Koronavirus pandemiyası qayıtdı - ABŞ-da vəziyyət sürətlə pisləşir...

Koronavirus pandemiyası son dövrlərdə xeyli səngisə də, yaratdığı təhdidlər hələlik tam şəkildə aradan qalxmayıb. Hətta bəzi ölkələrdə virusla bağlı yenidən məhdudiyyətlər tətbiq edilir. Məsələn, ABŞ-ın ən azı dörd ştatının xəstəxanalarında icbari maska rejimi tətbiq edilib.

Məsələ ilə bağlı “Reuters” agentliyi yazır ki, bu, COVID, mövsümi qrip və başqa tənəffüs yolları xəstəliklərinə yoluxmaların kəskin artımı ilə bağlıdır. Xəbərdə deyilir ki, Nyu York, Kaliforniya, İllinoys və Massaçusets ştatlarının bütün səhiyyə müəssisələrində pasiyentlər və tibbi heyət üçün icbari maska rejimi tətbiq edilir. Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzinin son həftəlik məlumatında deyilir ki, dekabrın 17-si və 23-ü arasında ABŞ boyunca xəstəxanalara COVİD-ə yoluxmuş 29 min xəstə qəbul edilib. Mərkəzin rəsmi məlumatına görə, elə həmin dövr ərzində xəstəxanalara 14 min 700 qripli xəstə gətirilib. “Reuters” yazır ki, məcburi maska rejimi pandemiya dövründə ABŞ-da siyasi-mədəni gərginlik məsələsinə çevrilmiş və tibii məsləhətlərə məhəl qoymayanların qəzəbinə səbəb olmuşdu. Xəbərdə deyilir ki, o vaxt mühafizəkarların çoxluğa malik olduqları ABŞ Ali Məhkəməsi prezident Co Baydenin şirkətlər üçün “vaksin, ya da test” sərəncamını ləğv etmişdi. Baydenin ictimai nəqliyyatda məcburi maska rejimi isə ondan əvvəlki prezidentin təyin etdiyi hakim tərəfindən rədd edilmişdi. Məcburi maska rejiminə riayət edənlər də əsəbi idilər, çünki onların fikrincə, maska taxmayanlar onlar üçün yoluxma təhlükəsi yaradırdılar. Mərkəzin məlumatına görə, COVİD-ə yoluxma nəticəsində 1.1 milyon amerikalı həyatını itirib. Bu, zəngin ölkələr arasında ən pis göstərici idi. Çikaqodakı Raş Universitetinin tibbi sistemi bildirib ki, pasiyentlərdən, onlara baş çəkməyə gələnlərdən və tibbi heyətdən müəssisənin bir sıra məkanlarında maska taxılması tələb olunur. Massaçusets ştatındakı Berkşir Səhiyyə Sistemi də icbari maska rejimi elan edib. Kaliforniyadakı Los Anceles prefekturası bütün tibb müəssisələrində maska taxılmasına sərəncam verib. Araşdırmalara əsasən, ABŞ-da koronavirusun JN.1 adlı yeni ştamına yoluxma sürətlə artır. Ölkənin Xəstəliklərə Nəzarət və Profilaktika Mərkəzinin yaydığı məlumata əsasən,  COVID-19-a gündəlik yoluxmanın təxminən 44 faizi yeni ştammın payına düşür. Əvvəlki hesablamalara əsasən, bu göstərici 21,4 faiz olub. Mərkəzin açıqlamasında qeyd olunur ki, virusun JN.1 variantı, xüsusilə Nyu-Cersi, Nyu-York kimi şimal regionlarında daha sürətlə yayılır. Bu ərazilərdə ümumi infeksiya xəstəlikləri içərisində 67 faiz yeni ştamma yoluxma qeydə alınıb.JN.1 ştammı mərkəzin ötən ilin avqustundan qeydə aldığı və izlədiyi BA.2.86 variantına yaxındır. Yeni ştamm ABŞ-da ötən ilin sentyabrında aşkar edilib.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı bildirir ki, koronavirusun yeni variantı olan JN.1 bütün dünyada sürətlə yayılmağa başlayıb: “JN.1 çox sürətlə yayılır və Şimal yarımkürəsində qış yaxınlaşdıqca, yoluxmaların artmasına səbəb ola bilər”. Yeni ştamm ABŞ və Sinqapur da daxil olmaqla bir neçə ölkədə aktiv şəkildə yayılır. Hindistanda da yüzdən çox JN.1 hadisəsi müəyyən edilib. Eyni zamanda, həkimlər əmindir ki, mövcud vaksinlər ağır xəstəliklərdən qorumağa davam edir. Amma yenə təhlükəsizlik tədbirlərinin gözlənilməsi də mühüm hesab olunur. Onu da bildirək ki, COVİD-19-un ABŞ-da qeydə alınan yeni ştammının Azərbaycanda yayılması haqqında heç bir məlumat yoxdur. Lakin bayram günlərində vətəndaşlarımızın digər ölkələrə səyahəti və geri dönüşü ilə əlaqədar ştammın ölkəmizə gətirilməsi istisna deyil. Bu səbəbdən gigiyena və digər qaydalara riayət edilməsi olduqca mühümdür. Ölkəmizdə koronavirusa yoluxan və ölənlərin sayında kəskin azalma görülsə də, xüsusi karantin rejimi davam edir. Yəni virusla mübarizə çərçivəsində bəzi məhdudiyyətlər qalmaqdadır. Onu da qeyd edək ki, JN.1 infeksiyasının simptomları öskürək, qızdırma, bədən ağrıları və yorğunluq da daxil olmaqla əvvəlki koronavirus variantlarının yaratdığı simptomlara bənzəyir. Xüsusən də yaşlılar, körpələr, immun sistemi zəifləmiş və ya xroniki vəziyyətdə olan insanları üçün virusa yoluxma risqi yüksəkdir. Bu virusda diqqəti çəkən bir şey var, ishal, qusma və qarın ağrısı daha çox olur. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus bir çox ölkələrdə xəstələnmə hallarının artması səbəbindən qoruyucu maskalardan, COVID-19-a və qripə qarşı peyvənddən imtina etməməyi tövsiyə edir: “İnfeksiya risqini azaltmaq üçün maskalardan istifadəyə davam edin, otaqları havalandırın, sosial məsafəni qoruyun. Həmçinin sizin və yaxınlarınızın COVID-19-a və qripə qarşı peyvənd edildiyindən əmin olun”. Təşkilat rəhbərinin sözlərinə görə, həftələrdir ki, bir çox ölkələrdə COVID-19 və digər patogenlərin səbəb olduğu tənəffüs yollarında yoluxucu xəstəliklərin sayında artım müşahidə edilib. Qurum bu tendensiyanın bir müddət davam edəcəyini bildirib.

Samirə SƏFƏROVA