Hərbi xidmətlə bağlı deputatın ziyanlı təklifi - pulu olan canını qurtaracaq, bəs olmayanlar?
Emin Həsənli: “Biz ölkənin təhlükəsizliyini və ordunu düşünməliyik”
Deputat Elnur Allahverdiyev Milli Mcəlisin iclasında maraqlı təkliflə çıxış edib. O deyib ki, dövlət büdcəsinə vəsait ödəməklə daha az müddətə hərbi xidmət keçmək dünya təcrübəsində mövcuddur. Azərbaycanda ödənişli və qısamüddətli hərbi xidmətə keçirilməsini təklif edirəm:
“Fikrimcə, belə bir dəyişiklik etmiş olsaq, bu bir sıra problemlərin həllində rol oyanaya bilər. Xüsusilə təhsil sahəsində gənclərin təhsili ilə bağlı məsələlərdə bu dəyişiklik kömək etmiş olar.
Təhsilini və karyerasını davam etdirmək istəyən gənclər qısamüddətli hərbi xidmət keçməklə yenidən təhsillərini davam etdirə bilərlər. Bizdə hərbi xidmət 1 il yarım və ali təhsillilər üçün 1 il müəyyən edilib. Büdcəyə müəyyən vəsait ödəməklə bu müddət azaldıla bilər”.
Azərbaycanın real vəziyyəti üçün bu təklif nə dərəcədə mümkündür? Bundan yalnız maddi imkanı olan ailələr yararlana biləcəksə, belə çıxır ki, hərbi xidmət yalnız maddi imkanı olmayanların boynunda qalacaq?
Hərbi-siyasi şərhçi Emin Həsənli “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, bu məsələ hərtərəfli təhlil olunmalıdır: “Bu sahə üzrə çalışan insanlar və qurumlar məsələni təhlil etməlidir. Onlarda bizim insan resurslarımızın sayı var. Son illərdə nə qədər oğlan uşağının dünyaya gəlməsi, 10 yaşdan yuxarı oğlanların sayı, universitetə qəbul olunanlar, hər biri təhlil olunmalıdır. İndi universitetlərə qəbul sayı xeyli çoxalıb. Hətta qardaş Türkiyənin bəzi universitetlərinə attestatla qəbul olmaq olur. Rusiyanın, Ukraynanın da universitetlərinə qəbullar olunur və bu qəbuldan sonra da tələbələrə möhlət hüququ verilir. Həmin tələbələrin iki ay, altı ay qulluq etmələrini araşdırmaq lazımdır. Biz peşəkar orduya keçirik. Hər kəs elə bilir ki, peşəkar orduya keçərkən çağırış sistemi olmamalıdır. Peşəkar orduda xidmət edəcək gizir, müddətdən artıq hərbi qulluqçu harda ilkin dövr əsgərliyi keçir? Ancaq müddətdən artıq hərbi qulluqçular əsgərlikdə olanların içərisindən seçilir. Ölkədə müharibə şəraiti hələ bitməyib. Dünyadakı, bölgədəki proseslər məlumdur. Çağırış sistemində Türkiyəni bizə misal gətirirlər. Bəli, orda alternativ, pullu xidmət var. Amma Türkiyənin 80 milyondan çox əhalisi var. Türkiyənin resursu çoxdu. Bizdə də 44 günlük müharibə göstərdi ki, hər kəs müharibəyə getmək istəyir, yayınma halları yoxdur. Bunlar böyük nəticələrdir. Ancaq soyuq başla bu məsələ təhlil olunmalıdır. Ümumiyyətlə, kişi cinsinə məxsus olanların hərbi xidməti keçməsi çox müsbət haldır. Ora böyük bir həyat məktəbidir. Gələcəkdə peşəkar orduya keçid sürətlənəndə bir il yarımlıq əsgərlik bir ilə, ali təhsillilər üçün altı aya düşəcək. Bu istiqamətdə xeyli işlər görülür. Orduda prosesi bilməyən adamlar orduda çağırışın iki yox, dörd dəfə olmasını örnək gətirirlər. Azərbaycan əhalisinin sayına, resursuna görə bu müəyyənləşir. İki dəfə çağırış olanda ehtiyata buraxılan əsgərlər birdən-birə 50 faiz olur. Müharibə apardığımıza görə də dövlət maraqlı idi ki, ehtiyatın 75 faizi xidmətdə qalsın. 25 faiz gənc əsgər olsun. Dövlət üçün belə daha rahatdır. Dövlətin əsas stareteji maraqları var. On milyonluq əhalinin resursu ilə digər sayların resurları eyni deyil. İsveç, Norveç, Danimarka ilə Azərbaycanı müqayisə etmək olmaz. Azərbaycanın peşəkar orduya sürətli keçidi başlayıb. Türkiyə modelində bunlar xüsusi təhlil edilir. Ona görə də bu məsələlər ətrafında geniş müzakirələr getməlidir. İnsanların karyerasının qurulması üçün gözəl təklifdir. Ancaq biz ölkənin təhlükəsizliyini və ordunu düşünməliyik. İlk növbədə ölkənin müdafiə qabilliyəti istiqaməti üzrə Müdafiə Nazirliyi, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış Üzrə Xidmət, Nazirlər Kabineti, Prezident Adminstrasiyasının müvafiq şöbəsi təhlillər aparır. Onlarda hər rüb üçün qeydiyyat, dəqiq statistik məlumatlar var”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
