Avroittifaq Minsk Qrupundan fərqli vasitəçilik ortaya qoya bilirmi?..
Abutalıb Səmədov: “Bundan sonra onun tutacağı konstruktiv mövqe sülh müqaviləsinin imzalanmasını tezləşdirə bilər”
Prezident “Euranews”a müsahibəsində Avropa İttifaqının vasitəçilik səylərinə böyük etimadın və inamın olduğundan danışdı və onu hətta Minsk qrupu ilə müqayisə etdi:
“Əslində, 1992-ci ildən etibarən - hələ işğal dövründə aparılan danışıqlar zamanı Avropa İttifaqı vasitəçilik prosesinin bir hissəsi olmayıb. İndi bu, Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin təşəbbüsüdür. O bizi dəvət etdi və biz dəvəti qəbul etdik. Çünki Azərbaycanla Avropa İttifaqının, eləcə də onunla Ermənistanın əməkdaşlıq səviyyəsini nəzərə alsaq, Avropa İttifaqının fəal olması təbiidir. Xüsusən də nəzərə alsaq ki, İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Minsk qrupu, əslində fəaliyyət göstərmirdi və indi də göstərmir. Beləliklə, müəyyən beynəlxalq qurum olmalı idi. Düşündüm ki, Avropa İttifaqı ən yaxşı vasitəçi ola bilər, çünki bizim onunla münasibətlərimiz qarşılıqlı hörmətə, etimada və maraqlara söykənir”.
Avropa İttifaqı vasitəçilik səylərində Minsk qrupundan fərqli nəsə ortaya qoya bilirmi?
Müstəqil siyasətçi Abutalıb Səmədov “Bakı-Xəbər”ə açıqlamasında bildirdi ki, Avropa İttifaqı bu prosesə 2021-ci ildə qoşuldu: “İlk görüşdə Rusiyada əldə olunmuş razılaşmaların icrası müzakirə edildi. Söhbət 2021-ci ildə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə əldə olunan iki razılaşmadan gedirdi. Şarl Mişelin bu prosesə qoşulmasına zamanında Rusiya prezidenti də xeyir-dua verdi. Sonra Rusiya-Ukrayna müharibəsi başladı. İkinci görüş 2022-ci ilin aprelində baş tutdu və tamamilə yeni mərhələ başladı. XİN rəhbərlərinə sülh sazişini hazırlamaq tapşırığı verildi və Avropa İttifaqı rolunu daha da aktivləşdirdi. Rusiyanın vasitəçiliyi ilə keçirilən görüşlərdə sülh sazişi ilə bağlı heç bir razılıq əldə olunmamışdı. Danışıqar göstərirdi ki, Rusiyanın sülh sazişi ilə bağlı ciddi istəyi yoxdur. Avropanın vasitəçiliyi ilə keçirilən görüşlər sülh prosesini xeyli irəli apardı. Sonra Praqa razılaşması ortaya çıxdı. Paşinyan Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü qəbul etdiyini açıq bəyan etdi. Həmin hadisədən sonra Putun məşhur Valday bəyanatını verdi. Ermənilərə xəbərdarlıq etdi ki, Ermənistan Azərbaycanın suverenliyini qəbul edibsə, o nəsə edə bilməz. Azərbaycan Prezidenti ortaya qəti mövqe qoydu ki, yalnız sülh sazişi ətrafında müzakirə gedə bilər, Qarabağ məsələsi bitib. Əlini Rusiyadan üzən Ermənistan KTMT-nin tədbirlərindən imtina etdi və antirus addımları atmağa başladı. Bundan sonra Avropanın vasitəçiliyində problem yarandı. Çünki birtərəfli olaraq Ermənistanı dəstıklədilər. Yalnız bundan sonra ABŞ dəyişikliklər etmək məcburiyyətində qaldı. Yaxın günlərdə Vaşinqtonda XİN rəhbərlərinin görüşü nəzərdə tutulur. Çox güman ki, həmin görüşdən sonra Avropa İttifaqı da prosesə qoşulacaq - yeni bir təmasa can atacaq. Minsk qrupu 30 il fəaliyyət göstərdi, danışıqlar görüntüsü yaratmaqdan başqa heç bir iş görmədi. Görünür ki, əhəmiyyətsiz qurum kimi yadda qalacaq. Avropa İttifaqı isə faydalı oldu. Bundan sonra onun tutacağı konstruktiv mövqe sülh müqaviləsinin imzalanmasını tezləşdirə bilər”.
Məhəmmədəli QƏRİBLİ
