"Ali təhsil" qanununun müzakirəsi yenidən başlayır…
“Ali təhsil haqqında” qanun layihəsi müzakirə ediləcək. Bu barədə Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin iclasında bildirilib. Qeyd edilib ki, qanun layihəsinin müzakirəsi 2024-cü ilin yaz sessiyası üçün İş Planına daxil edilib.
Qanun layihəsi sessiya müddətində hazırlanıb müzakirəyə çıxarılmalıdır. Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədri Bəxtiyar Əliyev qeyd edib ki, “Ali təhsil haqqında” qanunla bağlı müvafiq qurumlardan bir neçə təklif daxil olub: “Belə qərara gəldik ki, həmin təkliflər razılaşdırılması üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına göndərilsin. Düşünürəm ki, yaz sessiyasında həmin təkliflərə daxil olmuş rəyləri də müzakirə edərək, həmin layihəyə baxacağıq. Həyata keçirilən dövlət proqramlarının davamlı olması üçün bu qanunun qəbul olunmasına ehtiyac var”.
Maraqlıdır, yeni qanunda hansı məsələlərin qeyd olunmasına ehtiyac var?
Kamran Əsədov: “Qanun ali təhsilin keyfiyyətinin artırılması, eyni zamanda dünya təhsil sisteminə inteqrasiyasına müsbət təsir göstərəcək”
Təhsil eksperti Kamran Əsədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra ilk dəfə "Ali təhsil haqqında qanun" qəbul edəcək: "İndiyə qədər təhsilin müxtəlif pillələri üzrə qanun layihəsi qəbul edilib. Ali təhsil müəssisələrinin idarəedilməsi, orada şəffaflığın təmin olunması, keyfiyyətin yüksəldilməsi və idarəedilməsi ilə bağlı ciddi məsələlər hələ də boş olaraq qalır. Məhz bu problemin aradan qalxması üçün ayrıca "Ali təhsil haqqında qanun" layihəsinə ehtiyac var idi. İndiyə qədər təhsilin müxtəlif pillələri üzrə qanun layihəsi qəbul edilib. 2009-cu ildə “Təhsil haqqında” qanun, 2011-ci ildə “Orta ümumtəhsil məktəblərinin nümunəvi nizamnaməsi”, 2016-cı “Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi yanında Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinin yaradılması və fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında”, eyni zamanda məktəbəqədər, ümumtəhsil, elm haqqında qanun qəbul edildi. Amma ali təhsil müəssisələrinin idarə edilməsi, orada şəffaflığın təmin olunması, keyfiyyətin yüksəldilməsi və idarə edilməsi ilə bağlı ciddi məsələlər hələ də həllini tapmayıb. Təhsilin ali pilləsində həllini gözləyən bir çox problemlər var. Məhz bu problemlərin aradan qalxması üçün ayrıca qanun layihəsinə, yəni “Ali təhsil haqqında qanun” layihəsinə ehtiyac var”.
Həmsöhbətimiz hesab edir ki, Milli Məclisdə müzakirə edilən "Ali təhsil haqqında" qanun ali təhsilin keyfiyyətinin artırılması, eyni zamanda dünya təhsil sisteminə inteqrasiyasına müsbət təsir göstərəcək: “Yeni qanun layihəsində bir sıra dəyişikliklər var. Onlardan vacib olanı ali təhsilin müddəti və ixtisas istiqamətləri ilə bağlıdır. Ən çox müzakirə obyektinə çevrilən məsələ ali təhsilin bakalavr pilləsinin 3 il, magistraturanın 1 il olmasıdır. Ali təhsilin proqramına uyğun olaraq peşəkar səviyyədə kadr yetişdirmək üçün bəzi hallarda 4 il çox uzun müddət olur. Müəyyən ixtisaslar var ki, onlar üzrə 4 illik təhsilə ehtiyac yoxdur. Bunlar akademik tədqiqatları, araşdırmanı əks etdirməyən texniki ixtisaslardır. Qeyri-ixtisas fənlərini azaldıb proqramdan çıxarsaq, tədris ili azaldılacaq. Tələbələrə qeyri-ixtisas fənlərindən dərs keçməyə ehtiyac yoxdur. Daha çox oxuduğu ixtisasın yönümünə uyğun olan fənlər keçilməlidir ki, tələbənin peşəkarlığı artsın. Onu da deyim ki, təhsil pilləsinin azaldılması beynəlxalq standart təhsil təsnifatına da uyğundur. Lakin bu bütün ixtisaslara aid olmayacaq. Məsələn, musiqi, incəsənət, mədəniyyət ixtisaslarında 4 il oxumağa ehtiyac yoxdur. Hüquq, tibb, müəllimlik kimi ixtisaslar özündə akademik bilikləri əks etdirdiyi üçün bu ixtisaslar 4 illik olacaq. Tədris ilinin azaldılması əmək bazarına daxil olacaq insanların peşəkarlıq səviyyəsinə yüksəldilməsinə xidmət edəcək".
Ceyhun Məmmədov: “Azərbaycanda təhsillə bağlı bir sıra qanunlar olsa da, ali təhsillə bağlı xüsusi bir qanunun qəbul edilməsinə ehtiyac var idi”
Millət vəkili Ceyhun Məmmədov hesab edir ki, Azərbaycanda ali təhsillə bağlı xüsusi bir qanunun qəbul edilməsinə ehtiyac var: “Bu qanun Azərbaycanda ali təhsil sahəsinin inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanda təhsillə bağlı bir sıra qanunlar olsa da, ali təhsillə bağlı xüsusi bir qanunun qəbul edilməsinə ehtiyac var idi. Qanun layihəsi üzərində bir müddətdir geniş iş aparılır, müvafiq dinləmələr keçirilir. Demək olar ki, ali təhsil haqqında qanun layihəsi artıq hazırdır. Hesab edirəm ki, layihədə bir çox məsələlər öz əksini tapıb. Layihənin girişində təhsillə bağlı anlayışlara aydınlıq gətirilir, eyni zamanda, əsas məsələlərdən biri olan təhsilin məqsədi, dövlətin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi siyasətin mahiyyəti əks olunub. Daha sonra bu gün Azərbaycan cəmiyyətində ali təhsillə bağlı müzakirə olunan bır sıra problemlərə, universitetlərin muxrariyyət məsələsi, o cümlədən, maliyyə, idarəetmə, yataqxanalar kimi məsələlərə də layihədə yer verilib. Həmçinin, tədqiqat yönümlü universitetlər və onların fəaliyyəti ilə bağlı məsələ də layihədə öz əksini tapib”.
Günel CƏLİLOVA
