Rusiya Ermənistanı hakimiyyət çevrilişi ilə hədələdi...
Rusiya və Ermənistan arasında hələ də gərgin məcrada inkişaf edən münasibətlər özünün daha kəskin mərhələsinə qədəm qoymağa başlayır. Bunu hər iki ölkənin liderləri arasında söz dueli də qabarıq şəkildə nümayiş etdirir.
Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Azərbaycanın sentyabrda Qarabağda keçirdiyi hərbi əməliyyatın baiskarı olduğuna dair bəyanatı, sonuncunun bunu rədd etməsi də qeyd edilənlərin təzahürüdür.
Qeyd edilənlər fonunda “Azatutyun” radiosu yazır ki, Putin ötən həftə Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycanın antiterror əməliyyatlarının qarşısını almamasının səbəbi barədə danışıb. Bildirib ki, Paşinyan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə 2022 və 2023-ü illərdə Qərbin vasitəçilyi ilə keçirilən danışıqlarda Azərbaycanın Qarabağ üzərində suverenliyini tanımaqla Rusiya sülhməramlılarının mandatını zəiflədib. Putin Moskvada keçirilən ilsonu mətbuat konfransında demişdi ki, “Qarabağı biz yox, onu Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanıyan Ermənistan tək qoyub”. Paşinyan Putinin bu iddialarına Ermənistan ictimai televiziyasına müsahibəsində cavab verib. O deyib ki, 2020-ci ildə Ermənistan-Azərbaycan müharibəsini dayandıran atəşkəs razılaşmasının vasitəçilyini edəndən az sonra Putinin özü Qarabağın Azərbaycan ərazisi olduğunu bildirmişdi: “Bu bəyanatlar açıq verilmişdi və səhv etmirəmsə, bunları indi də sosial mediadan tapmaq olar”. Paşinyan bunun ardınca İrəvanın hərbi yardım ricasına Rusiyanın “sıfır reaksiyasını” pisləyib. Bundan başqa, baş nazir qeyd edib ki, 2021-ci ilin iyununda, Ermənistanda parlament seçkiləri ərəfəsində yaşanan hərbi əməliyyatlardan biri zamanı Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov regiona səfərdə idi: “O vaxt Ermənistan hökumətinin bu hadisəyə fərqli reaksiya verəcəyinin ehtimalı böyük idi. Bunun nəticəsində seçkilərin keçirilməməsi Ermənistan Respublikasının dağılması demək olardı. Biz başa düşdük ki, Ermənistanın ləğv olunmasına cəhd edilib”. Xatırladaq ki, oktyabrın 17-də Avropa Parlamenti qarşısında çıxış edən Paşinyan Moskvanı Qarabağ problemindən onu devirmək üçün fürsətlənmək, Ermənistanda qarışıqlıq yaratmaq cəhdində günahlandırmışdı. “Azatutyun” yazır ki, Azərbaycanın Qarabağ üzərində tam nəzarəti ələ almasından sonra Moskva və İrəvan arasında gərginlik misilsiz həddə çatıb. Paşinyan və Ermənistanın başqa vəzifəli rəsmiləri Rusiyanın başçılıq etdiyi təşkilatların, o cümlədən keçmiş sovet respublikalarından ibarət Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) iclaslarını boykot ediblər. Rusiya XİN rəsmisi Mariya Zaxarova qeyd edir ki, indi Moskva Nikol Paşinyanın Rusiya prezidenti Vladimir Putinin dəvətindən yararlanaraq dekabrın 25-26-da Sankt-Peterburqa gələcəyini və Avrasiya İqtisadi Şurasının iclasında iştirak edəcəyini güman edir. O bildirib ki, MDB dövlət başçılarının ənənəvi Yeni il qabağı görüşündə bütün maraq doğuran sualları qaldırmaq olar: “Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasının bütün aspektləri ilə bağlı mövqeyimiz həm prezident, həm də Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri tərəfindən dəfələrlə və ətraflı şəkildə ifadə olunub. Ermənistanla münasibətlərin müttəfiq xarakterini rəhbər tutaraq, hər zaman məsələləri sakit, peşəkar və tərəfdaşlıq şəraitində müzakirə etməyə hazırıq”. Hesab edilir ki, bu, əslində, Paşinyan üçün sonuncu şansdır. Əks halda Kreml daha sərt addımlar atacaq. Amma hələlik görünən budur ki, Rusiyaının liderlik etdiyi təşkilatlardan uzaqlaşma xətti götürən İrəvan bunun əvəzində Birləşmiş Ştatlar və Avropa İttifaqı ilə daha sıx münasibətlərə can atır. Rusiya Xarici İşlər Nazlirliyi bununla bağlı İrəvanı Rusiya-Ermənistan münasibətlərini sistematik şəkildə dağıtmaqda ittiham edir.
“Azatutyun” yazır ki, Ermənistanın aparıcı müxalifəti də Paşinyanı Kremllə münasibətlərə görə ittiham edir. Bundan başqa, müxalifətin Ermənistanın müharibədə məğlub olmasından və Qarabağda Azərbaycanın suverenliyinin bərpa olunmasından Paşinyan hökumətini devirmək üçün fürsətlənmək cəhdləri baş tutmayıb. Paşinyan son televiziya müsahibəsində Qarabağın Azərbaycanın nəzarətinə keçməsinə görə yenə də özündən əvvəlki hakimiyyətləri, onların apardığı danışıqları və yanlış siyasəti ittiham edib. Elə bu fonda “Qraparak” nəşri yazır ki, Ermənistanın keçmiş müdafiə naziri Arşak Karapetyan Rusiyanın dəstəyi ilə İrəvanda hərbi çevriliş planına hazırlaşır. Nəşr qeyd edir ki, Karapetyanın son açıqlamaları Rusiyanın Ermənistanda hərbi çevriliş edə biləcəyi haqda xəbərdarlığıdır: “Keçmiş müdafiə naziri Arşak Karapetyanın Moskvada Ermənistanın xilası üçün hərəkata başlamaqla bağlı bəyanatını dövlət çevrilişinə hazırlıq kimi başa düşmək mümkündür. Arşak Karapetyan Ermənistanda deyil, ona qarşı cinayət işi başlamayıb, lakin o, Ermənistanda müxalifət hərəkatına başladığını Moskvadan elan edir. Müxalifət hərəkatının mərkəzi liderinin Ermənistanda deyil, onun hüdudlarından kənarda olması Ermənistanın daxili siyasi həyatında yeni bir hadisədir. Arşak Karapetyanın müxalifət hərəkatına başladığını Rusiya prezidenti Vladimir Putinin mətbuat konfransı keçirdiyi gün elan etməsi də təsadüf sayıla bilməz. Moskvada olan Ermənistanın Məcburi İcra Xidmətinin keçmiş rəisi, general-mayor Mihran Poqosyan isə tezliklə İrəvana qayıdacağını deyir və hədə-qorxu ilə “tezliklə çox şey eşidəcəksiniz” xəbərdarlığını edir. Arşak Krapetyan da Ermənistanın xilas edilməsi işini yerindəcə təşkil etmək məqsədilə İrəvana qayıdacağına söz verir. Putin də mətbuat konfransında Ermənistanla bağlı müəyyən xəbərdarlıqlar etdi”. Xatırladaq ki, Arşak Karapetyan 2016-cı il “aprel müharibəsi”ndə Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının Kəşfiyyat İdarəsinin rəisi vəzifəsini icra edirdi. Döyüşlərdən sonra həmin vaxt prezident olan Serj Sarkisyan tərəfindən işində yol verdiyi nöqsanlara görə vəzifəsindən azad etmişdi. O, 2018-ci ildə Paşinyanın inqilab hərəkatına qoşuldu, daha sonra Baş qərargah rəisinin birinci müavini təyin olundu. 2021-ci ilin avqustunda isə müdafiə naziri oldu, lakin bu postda cəmi 4 ay qaldı və vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. İndi bu şəxs Paşinyana qarşı əsas müxaliflər sırasında yer alır. Belə görünür ki, Rusiyanın dəstəyinə arxalanıb, Ermənistanda hakimiyyət çevrilişi etmək istəyir.
Tahir TAĞIYEV
