Söz azadlığından sui-istifadə, gizli maliyyələşmə - media qanununa zidd faktlar hələ də var...
Söz və məlumat azadlığı bütün cəmiyyətlərdə arzu olunan haldır. Azərbaycanda söz və mətbuat azadlığı qanunvericililə müdafiə olunur. Lakin bəzi hallarda elə insanlar, KİV təmsilçiləri tapılır ki, söz azadlığından aşırı dərəcədə istifadə hallarına yol verir.
Məlumdur ki, son zamanlar Azərbaycanda bəzi saytlar söz azadlığından sui-istifadə edibdilər, hətta onlarla bağlı xaricdən qanunsuz maliyələşmə faktları da var. Əlbəttə, söz azadlılğından sui-istifadə edib qanunun tələblərini görməzdən gələnlərə qarşı tədbir görülüb, onlar məsuliyyətə cəlb olunublar.
Mətbuat sahəsindəki mövcud qanunvericilik aktı, “Media Haqqında” Qanun söz azadlığından sui-istifadə edənlərə də konkret məsuliyyət müəyyənləşdirir.
Ekspertlər hesab edir ki, ölkədə söz və məlumat azadlığının qanunvericilik əsaslarını müəyyənləşdirən, tənzimləyən mükəmməl qanunlar toplusu mövcuddur və bu qanunlara uyğun olaraq söz və məlumat azadlığının aydın, praktik modeli formalaşıb. Qeyd olunur ki, söz azadlığının ölkədə ən mühüm tənzimləyicisi, təbii ki, Azərbaycan qanunlarıdır. Amma təəssüf ki, söz və məlumat azadlığından sui-istifadə hallarına rast gəlinir.
ABŞ, Almaniya və Fransanın “söz azadlığı” oyunu...
Azərbaycanda söz və məlumat azadlığı təmin olunur. Onu pozanlar isə Qərb təşkilatlarının və və Avropa dövlətlərinin, ABŞ-ın dəstəklədiyi, qanundan kənar şəkildə dəstəklədiyi bəzi mətbuat orqanalarıdır. ABŞ, Almaniya və Fransanın “Abzas media”nı qanunsuz maliyələşdirdiyi məlum olub.
Məlum olduğu kimi, noyabrın 28-də ABŞ-nin və Almaniyanın Azərbaycandakı müvəqqəti işlər vəkilləri, habelə Fransanın fövqəladə və səlahiyyətli səfiri ayrı-ayrılıqda Xarici İşlər Nazirliyinə (XİN) çağırılarkən bildirilib ki, ABŞ, Almaniya və Fransanın Azərbaycandakı səfirlikləri "Abzas media"nın qanunsuz maliyyələşdirilməsində iştirak edib.Görüşlərdə bu ölkələrdə qeydiyyatda olan təşkilatların iştirakı ilə “AbzasMedia” xəbər portalının qeyri-qanuni maliyyə əməliyyatları həyata keçirdiyi, eləcə də sözügedən ölkələrin səfirliklərinin də bu fəaliyyətə cəlb olunduğu diqqətə çatdırılıb və bu fəaliyyətə ciddi etiraz bildirilib.
Söz azadlığına zərbə vuranlar bir arada...
Qeyd olunub ki, ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin, Freedom Now, New Democracy Fund və digər təşkilatlar qrant verilməsi qaydalarını pozaraq maliyyə resurslarının Azərbaycan ərazisinə qanunsuz yolla transferini həyata keçirib, “AbzasMedia”nın fəaliyyətinə qanundan kənar töhfələr verilib. Bu ölkələrin Azərbaycan qanunvericiliyini ciddi şəkildə pozduğu məlumdur.
Ekspertlər hesab edirlər ki, həm Azərbaycan qanunvericiliyində, həm də “Media Haqqında” Qanunda kifayət qədər əsaslandırılmış maddələrin olması söz və məlumat azadlığından sui-istifadə edənlərin, habelə onların maliyə resurslarının ifşa olunmasına gətirib çıxarır. Qanunun mükəmməl şəkildə olması bu kimi halların qarşısı alır. Ekspertlər deyirlər ki, Azərbaycan mediasının qanundan kənar şəkildə xaricdən maiyələşməsi qanunla qadağandır, amma onlar qanunu pozaraq öz əməllərini həyata keçiriblər.
“Qanunvericilik təkmilləşdirilməsəydi...”
“Yeni çağ” media qrupunun rəhbəri, Azərbaycan Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinin üzvü Aqil Ələsgər “Bakı-Xəbər”ə şərhində “Hesab edirəm ki, Media haqqında qanun Azərbaycan mətbuatında yeni keyfiyyət mərhələsinin başlanğıcı oldu. Təbiidir ki, hər zaman yeni mərhələ, yeni dönəm “daş-qalaqla” qarşılanır. Məsələ burasındadır ki, yeniliyə qarşı çıxanlar olur. Bu qanuna qarşı da çıxamağa çalışanlar vardı. Bu da səbəbsiz deyildi. Bilirdilər ki, bu qanunun qəbul olunması onların qara yolla əldə etdiklərinin qarşısını qanuni olaraq kəsəcək. Yeni qanun Azərbaycan mətbuat orqanlarının xaricdən qanunsuz maliyələşməsinə qarşıdır. Bu, qanunla qadağandır. Qanunvericilik təkmilləşdirilməsəydi Azərbaycan mətbuatında söz azadlığından sui-isitifadə halları daha geniş olacaqdı. Fikrimcə, dövlətin bu məsələdə qətiyyəti və yeni media düzəni bu problemi də oratan qaldırmağa yetərli olacaq. Bu baxımdan, artıq işləkliyini itirən köhnə qanunlarla fəaliyyət göstərməkdə maraqlı olanlar bu qanuna qarşı çıxsalar da, dövlət bu məsələdə sözünü deyib”-deyə bildirən A.Ələsgər hesab edir ki, bu sahədə qalan bəzi qanunsuzluqlar da tədricən aradan qaldırılacaq. A.Ələsgər əlavə etdi ki, qanun bütün neqativlərə qarşıdır və o zamanında qəbul edilməsəydi, hələ də bəziləri qanunsuz əməllərini gizli saxlaya bilərdi, amma artıq qanunun aliliyi təmin edilib.
Gerçəklik budur ki, bəzi saytlar xarici təşkilatlardan maliyə dəstəyi alıb Azərbycanda onların maraqlarını təmin etmək istəyiblər. Bunu təsdiq edən sənədlər artıq yayımlanıb. Ekspertlərə görə, bu isə təkzibedilməz sənədlərdir. Əlbəttə, burada məsuliyyətə cəlb edilən insanlarla yanaşı o maliyəni həmin şəxslərə ayırmış beynəlxalq təşkilatlar da məsuliyyət daşıyır, onlar Tiflisdə, Londonda bank hesabları üzərindən müəyyən media orqanlarına mliyə göndərməsi onların çirkin məqsədləri ilə bağlı aydın təsəvvür yaradır.
Amma bütün hallarda kimlərin nə etməsindən asıklı olmayaraq Azərbaycan qanunları öz sözünü deyir və ölkəmizə əl uzadanlara layiqili cavab verir...
İradə SARIYEVA
Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyilə çap olunur.
