“Rəngli inqilab” kabusu Serbiyaya rahatlıq vermir...

Məlumdur ki, Serbiya Azərbaycanın Avropa məkanındakı ən yaxın partnyorlarından, strateji tərəfdaşlarından biridir. Bu mənada, sözügedən ölkədə baş verənlər Azərbaycanı da yaxından maraqlandırır.

Xatırladaq ki, Serbiyada dekabrın 17-də keçirilən parlament və yerli özünüidarə orqanlarına seçkilərdən sonra ölkədə siyasi gərginlik artmaqda davam edir. Serbiya prezidenti Aleksandr Vuçiçin rəhbərlik etdiyi partiya seçkilərdə qalib gəlib. Müşahidələr onu deməyə əsas verir ki, hadisələr postsovet və Şərqi Avropa ölkələrində dəfələrlə sınanmış “rəngli inqilab” ssenariləri əsasında cərəyan edir. Bu qüvvələr narazı elektoratdan istifadə edərək çevriliş etməyə cəhd göstərirlər. Düzdür, onların qarşısı qətiyyətlə alınır. Lakin hələ ki, Qərb ölkələrinin diqtəsi ilə müxaliflər hakimiyyəti devirmək istiqamətində fəaliyyətlərini davam etdirir. Belə bir vaxtda Serbiyada parlament seçkilərinin nəticələrinə etiraz edən tələbələr və fəallar oturaq tətil elan ediblər. Onlar Belqradın mərkəzinə təyin olunmuş nümayişə qədər hökumət binaları və onlara yaxın küçələri bloklayırlar. Bundan əvvəl isə dekabrın 24-də etiraz aksiyası zamanı etirazçılar paytaxt meriyasının binasına girməyə çalışıb, təhlükəsizlik qüvvələri ilə qarşıdurma yaranıb. Dekabrın 28-də isə parlamentin iki deputatı həkimlərin məsləhəti ilə aclıq aksiyasını dayandırıb. Onlar seçkilərin nəticələrinin ləğvini tələb edirdilər. Müxalifət alyansının üç başqa üzvü isə aclığı davam etdirir. Müxalifət prezident Aleksandar Vuçiçi və onun Serbiya Tərəqqi Partiyasını səsvermənin nəticələrini saxtalaşdırmaqda ittiham edir. Vuçiç 17 dekabr seçkisində tərəfdarlarının böyük qələbə qazandığını elan edib. Rəsmi nəticələrə görə, hakim partiyanın başçılıq etdiyi koalisiya səslərin 47 faizini yığıb. Bu koalsiyaya Serbiya Tərəqqi Partiyası və “Serbiya dayanmamalıdır” daxildir. “Serbiya zorakılığa qarşı” müxalifət koalisiyası isə 23 faiz səslə ikinci yeri tutub. Vuçiç və onun Tərəqqi Partiyası 2012-ci ildən ölkəni idarə edir. Qərbdən olan beynəlxalq müşahidəçilər qrupu seçkilərdə ciddi pozuntuların olduğunu bildirib. Onlar dövlət resurslarından sui-istifadəni, mediada prezident Vuçiç və onun ətrafının üstünlüyünü, qorxu kampaniyasını göstəriblər. Bu isə “rəngli inqilab” üçün istifadə edilən ənənəvi metodlardan biridir.

Serbiya hakimiyyəti seçkilərdə pozuntuların olduğunu qəbul etmir, xarici qüvvələri ölkənin daxili işlərinə müdaxilədə günahlandırır. Xatırladaq ki, dünyada ilk dəfə “rəngli inqilab” ssenarisi məhz Serbiyada 2000-ci ildə o vaxtki prezident Slobodan Miloşeviçə qarşı baş tutmuşdu. 2001-ci il aprelin 1-də Slobodan Miloşeviç vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə və korrupsiya ittihamı ilə öz iqamətgahında həbs edilmiş, iyunun 28-də Zoran Cinciçin təşəbbüsü ilə Haaqa Tribunalına verilmişdi. Miloşeviç 2006-cı il martın 11-də həbsxanada vəfat etdi. Miloşeviçin hakimiyyətdən getməsindən sonra Qərb arxayın şəkildə Kosovo məsələsində və ümumilikdə Balkanlarda geosiyasi planlarını həyata keçirməyə başladı. 2008-ci il fevralın 17-də Kosovo müstəqilliyini elan etdi. Lakin bütün bunlara baxmayaraq, Qərb “rəngli inqilab”dan sonra belə Serbiyanın müstəqil, suveren dövlət olmaması üçün əlindən gələni etməkdə davam etdi. Nəticə etibarilə qonşu ölkələrlə müqayisədə Belqrada qarşı ikili standartlar bütün bu illər ərzində davam edir.

Həmin qüvvələr indi serb müxalifətindən istifadə edir. Bu fonda müxalifət keçmiş sovet respublikalarında çoxdan köhnəlmiş sayılan texnologiya, şüarlar və amillərlə etiraz aksiyası keçirir, seçkinin nəticələrinin ləğvini istəyir. Müxalifət, xüsusilə Belqrad Şəhər Şurasına seçkilərin nəticələrini qəbul etmək istəmir. Onların fikrincə, hakimiyyət kütləvi şəkildə regionlardan qanunsuz şəkildə seçiciləri Belqrada gətirib. Hakimiyyət isə, öz növbəsində, müxalifətin arxasında xarici qüvvələrin dayandığını və əsas məqsədin Serbiyanın azad və müstəqil siyasət aparmasına qəsd olduğunu bəyan edir. O da sirr deyil ki, baş verən etirazların kökündə məhz Vuçiç hökumətinin xarici siyasəti Qərbin diqtəsi ilə qurmaqdan imtina etməsi, Qərb-Rusiya qarşıdurmasında Moskvaya qarşı sanksiya siyasətinə dəstək verməməsi dayanır. Başqa bir məqam isə Serbiyanın Kosovonun müstəqilliyini tanımaqdan boyun qaçırması ilə bağlıdır. Seçkidən sonra baş verənlər onu da təsdiq edir ki, Qərb institutları hər vəchlə Serbiyada “rəngli inqilab” ssenarisini həyata keçirməyə çalışır. Bunu xarici qüvvələrin ölkədəki siyasi-ictimai proseslərə, seçkinin nəticələrinə müdaxiləsi olaraq da dəyərləndirmək olar. Adları hər kəsə məlum olan Qərbin müxtəlif təşkilatları istər Azərbaycanda, istərsə də müstəqil siyasət yürüdən digər ölkələrdə iğtişaşlar törətmək, hakimiyyət çevrilişi etmək üçün bütün alətlərdən istifadə etməyə daim hazır olublar. USAİD, NED, NDİ və digər təşkilatların xətti ilə Qərbin diqtəsini yerinə yetirməyə çalışdığı ölkələr Serbiya kimi bunun əleyhinə çıxdıqda, iğtişaşlar törətmək, loyal hakimiyyətlərin qurulmasına nail olmaq siyasətini qabartmaq meylləri ortaya atılır. Eyni qaydada Azərbaycanı da uzun illər ərazilərinin işğalı ilə barışmağa məcbur etmək istəyiblər, eyni ssenari ilə burada da çevriliş planları olub, amma bu ssenarilər baş tutmayıb. İndi Qərb özü tam şəkildə ifşa olunub. Amma hələ də başqa ölkələrin daxili işlərinə qarışmaq niyyətindən əl çəkmir.

Nahid SALAYEV