağı olardı, onun sökülməsi müsbət haldır. Xunta rejiminin qanlı cinayətlərinə şahid olan bu binanın söküntüsünü Azərbaycan xalqı məmnuniyyətlə izlədi. Bu doğru qərar hər həsin ürəyindən xəbər verdi.
Separatçı “qəhrəmanlar”, “veteranlar” üçün tikilən qanunsuz binaların da artıq mövcud olamaması alqışalayiqdir. Xankəndi, Şuşa Azərbaycan torpağıdır, Azərbaycan şəhərləridir və o şəhərlər öz klassik görkəminə qaytarılmalı, öz doğma sakinlərinə qovuşdurulmalıdır” - deyə F.İsmayılov əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
