Ermənilər 1990-cı il "Müstəqillik bəyannaməsini" də dəyişəcəkmi? - Ərazi iddiaları burada da var...
Mehman İsmayılov: “Bununla isbat etməlidir ki, Ermənistan adlı qondarma bir qurumun Azərbaycana qarşı ərazi iddiası yoxdur”
Məlum olduğu kimi, Ermənistan konstitusiyanı dəyişir və konstitusiyadan ərazi iddiaları olan maddələr götürüləcək.
Bəs istiqlaliyyət, Müstəqillik Bəyannaməsi necə olacaq? Onu da dəyişmək, ya imtina etmək, ya düzəliş etmək olarmı? Axı bəyannamədə də ərazi iddiaları var.
“Onların Müstəqillik Bəyannaməsi tamamilə qanunsuzdur”
Bu məsələyə şərh verən politoloq Mehman İsmayılov “Bakı-Xəbər”ə “1990-cı il 23 avqust tarixində Sovet Ermənistanı qanunsuz bir qərar qəbul edib. O qərarın adı Ermənistanın Müstəqillik Bəyannəməsidir. Onların Müstəqillik Bəyannaməsi tamamilə qanunsuzdur.
Ermənistan Ali Soveti 1 dekabr 1989-cu il tarixində Azərbaycanın keçmiş “Dağlıq Qarabağ” bölgəsini Ermənistana birləşdirmək barədə qanunsuz bir qərar qəbul edib. Eyni zamanda 1 dekabr 1989-cu ildə paralel olaraq keçmiş “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayət”inin daxilində qanunsuz fəaliyyət göstərən “milli şura” adlı bir qurum olaraq keçmiş “Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti”nin Ermənistana birləşdirilməsi haqqında qərar verib”-deyə bildirdi.
M.İsmayılovun sözlərinə görə, bu iki qanunsuz qərara “istinad” edərək ermənilər Müstəqillik Bəyannaməsi qəbul ediblər. “Ermənistanın Müstəqillik Bəyannaməsinin qəbul edilməsi həm Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının konstitusiyasına, həm Sovet konstitutsiyasına zidd bir hərəkət idi. Ancaq bütün beynəlxalq qanunlara, Sovet qanunlarına və müttəfiq respublikaların qanunlarına zidd hərəkət edən Ermənistan rəhbərliyi Azərbaycan ərazilərinin bir hissəsinin bu ölkəyə birləşdirilməsi haqda qərar qəbul edir və bunu müstəqillik bəyannaməsinin preambula hissəsinə daxil edir. Sonra isə 1995-ci ildə Ermənistan Respublikasının konstitutsiyasının qəbul edilməsi üçün keçirilən referendumda həmin müstəqillik haqqında bəyannamənin preambula hissəsində Azərbaycana qarşı irəli sürülmüş ərazi iddiasına istinad edirlər. Eyni zamanda həmin Müstəqillik haqqında Bəyannamənin 11-ci maddəsində Türkiyəyə qarşı ərazi iddiası nəzərdə tutulur və orada qeyd edilir ki, Ermənistan Respublikası beynəlxalq müstəvidə 1915-ci il uydurma erməni soyqırımı məsələsinin bütün dünya tərəfindən qəbul edilməsi yolunda hərəkətlərini davam etdirəcək. Bu o deməkdir ki, Ermənistanın Müstəqillik haqqında Bəyannaməsinin preambula hissəsində Azərbaycana, 11-ci maddəsində isə Türkiyəyə qarşı ərazi iddiaları nəzərdə tutulur. Ermənistanın konstitusiyası da həmin Müstəqillik Bəyannaməsinə istinad edərək qəbul edilib. Bundan əlavə, Ermənistan qanunvericiliyinə görə, Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olduğunu bəyan edən heç bir sənədə heç bir erməni məmuru imza ata bilməz. Belə bir qanun qəbul ediblər. Bu o deməkdir ki, bugünkü Ermənistan rejiminin, Ermənistanın başında kimin olmasından asılı olmayaraq, sülh müqaviləsinə atacağı imzanın legitimliyi yoxdur. Çünki Ermənistan Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin dağlıq hissəsini öz ərazisinə konstitusion qanunla qəbul etdirib. Bu qanunsuz bir hərəkətdir. Bu, Azərbaycana qarşı ərazi iddiasıdır. Müstəqillik Bəyannaməsinin 11-ci maddəsi Türkiyəyə qarşı ərazi iddiasıdır. Ona görə də haqlı olaraq Azərbaycan Ermənistandan konstitusiya dəyişikliyini tələb edir. Birincisi ona görə ki, Ermənistanın konstitusiyası dəyişdirilmədən sülh müqaviləsinə atılacaq imzanın legitimliyi yoxdur. Ermənistan öz konstitusiyasını dəyişib Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı ərazi iddialarından əl çəkməlidir. İkinci bir tərəfdən, Ermənistanın rəhbəri kim olursa olsun, referendum keçirmədən sülh müqaviləsinə imza atacaqsa onun atdığı imzanın legitimliyi yoxdur”.
M.İsmayılovun sözlərinə görə, Azərbaycan haqlı olaraq tələb edir ki, Ermənistan konstitusiya dəyişikliklərinə getsin, referendum keçirsin və ümumxalq səsverməsində Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı olan ərazi iddialarından əl çəksin. M.İsmayılov hesab edir ki, Ermənistanda Müstəqillik haqqında Bəyannamədə dəyişikliyə elə də ehtiyac duyulmasa da, konstitusiyada dəyişiklik edilməsi mütləqdir. “Ermənistanın konstitutsiyasında bu dəyişiklik mütləq həyata keçirilməlidir. Referendumda qeyd edilməlidir ki, Azərbaycan və Türkiyə birdəfəlik Ermənistan adlı dövlətin bu dövlətlərə qarşı ərazi iddiası olmadığını qəbul etsin və bu erməni xalqı tərəfindən ümumxalq səsverməsində təsdiq edilib. Bu dəyişiklik olmadan heç bir şəkildə Paşinyanın, yaxud qeyri bir ermənin atacağı imza sülh müqaviləsinin legitimliyini təmin etməyəcək. Ona görə də Azərbaycan Ermənistandan konstitutsiya dəyişikliyini tələb edir. Bu hər hansı bir kosmetik dəyişiklik deyil, bütövlükdə Ermənistan konstitusiyasının fəlsəfəsinin dəyişdirilməsi tələb olunur. Çünki Ermənistan Azərbaycandan və Türkiyədən ərazi qoparmaq üçün dövlətinin ana qanuna belə maddələr salıb. Ona görə, söhbət Müstəqillik haqqında Bəyannamənin dəyişməsindən deyil, konstitusiyanın dəyişməsindən gedir. Çünki həmin konstitusiya həmin bəyannaməyə istinad edib, referendumda təsdiq edilib”-deyə qeyd edən M.İsmayılovun fikrincə, Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanması, Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılması üçün Ermənistan konstitusiyasında köklü dəyişiklik etməlidir: “Bununla isbat etməlidir ki, Ermənistan adlı qondarma bir qurumun Azərbaycana qarşı ərazi iddiası yoxdur”-deyə M.İsmayılov əlavə etdi.
İradə SARIYEVA
