Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzində nələr gördük... - FOTO
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzinə təşkil etdiyi mediatur çərçivəsində yolumuz igidlər oylağı Xaçmazadır. Hər yolun öz məqsədi, öz qayəsi olur deyirlər. Doğrudan da belədir.
Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin əməkdaşlarının müşaiəti ilə media təmsilçilərinin Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzinə səfərinin məqsədi burada müalicə alan qazilərimizə, Vətən müharibəsində böyük qəhrəmanlıqlar göstərən igidlərimizə, Vətən oğullarına göstərilən tibbi xidməti müşahidə etməkdir. Mediatur bu amalla təşkil olunub. Bu, həqiqətən də çox vacib və gərəkli səfər kimi yadda qaldı.
Yolun damarını həmkarlarımızın və agentliyin əməkdaşlarının şən zarafatları, şirin söhbətləti ilə qırdıq, yol boyu gördüyümüz təbiət gözəlliyini gözlərimizə, ruhumuza köçürdük, qısa müddətli dayanmaqla Şabranda çay işdik, səhər yeməyi yedik, zəhmətkeş insanların əməyinin məhsullarını daddıq, çörək kəsdik, su içdik, bir-birimizə daha da yaxınlaşdıq, bələd olduq. “Yoldaşı yolda tanıyarlar” zərbi-məsələnin fəlsəfəsini bir daha anlamış olduq. Yaşadıqlarımız bizi anladır həm də.
Sözün düzü, səfərimiz o qədər maraqlı oldu ki, yolun uzunluğunu hiss etmədik.
Nəhayət özünəməxsus gözəlliyi, təbiəti, saf, vətənpərvər insanları, çinar boylu igidləri, zərif qızları ilə dillər əzbəri olan Xaçmaza çatdıq.
Müasir və hərtərəfli təchiz olunmuş Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzidə bizi mərkəzin direktoru Rövşən Muradov və gülərüz kollektiv qarıladı, mühafizəçilərdən tutmuş həkimlərə, xəstələrə qədər hər kəsin üzündə gülüş gördük, hər birində səmimiyyət gördük. Biz mərkəzdə olarkən həm əlilliyi olan şəxslərlə, həm də müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan qəhrəmanlarımızla görüşdük, ünsiyyətdə olduq, onlara göstərilən tibbi və sosial-psixoloji reabilitasiya xidmətləri ilə tanış olduq.
Əvvəlcə mərkəzin bir neçə ayrı-ayrı prosedur otaqları ilə tanış olduq, həkim və tibb personalının xəstələrə göstərdikləri müalicə prosesi ilə tanış olduq. Sonra isə mərkəzin həyətində, yaşıllıq, güllü çiçəklik arasında qurulan söhbətgahda qazilərimizə göstərilən qrup sosial-psixoloji seansı, terapiyanı müşahidə etdik. Peşəkar psixoloq həkim onlarla söhbət edir, təlimlər verirdi. O bildirdi ki, terapiyaya cəlb olunan qazilərin əksəriyyətinin yuxu ilə bağlı problemləri var. Həmçinin dedi ki, terapiya həm qrup, həm də fərdi şəkildə aparılır, onlayn xidmət də var.
Qazilərimizlə tanış olduq, söhbətləşdik, əhvallarını soruşduq. Bir ağızdan bildirdilər ki, mərkəzdə onlara lazımı qayğı və diqqət göstərilir, Rövşən müəllim də, tibbi personal da, psixoloq da onların sağalması, adaptasiyası üçün əllərindən gələni əsirgəmirlər. Müalicə otaqlarını, palataları bir-bir gəzdik, sözün həqiqi mənasında Azərbaycanın ucqar bir guşəsində hərtərəfli təchiz edilmiş, müasir bir mərkəzin olduğuna və burada savadlı, peşəkar, öz işini bilən, xəstələrlə yüksək səviyyədə davranan bir personalın xidmət etdiyini görmək qəlbimizi sevindirdi. Sevindik ki, torpaq uğrunda sağlamlığını itirən qəhrəman oğullara, eləcə də anadangəlmə əlilliyi olan vətəndaşlarımıza bu cür yüksək səviyyədə diqqət və qayğı göstərilir, Azərbaycan dövləti, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyi bu insanların sağlamlıq və sosial-psixoloji reablitasiyası ilə məşğul olur. Bu qəbildən olan insanlar çox həssas olur, aralarında kaprizi olanlar da az olmur, amma həkimlər, tibb işçiləri onlarla səbrlə, hövsələ ilə davranır, necə deyərlər, ağlaya-ağlaya gələnləri, gülə-gülə yola salırlar.
Rövşən Muradov: "Postmüharibə dövründə Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzində də 400-dən çox müharibə iştirakçısı reabilitasiya xidmətlərindən faydalanıb"
Mərkəzin direktoru Rövşən Muradov jurnalistlərə məlumat verdi ki, son beş ildə reabilitasiya infrastrukturunun müasir tələblərə uyğun qurulması, Qəbələ və Şəmkirdə Uşaq Reabilitasiya Mərkəzlərinin yaradılması təmin edilib. Nəticədə reabilitasiya xidmətlərinin keyfiyyətinin yüksəlməsi ilə yanaşı, reabilitasiya xidməti göstərilən şəxslərin illik sayının 7 dəfədən çox artmasına nail olunub.
“Agentliyin tabeliyində 15 reabilitasiya müəssisəsi və 1 Protez-Ortopedik İstehsalat və Reabilitasiya Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Həmin müəssisələrdə bu ilin 4 ayında əlilliyi olan 33, 8 min şəxsə reabilitasiya xidmətləri göstərilib, 5,5 min şəxsə 40,2 min reabilitasiya vasitəsi verilib.
Möhtəşəm Zəfərimizlə başa çatan 44 günlük Vətən müharibəsindən sonrakı dövrdə Nazirliyin şəhid ailələri və müharibə iştirakçıları ilə bağlı icra etdiyi sosial dəstək paketinin bir istqiaməti olaraq, 3300-dən çox müharibə veteranına reabilitasiya xidmətləri göstərilib. Həmin dövrdə müharibə ilə əlaqədar əlilliyi olan 2147 şəxs 56,2 min reabilitasiya vasitəsi, o cümlədən 471 şəxs 492 ədəd yüksək texnologiyalı müasir protezlə təmin olunub;
Postmüharibə dövründə Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzində də 400-dən çox müharibə iştirakçısı reabilitasiya xidmətlərindən faydalanıb”-deyə bildirdi.
Baş direktor onu da dedi ki, əlilliyi olan şəxslər həm stasionar, həm də amblator müalicə alırlar. Eyni zamanda mərkəzin səyyar xidməti də mövcuddur ki, bəzi əlillərin müalicəsi üçün evlərə gedirlər. Sosial-psixoloji terapiyanın həm də onlayn şəkildə təşkil edilidyini deyən direktor bildirdi ki, əlilliyi olan şəxslərə dəstək olurlar.
Direktor qeyd etdi ki, yaxlın ərazilərdən gələn əlililiyi olan şəxslər amblator, uzaqlardan gələnlər isə stasionar müalicəyə cəlb olunurlar, hər müalicə kursu 14 gündür.
Qeyd olundu ki, Mərkəz Xaçmaz rayonunda və ətraf rayonlarda yaşayan əlillərə kompleks tibbi-sosial reabilitasiya xidməti göstərmək yolu ilə onların sosial statusunun bərpa edilməsi və cəmiyyətə inteqrasiyası, onların tibbi, sosial, peşə diaqnostikası və reabilitasiyası, xəstəlikləri nəzərə alınmaqla dietik və rasional qidalanmasının təşkili, yaş və sağlamlıqlarını nəzərə alınmaqla mədəni-kütləvi tədbirlərə, müalicə idmanına cəlb edilməsi, onlarda gigiyenik vərdişlərin tərbiyə edilməsi, sağlam həyat tərzinin təbliği istiqamətində işlər görür. Mərkəzdə bərpa müalicəsi alanlarla bağlı məlumat bankı yaradılır, bərpa müalicəsi alanların reabilitasiyasında müasir metodika və texnologiyalardan istifadə edilir, qabaqcıl təcrübələrin öyrənilməsi əsasında reabilitasiya metodları hazırlanaraq təcrübədə tətbiq olunur. Müəssisə 2 və 3 nəfərlik palatalardan ibarət olmaqla toplam 14 çarpayılıqdır.
Tariyel Dinarov: “Burada fəaliyyət göstərən komplektləşmiş tibbi personalın və digər əməkdaşların, rəhbərliyin qazilərə xüsusi diqqəti, qayğısı var, bu da bizi sevindirir və daha böyük əhval-ruhiyyə yaradır”
Vətən müharibəsi qazisi, ehtiyatda olan mayor Taryel Dinarovla da söhbətləşmək imkanımız oldu. O, bildirdi ki, bu gün respublikada mövcud olan bərpa, reablitasiya, eyni zamanda reablitasiya kurort mərkəzlərinin müasir tibbi avadanlıqlarla təmin olunması, bu mərkəzlərdə yüksək peşəkarlığa malik tibbi personalın çalışması əlilliyi olan vətəndaşlarımızın, həmçinin də müharibə ilə əlaqədar əlillik təyin olunmuş şəxslərin tez bir zamanda sağalıb cəmiyyətə adaptasiya olmasına kömək edir. Bu adı çəkilən mərkəzlərdə mövcud olan fizoterapiya avadanlıqlarının, müalicəvi bədən tərbiyə alətlərinin köməkliyi ilə ilk növbədə bizim əlillərimizə ilkin funksional diaqnoz düzgün qoyulur. Bundan sonra onların müalicələri həyata keçirilir. Bu mərkəzlərdə eyni zamanda psixoloji senaslar keçirilir. Bu senslar qazilərimizin, ümumi əlilliyi olan şəxslərimizin, müharibə dövründə hərbi travma almış soydaşlarımızın psixoloji durumlarının tez bir zamanda düzəlməsi, mənəvi əhvallarının yüksəlməsi, ruh yüksəkliklərinin artması, vətəndaş olaraq cəmiyyətdə sağlam şəkildə davranmasrı üçün böyük əhəmiyyət daşıyır”.
T.Dinarov bildirdi ki, indiyə qədər bir sıra xidmətlərdən istifadə edib və hazırda da psixoloji və müalicəvi bədən tərbiyə senslara qatılır.
“Özünüz dı gəzib gördünüz ki, mərkəzimiz ən müasir tibbi texnoloji vəsaitlərlə təmin olunub. Bizim ölkədə dünya standartlarına cavab verən erablitasiya mərkəzlərimiz mövcuddur. Xaçmaz Reablitasiya Mərkəzində bizə çox yüksək qayğı və diqqət göstərilir, həkimlərdən də, rəhbərlikdən də çox razıyıq. Bizim sağlamlığımız üçün əllərindən gələni edirlər. Təkcə Xaçmaz deyil, Mərdəkanda da, Şağanda da, Naftalanda da, başqa yerlərdə də fəaliyyət göstərən reablitasiya mərkəzləri çox yüksək səviyyədədir. Müalicə aldığım reablitasiya mərkəzlərinin hamısında əlilliyi olan şəxslərin cəmiyyətə normal şəkildə qayıtmaları üçün bütün zəruri şəraitlər var. Burada fəaliyyət göstərən komplektləşmiş tibbi personalın və digər əməkdaşların, rəhbərliyin qazilərə xüsusi diqqəti, qayğısı var bu da bizi sevindirir və daha böyük əhval ruhiyyə yaradır”-deyə bildirən T.Dinarov qazilərə münasibətdən yerlə-göy qədər razı olduqlarını, dövlətin qayğısından daha da ruhlandıqlarını bildilər.
Həkim Natavan Xanmirzəyeva ilə də danışdıq. O, bildirdi ki, bura gələn xəstələrə hər tərəfli qayğı göstərilir, müalicələri ilə məşğul olunur. “Mərkəzimizə gələn hər bir pasientə xüsusi diqqət və qayğı göstərlir, hər birinə fərdi yanaşılır. Burada həm əlilliyi olan qazilərimiz, həm də digər əlilliyi olan vətəndaşlarımız müalicə alır. Üzümüz daim gülür və xəstələr də bundan ruh alır”-deyə N.Xanmirzəyeva qeyd etdi.
Mərkəzdə müalicə alanlar içində anadangəlmə əlilliyi olan bir cütlük də diqqətimizi çəkdi. Famil və Məhbubə ilyarım əvvəl ailə qurublar. Bir-birini dünyalar qədər sevən cütlükdən soruşduq ki, əvvəlcə kim sevgisini bildirib? Famil dedi ki, Məhbubə ondan cəsarətli çıxıb və ona ürəyini açıb. Familin 24, Məhbubənin isə 32 yaşı var. Onlar mərkəzin ən sevimli pasiyentlərindəndir. Hər kəs bu gülərüz, mehriban cütlüyə sevgi göstərir, Famil əlil arabasında oturur, Məhbubənin isə eşitməsində və nitqində problem var, amma bu onların sevgilərini paylaşmalarına heç bir maneçilik törətmir. Doğrudan da sevgi əngəl tanımır. Mərkzədə hər kəsin sevgisini qazanan cütlükdən sözün həqiqi mənasında böyük enerji aldıq...
Mərkəzdəki göstərilən bütün xidmətlərlə tanış olduq, əmək terapiyası, hidromasaj, fizeoterapiya, parafinlə müalicə terapiyası və başqa prosedurları müşahidə etdik.
Sonra günorta yeməyi yeyib çay süfrəsi ətrafında söhbət etdik, qazilərimizi bir də dinlədik, onların arzularına, istəklərinə, döyüş xatirələrinə qulaq asdıq, bir daha qəhrəmanlıqları ilə öyündük, fəxr etdik ki, bizim belə igid qardaşlarımız, oğullarımız, atalarımız var. “Qələbəmiz üçün şəhidlərimizə borcluyuq” dedi hamısı, canını vətənə qurban deyən oğulların uca ruhunu xatırladıq, adlarını andıq... Doğrudan da igidlərlə yan-yana durmağın özü qürurvericidir, özü bir fəxrdir.
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Dövlət Tibbi-Sosial Ekspertiza və Reabilitasiya Agentliyinin Xaçmaz Reabilitasiya Mərkəzinə təşkil etdiyi bu media tur sözün həqiqi mənasında yadda qalan oldu və oradakı tibb işçilərindən, rəhbərlikdən, müalicə alan qazilərimizdən, əlilliyi olan digər insanlardan yüksək duyğularla ayrıldıq.
Xaçmazdan Bakıya gələrkən düşündük ki, bu Vətənin, bu dövlətin uğrunda can verən, qan tökən, sağlamlığından məhrum olan heç kəs unudulmur, dövlət hamısını qanadları altına alır...
İradə SARIYEVA
Xaçmaz-Bakı
